1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 2 phần:
- Phần 1: (Khổ 1): Con lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống nên thơ của quê hương.
- Phần 2: (Khổ 2): Lòng tự hào về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, truyền thống tốt đẹp của quê hương và niềm mong ước con hãy kế tục xứng đáng truyền thống ấy.
2. Hướng dẫn soạn văn Nói với con
Câu 1. Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương mình. Bố cục của bài thơ đã thể hiện ý tưởng đó như thế nào?
- Bố cục của bài thơ theo mạch cảm xúc đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra tình cảm quê hương, từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha mà nâng lên lẽ sống.
- Bố cục bài thơ: Tham khảo mục 1 (Bố cục văn bản).
Câu 2. Con được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương. Hãy tìm và phân tích các câu thơ nói lên điều ấy.
Chân phải bước tới cha
Chân trái bước tới mẹ
Một bước chạmtiếng nói.
Hai bước tới tiếng cười.
- Bốn câu thơ đầu là những hình ảnh hết sức cụ thể của một không khí gia đình đầm ấm và quấn quýt:
- Không chỉ có tình yêu thương sự che chở đỡ nâng của cha mẹ, con trẻ còn trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên tươi đẹp và thấm đượm nghĩa tình của quê hương ruột thịt.
Câu 3. Người cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của người "đồng mình", từ đó nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào?
- Đức tính cao đẹp của “người đồng mình” và lời nhắc nhở của cha:
- "Thương lắm ... không lo cực nhọc": sống vất vả mà mạnh mẽ, bền bỉ → mong con có nghĩa tình thủy chung, biết vượt qua gian nan bằng ý chí.
- "Thô sơ da thịt ... Nghe con": mộc mạc nhưng giàu ý chí, niềm tin, chan chứa niềm tự hào quê hương → mong con hãy tự hào về truyền thống, tự tin xây dựng quê hương.
Câu 4. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm của người cha đối với con trong bài thơ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con qua những lời này là gì?
- Tình cảm người cha đối với con trong bài thơ: trìu mến, thiết tha và tin tưởng.
- Điều lớn lao nhất người cha muốn truyền cho con qua những lời này là lòng tự hào, sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, tự tin bước vào đời.
Câu 5. Nhận xét về cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Người miền núi thường có cách nói giàu hình ảnh, cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, giàu chất thơ. Chẳng hạn bốn dòng thơ đầu bài hay các câu: "Đan lờ cài nan hoa, Vách nhà ken câu hát", "Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương",...).
- Cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ: từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, có sức gợi tả, có tính khái quát mà giàu chất thơ, độc đáo và đậm chất dân tộc.
Trên đây là bài Soạn văn 9 Nói với con tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Nói với con.
------Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
