1. Bố cục văn bản
- Văn bản được chia làm 2 phần:
- Phần 1 (8 câu đầu): Trịnh Hâm hãm hại Vân Tiên
- Phần 2 (Còn lại): Vân Tiên được cứu giúp.
2. Hướng dẫn soạn văn Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
Câu 1: Chủ đề của đoạn trích
- Qua sự đối lập giữa thiện và ác, tác giả thể hiện niềm tin vào những điều tốt đẹp ở đời.
Câu 2: Hãy phân tích tâm địa độc ác của Trịnh Hâm qua hành động hãm hại bạn mình là Lục Vân Tiên. Em có nhận xét gì về giá trị nghệ thuật của đoạn thơ tự sự này?
- Tâm địa độc ác của Trịnh Hâm qua hành động hãm hại bạn: đang tâm hãm hại một con người tội nghiệp, đang cơn hoạn nạn, tin tưởng mình. Phản bội bạn bè, phản bội lời hứa của chính mình. Chỉ vì ganh ghét, đố kị mà thực hiện tội ác có chủ đích: chọn lúc đêm khuya vắng lặng để đẩy Vân Tiên xuống sông, xong còn giả tiếng kêu trời, ra bộ không liên quan.
- Nghệ thuật của đoạn thơ: rất ngắn gọn (6 câu) nhưng rất mạch lạc, kết cấu hoàn chỉnh. Đoạn thơ ngắn cũng diễn tả tính chất nhanh gọn của hành động.
Câu 3: Đối lập với cái ác, cái thiện được biểu hiện như thế nào qua đoạn trích?
Cảnh ông Ngư và gia đình cứu vớt Vân Tiên?
Cuộc sống lao động của ông Ngư?
Đoạn thơ nói lên thái độ, tình cảm của tác giả đối với nhân dân lao động như thế nào?
- Đối lập với sự nhỏ nhen, ích kỉ, độc ác của Trịnh Hâm là tấm lòng bao dung, nhân ái, hào hiệp của ông Ngư:
- Ông Ngư và gia đình cứu vớt Vân Tiên rất khẩn trương, sốt sắng, cả nhà đều một tay cứu người bị nạn.
- Lời nói của ông Ngư với chàng: gia đình ông ăn những thức ăn đạm bạc qua bữa, gia cảnh khó khăn, vậy mà vẫn cưu mang một người lạ.
- Cuộc sống lao động của ông Ngư: xa lánh chốn danh lợi tầm thường, sống hòa nhập với thiên nhiên.
- Tác giả ngợi ca người lao động khổ cực nhưng giàu tình nghĩa, đặt niềm tin vào cái thiện.
Câu 4: Hãy chọn những câu mà em cho là hay nhất trong đoạn thơ rồi trình bày những cảm nhận của em về cảm xúc của tác giả và ngôn ngữ miêu tả, biểu cảm trong những câu thơ ấy?
Kinh luân đã sẵn trong tay,
Thung dung dưới thế vui say trong trời.
Thuyền nan một chiếc ở đời,
Tắm mưa trải gió trong vời Hàn Giang.
- Cuộc sống thanh cao, trong sạch, tự chủ, tự tin vui say hòa nhập với đất trời.
- Âm điệu thơ dào dạt, sóng sánh như trăng hòa với nước, như nước được mái chèo khua rung động rung rinh.
Trên đây là bài soạn văn tóm tắt do Chúng tôi biên soạn. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm hệ thống kiến thức tại đây: Văn bản Lục Vân Tiên gặp nạn.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
