1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 3 phần:
- Phần 1: Những mâu thuẫn trong đoạn trích.
- Phần 2: Bi kịch của Vũ Như Tô.
- Phần 3: Nhân vật Đan Thiềm.
2. Hướng dẫn soạn văn Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài
Câu 1: Các mâu thuẫn cơ bản của kịch Vũ Như Tô được thể hiện cụ thể như thế nào trong hồi V?
- Mâu thuẫn thứ nhất: giữa phe nổi loạn với phe Lê Tương Dực.
- Mâu thuẫn thứ hai: mâu thuẫn quan niệm nghệ thuật cao siêu, thuần thúy muôn đời và lợi ích trực tiếp, thiết thực của nhân dân.
Câu 2: Phân tích tính cách, diễn biến tâm trạng của Vũ Như Tô và Đan Thiềm trong đoạn trích?
- Tính cách và diễn biến tâm trạng của Vũ Như Tô
- Vũ Như Tô là kiến trúc sư thiên tài, hiện thân cho niềm khao khát, say mê và kiến tạo cái đẹp.
- Là nghệ sĩ có nhân cách cao cả, chí lớn, có lý tưởng nghệ thuật.
- → Vũ Như Tô là nhân vật bi kịch, say mê khát vọng nhưng mâu thuẫn với hiện thực, suy nghĩ và hành động của ông có sự sai lầm.
- Đan Thiềm là người mê cái đẹp.
- Bệnh Đan Thiềm là bệnh của người mê cái đẹp, sự siêu việt của người sáng tạo nghệ thuật và sáng tạo ra cái đẹp.
- Vì đam mê tài năng và cái đẹp mà nàng luôn động viên Vũ Như Tô xây dựng Cửu Trùng Đài, sẵn sàng hi sinh bản thân mình để bảo vệ cái tài ấy.
- Đan Thiềm là người tri âm, tri kỉ của Vũ Như Tô.
- Đan Thiềm tỉnh táo, sáng suốt trong mọi trường hợp: biết chắc chắn việc xây Cửu Trùng Đài không thành nên Đan Thiềm nhiều lần giục Vũ Như Tô chạy trốn.
- Nàng sẵn sàng đổi mạng sống lấy sự an toàn của Vũ Như Tô.
- → Đoạn trích cho thấy bi kịch của các nhân vật, qua đó làm nổi bật chủ đề tác phẩm.
Câu 3: Mâu thuẫn giữa quan niệm nghệ thuật cao siêu, thuần túy của muôn đời và lợi ích thiết thân của nhân dân chưa được tác giả giải quyết dứt khoát. Điều đó được thể hiện như thế nào ở hồi cuối cùng của vở kịch? Theo anh (chị), nên giải quyết mâu thuẫn ấy như thế nào?
- Mâu thuẫn giữa nhân dân với bọn hôn quân bạo chúa cùng phe cánh của chúng được giải quyết triệt để theo quan niệm của nhân dân:
- Lê Tương Dực bị giết, Nguyễn Vũ - tự sát, đám cung nữ bị kẻ nổi loạn nhục mạ, bắt bớ.
- Mâu thuẫn thứ hai quan điểm nghệ thuật cao siêu, thuần túy với lợi ích của nhân dân chưa được tác giả giải quyết triệt để:
- Vũ Như Tô tới lúc chết cũng không nhận ra lỗi lầm của mình.
- Vũ Như Tô không đứng về phía hôn quân, nhưng lại muốn lợi dụng quyền uy, tiền bạc của hắn để thực hiện ước mơ của mình.
- Những câu hỏi không có đáp án:
- Vũ Như Tô có công hay tội, ông đúng hay người giết ông đúng.
- Tác giả thể hiện tâm tư qua lời đề từ, cầm bút chẳng qua cùng một bệnh với Đan Thiềm, điều này là cách lí giải hợp lí.
Câu 4: Đặc sắc về nghệ thuật của kịch Vũ Như Tô được thể hiện qua đoạn trích?
- Đặc sắc nghệ thuật trong đoạn trích:
- Xây dựng mâu thuẫn: Mâu thuẫn kịch tập trung dẫn đến cao trào, phát triển thành đỉnh điểm với những hành động kịch dồn dập đầy kịch tính.
- Khắc họa rõ nét về tính cách và bi kịch của từng nhân vật.
- Kịch tính được tạo ra qua độc thoại, hành động.
- Ngôn ngữ có tính tổng hợp cao.
Trên đây là bài Soạn văn 11 Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Vĩnh biệt Cửu Trùng Đài.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
