1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 2 phần:
- Phần 1: (3 câu thơ đầu): Bức tranh nhà tù
- Phần 2: (câu thơ cuối): Thái độ châm biếm của tác giả
2. Hướng dẫn soạn văn Lai tân
Câu 1: Trong ba câu thơ đầu, bộ máy quan lại Lai Tân được miêu tả như thế nào? Ban trưởng, cảnh trưởng, huyện trưởng có làm đúng chức năng của những người đại diện cho pháp luật không?
- Bộ máy quan lại ở Lai Tân được miêu tả:
- Huyện trưởng chong đèn - hút thuốc phiện.
- Cảnh trưởng tham ăn tiền của phạm nhân
- Ban trưởng nhà lao thường xuyên đánh bạc - Người đánh bạc ở ngoài bị bắt vào nhà giam nhưng trưởng ban nhà lao đánh bạc nhiều hơn ai hết.
- Câu 1 và câu 2 tác giả thẳng thắn lên tiếng nói về hiện trạng của những kẻ cầm đầu chính quyền nhưng không có trách nhiệm, không làm đúng chức trách
- → Hình ảnh bộ máy cai trị của chính quyền Tưởng Giới Thạch đều thối nát, mục ruỗng. Quan trên lo hưởng lạc, quan dưới tham nhũng, ăn chơi.
Câu 2: Phân tích sắc thái châm biếm, mỉa mai ở câu thơ cuối. (Chú ý: Ba chữ vẫn thái bình có ý nghĩa gì?)
- Câu thơ cuối đối lập hoàn toàn với 3 câu thơ đầu tiên: Khi bộ máy chính quyền thối nát, lộng hành mà "Trời đất Lai Tân vẫn thái bình".
- "Thái bình" chính là nhãn tự, là trục hút châm biếm của cả bài thơ.
- Tình trạng đó là chuyện bình thường, bản chất của bộ máy cai trị. Chỉ một chữ mà nêu bật lên bản chất dối trá, đại loạn bên trong.
- Lối châm biếm nhẹ nhàng mà sâu cay, có tác dụng lật tẩy bản chất của cả bộ máy chính quyền Lai Tân. → Đòn đả kích độc đáo, bất ngờ, sâu cay.
Câu 3: Nhận xét về kết cấu và bút pháp của nhà thơ.
- Kết cấu của bài thơ chặt chẽ, logic, tạo bất ngờ:
- Ba câu đầu để kể sự việc
- Điểm nhấn mạnh câu thứ tư, nêu bật toàn bộ tư tưởng của bài thơ.
- → Mở ra những ý mỉa mai châm biếm, hướng tới sự thối nát tận cùng của xã hội Tưởng Giới Thạch.
- Bài thơ in đậm cái bút chấm phá của thơ Đường. Lời thơ ngắn gọn, súc tích nhưng có tính bao quát
- Chất "thép" cảu bài thơ nằm ở sức chiến đấu, lời thơ nhẹ nhàng mà sức chiến đấu quyết liệt.
Trên đây là bài Soạn văn 11 Lai tân tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Lai tân.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
