1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 3 phần:
- Phần 1: (4 câu đầu): khơi nguồn tương tư
- Phần 2: (12 câu tiếp theo): diễn biến tâm trạng tương tư
- Phần 3: (4 câu cuối): khát vọng trong tình yêu
2. Hướng dẫn soạn văn Tương tư
Câu 1: Anh (chị) cảm nhận như thế nào về nỗi nhớ mong và những lời kể lể, trách móc của chàng trai trong bài thơ.
- Nỗi nhớ và những lời kể, trách móc, mơ tưởng, ước vọng xa xôi của chàng trai
- Tâm trạng mong nhớ tha thiết "chín nhớ mười mong"
- Trách móc để bộc lộ nỗi tương tư của mình (cớ sao bên ấy chưa sang bên này?)
- Tâm trạng mong ngóng, trông đợi, mòn mỏi:
- Câu thơ "ngày qua ngày lại qua ngày", ngắt nhịp 3/3, chữ "lại" diễn tả vòng thời gian trôi lặp lại trong sự vô vọng.
- Lấy sự chuyển đổi màu sắc "lá xanh" thành "lá vàng" chỉ thời gian chờ đợi.
- Nỗi nhớ mong kéo dài theo năm tháng.
- → Cách diễn đạt tinh tế, giàu ý nghĩa.
- Những ước vọng xa xôi:
- Trong ao ước có sự vô vọng: hình ảnh bến, hoa, đò khó "gặp" nhau.
- Chàng trai quê sống những nỗi tương tư, vẫn mang những niềm ước vọng xa xôi.
- Đáng lí phải nói "cau thôn Đoài" nhớ "trầu thôn Đông" nhưng tác giả nói chệch đi, nỗi nhớ nhung vẫn không thay đổi.
- Nỗi mong nhớ kéo dài tới cuối bài thơ nhưng không được đền đáp để tâm trạng nhân vật trữ tình bộc lộ tha thiết, sâu sắc.
Câu 2: Theo anh (chị), cách bày tỏ tình yêu, giọng điệu thơ, cách so sánh, ví von,... ở bài này có những điểm gì đáng lưu ý?
- Cách bày tỏ tình yêu, giọng điệu thơ, cách so sánh, ví von:
- Giọng điệu tha thiết, chân thành, nhẹ nhàng, nhưng trầm buồn.
- Hình ảnh ví von, ẩn dụ, chất liệu ngôn từ chân quê đậm màu sắc dân gian: thôn Đoài, thôn Đông, bến đò, hoa, bướm, trầu cau.
- Cách bày tỏ tình yêu tự nhiên, kín đáo, ý nhị, có ý vị chân thành mộc mạc của tâm hồn, chàng trai quê.
- Sử dụng hình ảnh thân thuộc, gợi hình gợi cảm.
Câu 3: Hoài Thanh cho rằng, trong thơ Nguyễn Bính có "hồn xưa của đất nước". Qua bài Tương tư, anh (chị) có đồng ý với nhận xét đó không? Vì sao?
- Trong thơ Nguyễn Bính “có hồn xưa đất nước” ( Hoài Thanh). Điều đó được thể hiện ở:
- Cách biểu hiện cảm xúc, sử dụng ngôn ngữ.
- Chất liệu, hình ảnh đậm màu dân gian, đậm chất chân quê.
- Lối nói chân chất, thật thà.
- Thể hiện tinh tế, giàu sức gợi cảm.
Trên đây là bài Soạn văn 11 Tương tư tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Tương tư.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
