Phương pháp giải bài tập Định luật Ôm môn Vật Lý 9 năm 2020

PHƯƠNG PHÁP GIẢI BÀI TẬP ĐỊNH LUẬT ÔM

1. Vận dụng định luật Ôm cho đoạn mạch mắc hỗn hợp

    Chia đoạn mạch mắc hỗn hợp thành nhiều đoạn mạch nhỏ sao cho trong mỗi đoạn nhỏ đó chỉ có một cách mắc. Sau đó áp dụng định luật Ôm cho từng đoạn mạch để tìm hiệu điện thế, cường độ dòng điện, điện trở theo yêu cầu của đề bài.

    Ví dụ: Đoạn mạch mắc hỗn hợp đơn giản

    Xét đoạn mạch AB. Ta chia AB thành 2 đoạn AC nối tiếp với CB.

    + Cường độ dòng điện:

I₁ = I₂ + I₃; I₂/I₃ = R₃/R₂

    + Hiệu điện thế:

U_AB/U_CB = R_AC/R_CB

U_CB = U₂ = U₃; U_AC = U₁

U_AB = U_AC + U_CB = U₁ + U₂ = U₁ + U₃

    + Điện trở tương đương của đoạn CB:

    + Điện trở tương đương của toàn mạch:

2. Tính hiệu điện thế giữa hai điểm P, Q bất kỳ trên mạch điện

- Nếu P, Q cùng nằm trên một mạch rẽ:

U_PQ = I_PQ.R_PQ

- Nếu P, Q không cùng nằm trên một mạch rẽ:

U_PQ = U_PM + U_MQ

    Với M là một điểm cùng nằm trên đoạn mạch rẽ chứa P, chứa Q.

    Ví dụ: Tính hiệu điện thế giữa hai đầu điểm C, D ở hình vẽ:

- Tính U₁ và U₃

- Tính U_CD = U_CA + U_AD

    Với U_CA = - U_AC = - U₁

    U_AD = U₃

    Vậy U_CD = U₃ – U₁

Cho mạch điện như hình vẽ:

Hiệu điện thế đặt vào hai điểm A, B là U_AB = 30V, các điện trở R₁ = 10Ω , R₂ = 30Ω , R₃ = 10Ω , R₄ = 30Ω , R₅ = 50Ω . Chứng minh cường độ dòng điện chạy qua R₅ bằng 0.

Giải

Ta có:

Theo sơ đồ: 

Theo đề bài:

R₁ = R₃ ; R₂ = R₄

Từ (1) và (2)⇒ U_MN = 0

⇒ Cường độ dòng điện chạy qua R₅ = 0

Bài 1: Cho mạch điện như hình vẽ:

Trong đó R₁ = 2 Ω , R₂ = 6 Ω , R₃ = 4 Ω, R₄ = 10 Ω . Hiệu điện thế U_AB = 28V.

a) Tính điện trở tương đương của đoạn mạch.

b) Tìm cường độ dòng điện qua các điện trở.

c) Tính các hiệu điện thế U_AC và U_CD.

Đ/S:

a) Điện trở tương đương của mạch: R_TD = 7Ω

b) Dòng điện qua R₁: 4A 

Dòng điện qua R₂ và R₃: 2A

Dòng điện qua R₄: 2A

c) Các hiệu điện thế:

U_AC = 7V ; U_CD = 12V

Bài 2: Từ hai loại điện trở R₁ = 1Ω , R₂ = 4Ω . Hãy chọn và mắc thành một mạch điện nối tiếp để khi đặt vào hai đầu đoạn mạch một hiệu điện thế 32,5V thì dòng điện qua mạch là 2,5A.

Đ/S:

Lập bảng ta có 4 phương án mắc mạch điện với số các điện trở như sau: