Qua bài giảng Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ , giúp các em nắm được cách để thể hiện quan hệ tương phản giữa hai vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng một quan hệ từ hoặc một cặp quan hệ từ. Đồng thời biết vận dụng kiến thức đã học để phân tích cấu tạo của các câu ghép.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Nhận xét
Câu 1: Tìm câu ghép trong hai đoạn văn sau và cho biết các vế câu được nối với nhau bằng những từ nào:
Bốn mùa Hạ Long mang trên mình một màu xanh đằm thắm : xanh biếc của biển, xanh lam của núi, xanh lục của trời. Màu xanh ấy như trường cửu, lúc nào cũng bát ngát, cũng trẻ trung, cũng phơi phới.
Tuy bốn mùa là vậy nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người. Mùa xuân của Hạ Long là mùa sương và cá mực. Mùa hè của Hạ Long là mùa gió nồm nam và cá ngừ, cá vược. Mùa thu của Hạ Long là mùa trăng biển và tôm he...
Theo THI SẢNH
Gợi ý:
- Câu ghép: Tuy bốn mùa là vậy nhưng mỗi mùa Hạ Long lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người.
- Cách nối các vế câu ghép: có hai vế câu được nối với nhau bằng cặp quan hệ từ: tuy ... nhưng.
Tuy bốn mùa / là vậy nhưng mỗi mùa Hạ Long / lại có những nét riêng biệt, hấp dẫn lòng người.
C1 V1 C2 V2
Câu 2: Tìm thêm những câu ghép có quan hệ từ tương phản.
Gợi ý:
- Tuy trời mưa nhưng Nam vẫn đến lớp đúng giờ.
- Mặc dù trời rất nắng nhưng các bạn học sinh vẫn cố gắng ra sân dọn vệ sinh.
1.2. Ghi nhớ
- Để thể hiện quan hệ tương phản giữa hai vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng:
- Một quan hệ từ: tuy, dù, mặc dù, nhưng,...
- Hoặc một cặp quan hệ từ: tuy... nhưng... ; mặc dù... nhưng... ; dù... nhưng...
1.3. Hướng dẫn luyện tập
Câu 1 (trang 44 sgk Tiếng Việt 5): Phân tích cấu tạo của các câu ghép sau:
a) Mặc dù giặc Tây hung tàn nhưng chúng không thể ngăn cản các cháu học tập, vui tươi, đoàn kết, tiến bộ.
HỒ CHÍ MINH
b) Tuy rét vẫn kéo dài, mùa xuân đã đến bên bờ sông Lương.
NGUYẾN ĐÌNH THI
Gợi ý:
a) Mặc dù giặc Tây (CN) / hung tàn nhưng (VN) chúng (CN) / không thể ngăn cản các cháu học tập, vui tươi, đoàn kết, tiến bộ. (VN)
b) Tuy rét (CN) / vẫn kéo dài,(VN) mùa xuân (CN) vẫn đến bên bờ sông Lương. (VN)
Câu 2 (trang 45 sgk Tiếng Việt 5): Thêm một vế câu vào chỗ trống để tạo thành câu ghép chỉ quan hệ tương phản:
a) Tuy hạn hán kéo dài ...
b) ... nhưng các cô vẫn miệt mài trên đồng ruộng.
Gợi ý:
- Tuy hạn hán kéo dài nhưng những cánh hoa vẫn xanh tươi.
- Tuy mặt trời đã lặn nhưng các cô vẫn miệt mài trên ruộng đồng.
Câu 3 (trang 45 sgk Tiếng Việt 5): Tìm chủ ngữ, vị ngữ của mỗi vế câu ghép trong mẩu chuyện vui sau:
Chủ ngữ ở đâu?
Cô giáo viết lên bảng một câu ghép:
"Mặc dù tên cướp rất hung hăng, gian xảo nhưng cuối cùng hắn vẫn phải đưa hai tay vào còng số 8."
Rồi cô hỏi:
- Em nào cho cô biết chủ ngữ của câu trên ở đâu?
Hùng nhanh nhảu:
- Thưa cô, chủ ngữ đang ở trong nhà giam ạ.
PHẠM HÁI LÊ CHÂU
Gợi ý:
Mặc dù tên cướp / rất hung hăng, gian xảo nhưng cuối cùng hắn / vẫn phải đưa hai tay vào còng số 8.
C1 V1 C2 V2
- Thông qua bài học Luyện từ và câu: Nối các vế câu ghép bằng quan hệ từ, các em cần nắm được những nội dung sau:
- Để thể hiện quan hệ tương phản giữa hai vế câu ghép, ta có thể nối chúng bằng một quan hệ từ (tuy, dù, mặc dù, nhưng,...) hoặc một cặp quan hệ từ (tuy... nhưng... ; mặc dù... nhưng... ; dù... nhưng...).
- Biết phân tích cấu tạo của các câu ghép.
- Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Tập làm văn: Kể chuyện (Kiểm tra viết) để có bước chuẩn bị thật tốt cho tiết học tiếp theo.
