SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BẮC GIANG ĐỀ THI THỬ THPT QUỐC GIA
TRƯỜNG THPT NGÔ SĨ LIÊN NĂM HỌC: 2019 - 2020 MÔN: Ngữ Văn ( Đề gồm 02 trang )
I.ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:
Tôi hỏi đất: - Đất sống với nhau như thế nào?
- Chúng tôi tôn cao nhau.
Tôi hỏi nước: - Nước sống với nhau như thế nào?
- Chúng tôi làm đầy nhau.
Tôi hỏi cỏ: - Cỏ sống với nhau như thế nào?
- Chúng tôi đan vào nhau làm nên những chân trời.
Tôi hỏi người: - Người sống với nhau như thế nào?
Tôi hỏi người: - Người sống với nhau như thế nào?
Tôi hỏi người: - Người sống với nhau như thế nào?
(Hỏi - Hữu Thỉnh)
Câu 1. Chỉ ra những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản trên. (0.5 điểm)
Câu 2. Xác định nội dung chính của văn bản trên. Dựa vào nội dung đó, hãy đặt cho văn bản một nhan đề khác. (0.5 điểm)
Câu 3. Nêu và giải thích lối sống của: đất, nước, cỏ trong văn bản. (1.0 điểm)
Câu 4. Xác định những biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong ba câu cuối của văn bản và phân tích hiệu quả nghệ thuật của những biện pháp nghệ thuật ấy. (1.0 điểm)
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1 (2.0 điểm)
Từ nội dung đoạn trích phần Đọc hiểu anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) tìm lời giải đáp cho câu hỏi của tác giả: Người sống với nhau như thế nào?
Câu 2 (5.0 điểm)
Cảm nhận của anh/chị về đoạn thơ sau:
“Những đường Việt Bắc của ta
Đêm đêm rầm rập như là đất rung
Quân đi điệp điệp trùng trùng
Ánh sao đầu súng bạn cùng mũ nan.
Dân công đỏ đuốc từng đoàn
Bước chân nát đá muôn tàn lửa bay.
Nghìn đêm thăm thẳm sương dày
Đèn pha bật sáng như ngày mai lên.
Tin vui chiến thắng trăm miền
Hòa Bình, Tây Bắc, Điện Biên vui về
Vui từ Đồng Tháp, An Khê
Vui lên Việt Bắc, đèo De, núi Hồng”.
(Trích Việt Bắc, Tố Hữu, Ngữ văn 12, tập 1, NXB Giáo dục, 2008, tr.112-113)
Từ đó, liên hệ với khổ thơ đầu của bài Từ ấy để nhận xét về sự trưởng thành của hồn thơ Tố Hữu.
“Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim…”
(Trích Từ ấy, Tố Hữu, Ngữ văn 11, tập 2, NXB Giáo dục, 2011, tr.44)
.............................HẾT............................
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC HIỂU (3.0 điểm)
Câu 1: Những phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản: Tự sự, biểu cảm.
Câu 2:
- Nội dung chính trong văn bản: Lối sống của con người trước cuộc đời.
- Đặt nhan đề khác cho văn bản: Con người sống thế nào? Lối sống / Lối sống đẹp/ Lẽ sống…
Câu 3
- Lối sống của đất: - Tôn cao nhau: Bồi đắp, nâng đỡ, đề cao nhau để giúp nhau khẳng định sự tồn tại của cá nhân mình.
- Lối sống của nước: - Làm đầy nhau: Bù đắp, bổ sung, san sẻ, cảm thông cho nhau để trở nên hoàn thiện.
- Lối sống của cỏ: - Đan vào nhau để làm nên những chân trời: Đoàn kết, gắn bó với nhau để làm nên một khối thống nhất và vững mạnh, cũng là để cuộc sống của mỗi cá nhân được mở rộng phạm vi mà trở nên phong phú, lớn lao hơn
Câu 4:
- Biện pháp nghệ thuật: Điệp cấu trúc, câu hỏi tu từ.
- Hiệu quả: Thể hiện tâm trạng băn khoăn, day dứt của tác giả về lối sống của con người trước cuộc đời; đánh thức khả năng nhận thức, tư duy của đối tượng giao tiếp
II. LÀM VĂN (7.0 điểm)
Câu 1: Hướng dẫn làm bài
- Từ phương thức tồn tại của tự nhiên chỉ ra lối sống của con người: Sống phải biết quan tâm chia sẻ, đoàn kết, gắn bó, giúp đỡ với tinh thần tương thân tương ái, biết vượt lên trên cái tôi cá nhân ích kỉ, đời thường để vươn tới một lẽ sống lớn lao cao đẹp.
- Lí do: Con người ai cũng có lúc khó khăn hoạn nạn, vì thế nếu mình có thể giúp đỡ được thì nên giúp đỡ, không nên ngoảnh mặt làm ngơ, thờ ơ trước khó khăn của người khác. Bởi cho đi cũng chính là nhận về.
+ Thực tế cuộc sống có rất nhiều khó khăn, thử thách thách, năng lực cá nhân có hạn, nếu không có sự ủng hộ, giúp đỡ cảm thông, chia sẻ của mọi người thì ta khó có thể vươn lên và khẳng định mình.
+ Khi ta ủng hộ, giúp đỡ, đề cao người khác có nghĩa là ta đã thể hiện được tấm lòng vị tha, nhân ái, vượt lên trên thói ích kỉ, nhỏ nhen, tầm thường, ta sẽ nhận được tình yêu thương, sự kính trọng từ mọi người.
+ Sức mạnh của sự sống đích thực chính là sự đoàn kết gắn bó giữa người với người.
- Liên hệ bản thân: Cần làm gì để duy trì, phát huy lối sống cao đẹp.
Câu 2: Hướng dẫn làm bài
a. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm:
- Tác giả: Tố Hữu là nghệ sĩ – chiến sĩ với chặng đường thơ gắn liền với chặng đường cách mạng của dân tộc.
+ Trước Cách mạng, Tố Hữu thể hiện nhận thức về lí tưởng lớn, về lẽ sống lớn.
+ Sau Cách mạng, Tố Hữu thể hiện trách nhiệm của người nghệ sĩ - chiến sĩ: Văn chương phải phục vụ nhiệm vụ
- Tác phẩm: Hai bài thơ “Việt Bắc”(1954) và “Từ ấy”(1938) thể hiện sự trưởng thành của hồn thơ Tố Hữu.
- Giới thiệu ngắn gọn về đoạn thơ.
- Cảm nhận đoạn thơ:
- Về nội dung: Nổi bật lên cảm hứng sử thi và lãng mạn của cái tôi thi sĩ về một Việt Bắc – căn cứ kháng chiến hào hùng với bao kỉ niệm chiến đấu và chiến thắng. Đoạn thơ gồm 12 câu:
+ Sáu câu đầu: Tràn đầy âm hưởng anh hùng ca về một Việt Bắc chiến đấu và chiến thắng.
+ Hai câu tiếp: Với cảm hứng lãng mạn, hào hùng, ý thơ phóng xa vào viễn cảnh tương lai tươi sáng của dân tộc.
+ Bốn câu còn lại: Việt Bắc căn cứ địa hào hùng với những tên đất, tên làng gắn liền với những chiến công oanh liệt
- Nhận xét về đặc sắc nghệ thuật của đoạn thơ:
+ Thể thơ lục bát nhịp điệu uyển chuyển vừa trầm hùng vừa tha thiết.
+ Biện pháp so sánh, ẩn dụ thể hiện hình ảnh đoàn quân ra trận mạnh mẽ, phi thường.
+ Hình ảnh, địa danh gần gũi, chân thực gợi những kỉ niệm sâu sắc.
Liên hệ khổ thơ đầu trong bài thơ Từ ấy:
- Nét tương đồng: Cả hai đoạn thơ của hai bài thơ đều thể hiện tâm trạng vui mừng, tự hào của người chiến sĩ Cách mạng vì được đứng trong hàng ngũ những người chiến sĩ yêu nước, sẵn sàng chiến đấu hi sinh vì đất nước.
- Điểm khác biệt:
+ Khổ 1 của bài thơ Từ ấy: thể hiện cung bậc cảm xúc của người thanh niên khi bắt gặp, giác ngộ và được đứng trong hàng ngũ của Đảng. Đó là tâm trạng vui mừng, hạnh phúc khi tìm ra ánh sáng soi đường cho mình. Một hồn thơ đang ngập tràn hạnh phúc bởi tìm thấy lẽ sống mới của bản thân khi bắt gặp lí tưởng cộng sản “mặt trời chân lí”.
+ Đoạn thơ trong bài Việt Bắc: thể hiện cảm hứng anh hùng ca khi ca ngợi cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc với tình quân dân gắn kết, tinh thần chiến đấu kiên cường, dũng cảm.
Nhận xét sự trưởng thành của hồn thơ Tố Hữu:
- Đó là sự trưởng thành của người nghệ sĩ từ việc sáng tác văn thơ thể hiện cái tôi của người thanh niên yêu nước đến cái tôi công dân đầy trách nhiệm trước đất nước, trước nhân dân.
- Hai đoạn thơ của hai bài thơ còn cho ta thấy sự trưởng thành của người chiến sĩ từ nhận thức, giác ngộ lí tưởng cộng sản đến hành động chiến đấu vì đất nước vì nhân dân.
=> Sự trưởng thành của hồn thơ Tố Hữu:
- Từ người thanh niên yêu nước giác ngộ lí tưởng cách mạng thành người cán bộ cách mạng.
- Từ một thi sĩ yêu nước trở thành cánh chim đầu đàn của thơ ca cách mạng.
c. Kết bài:
- Khái quát vấn đề nghị luận.
- Cảm xúc, suy nghĩ của cá nhân về vấn đề vừa nghị luận
Trên đây là trích dẫn một phần đề thi kèm đáp án chi tiết và thang điểm đề thi thử THPT QG môn Ngữ Văn trường THPT Ngô Sĩ Liên. Để xem được đầy đủ nội dung đề thi, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào HỌC 247. Hy vọng rằng đây sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho quý thầy cô làm tài liệu ra đề thi thử cho các em. Đồng thời, tài liệu này giúp các em học sinh có bước ôn thi và luyện đề thật tốt để đạt kết quả cao trong kỳ thi thử THPT QG sắp tới.
Ngoài ra, để luyện tập hơn nữa kỹ năng làm bài của mình, các em có thể tham khảo thêm đề thi thử THPT QG năm 2020 môn Ngữ Văn trường THPT Liễn Sơn
---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---
