| TRƯỜNG THPT NAM SÀI GÒN | ĐỀ THI HK1 MÔN NGỮ VĂN 12 NĂM HỌC 2020-2021 |
I. ĐỌC – HIỂU (3 điểm)
Đọc văn bản sau:
THỜI NẮNG XANH
“Nắng trong mắt những ngày thơ bé
Cũng xanh mơn như thể lá trầu
Bà bổ cau thành tám chiếc thuyền cau
Chở sớm chiều tóm tém
Hoàng hôn đọng trên môi bà quạnh thẫm
Nắng xiên khoai qua liếp vách không cài
Bóng bà đổ xuống đất đai
Rủ châu chấu, cào cào về cháu bắt
Rủ rau má, rau sam
Vào bát canh ngọt mát
Tôi chan lên suốt dọc tuổi thơ mình.”
(Trích Thời nắng xanh, Trương Nam Hương, dẫn theo vannghequandoi.com.vn)
Trả lời các câu hỏi sau:
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản?
Câu 2. Trong văn bản, tác giả đã nhớ lại những gì trong thời thơ bé?
Câu 3. Nêu tên và tác dụng của hai biện pháp tu từ được sử dụng trong câu thơ: "Nắng trong mắt những ngày thơ bé/ Cũng xanh mơn như thể lá trầu”?
Câu 4. Anh/ Chị cảm nhận được điều gì về tâm hồn của nhà thơ qua đoạn trích trên? Điều đó khơi gợi trong tâm hồn anh/ chị tình cảm gì? Vì sao?
II. LÀM VĂN (7 điểm)
Câu 1 (2 điểm)
Đọc bài thơ, có người so sánh, lũ trẻ hôm nay không còn có những kỉ niệm về buổi chiều bắt cào cào châu chấu nữa, thay vào đó là những ngày tháng ngày học tập và làm bạn cùng máy tính, điện thoại thông minh. Bàn luận về sự khác biệt đó (viết đoạn văn 200 chữ).
Câu 2 (5 điểm)
Hình tượng Sóng trong bài thơ cùng tên của Xuân Quỳnh là lời giãi bày rất chân thực về khát vọng tình yêu của tác giả. Qua việc phân tích hai khổ thơ 5 và 6 của tác phẩm, hãy bình luận.
“Con sóng dưới lòng sâu,
Con sóng trên mặt nước,
Ôi con sóng nhớ bờ
Ngày đêm không ngủ được.
Lòng em nhớ đến anh
Cả trong mơ còn thức
Dẫu xuôi về phương Bắc
Dẫu ngược về phương Nam
Nơi nào em cũng nghĩ
Hướng về anh một phương”
GIẢI CHI TIẾT
I. ĐỌC – HIỂU (3 điểm)
Câu 1. Tác phẩm viết theo thể thơ tựu do
Câu 2. Tác giả đã nhớ lại những hình ảnh thời thơ bé:
+ Người bà bổ cau, nhai trầu
+ Nắng xiên khoai qua vách liếp
+ Đi bắt châu chấu, cào cào
+ Bát canh rau má, rau sam ngọt mát.
Câu 3. Biện pháp tu từ:
+ So sánh: nắng - lá trầu.
+ Ẩn dụ chuyển đổi cảm giác: nắng - xanh mơn.
Tác dụng:
+ Về hình thức: giúp câu thơ giàu hình ảnh, sinh động và mang đậm cá tính sáng tạo của nhà thơ.
+ Về nội dung: thể hiện cảm xúc và cách nhìn đặc biệt của người cháu về màu nắng trong kỉ niệm, gắn liền với hình ảnh người bà, với những kí ức thời thơ bé không thể nào quên.
Câu 4. - Về hình thức: 5-7 dòng, diễn đạt mạch lạc.
- Về nội dung: Nêu cảm nhận về tâm hồn nhà thơ và những cảm xúc của bản thân khi đọc văn bản.
Sau đây là một ví dụ:
Qua văn bản, ta cảm nhận được tâm hồn tình tế, nhạy cảm, thái độ trân trọng mọi kỉ niệm tuổi thơ của tác giả. Tình cảm đó khơi gợi trong tâm hồn mỗi người tình yêu với quê hương, những kí ức quý giá thời thơ ấu bên những người thân thương. Đó là những tình cảm chân thành, hồn hậu, vốn sẵn có trong tâm hồn mỗi người, chỉ cần một tín hiệu đã đủ khơi dậy cả một miền kỉ niệm không quên.
II. LÀM VĂN (7 điểm)
Câu 1.
- Nêu vấn đề:
+ Sự khác biệt của tuổi thơ giữa hai thế hệ xưa và nay.
+ Xưa: tuổi thơ gắn liền với những tháng ngày rong chơi, với thiên nhiên đồng nội.
+ Nay: Nay: tuổi thơ gắn với hoạt động học tập, với các thiết bị công nghệ hiện đại.
- Luận bàn:
+ Sự phát triển của công nghệ và những yêu cầu mới của thời đại là nguyên nhân chính dẫn đến sự khác biệt đó.
+ Xưa trẻ con được hòa mình với thiên nhiên, bồi dưỡng tâm hồn và cảm xúc, nhưng ít điều kiện tiếp thu khoa học.
+ Nay trẻ con lại được tiếp cận với khoa học, được tiếp thu những thành tựu công nghệ, nhưng bị hạn chế thời gian vui chơi, ít hòa mình vào thiên nhiên.
+ Phản biện: Trong xã hội hiện đại, không thể bắt trẻ con chỉ mãi chơi với cào cào châu chấu như xưa.
+ Giải pháp:
- Quan tâm toàn diện đến trẻ em: vừa trí tuệ, vừa nuôi dưỡng tâm hồn.
- Cân bằng việc tiếp cận công nghệ và việc cho trẻ những trải nghiệm gắn với thiên nhiên như: đi tham quan, du lịch, làm tình nguyện,...
+ Liên hệ:
Cảm thấy may mắn bởi đã có những kỉ niệm đẹp đáng trân quý của tuổi thơ.
Câu 2.
a. Khái quát về tác giả tác phẩm:
- Xuân Quỳnh (1942 - 1988) là nữ thi sĩ xuất hiện nổi bật trên thi đàn văn học những năm tháng chống Mỹ. Chị cũng để lại dấu ấn đậm nét trong dòng thơ tình Việt Nam. Thơ chị là tiếng lòng của một tâm hồn phụ nữ chứa chan tình cảm. Chị dành nhiều tâm huyết cho đề tài tình yêu và là một trong những người viết thơ tình hay nhất ở thời đại chúng ta. Đọc thơ Xuân Quỳnh ta luôn thấy một trái tim phụ nữ đôn hậu, chân thành, giàu đức hy sinh và lòng vị tha, một hồn thơ nhạy cảm, nhiều những lo âu, bất an, cũng lắm tha thiết với những khát vọng, day dứt, chấp chới trước cõi đời vốn lắm đắng cay và nhiều những xáo động.
- Thi phẩm Sóng được viết vào năm 1967. Đó là những năm tháng dân tộc đang bước vào cuộc kháng chiến chống đế quốc Mĩ và tay sai. Sóng được sáng tác tại cửa biển Diêm Điềm, khi nhà thơ đã từng trải qua những đau đớn, đổ vỡ trong tình yêu. Bài thơ là một trong những thi phẩm tiêu biểu nhất trong sự nghiệp sáng tác của nữ sĩ, được in trong tập thơ Hoa dọc chiến hào.
b. Giải thích
- Tình yêu luôn là đề tài muôn thủa của nhân loại. Tình yêu trong Sóng của Xuân Quỳnh là một tình yêu đầy băn khoăn, day dứt. Trước Sóng, ta ít thấy trong thơ tình Việt Nam diễn tả trạng thái phức tạp như chị. Xuân Quỳnh là một trong số những người ít ỏi đã mạnh dạn nói lên điều sâu kín của cõi lòng mình.
- Bài thơ được viết khi Xuân Quỳnh đã trải qua những đổ vỡ, nhưng nhịp tim ấy vẫn khao khát, vẫn rung động thổn thức. Điều đó được thể hiện sâu sắc, mãnh liệt qua hai khổ 5 và 6.
c. Phân tích, chứng minh
- Đó là không gian của sóng.
- Sóng nhớ bờ, nỗi nhớ được đo bằng ngày, đêm.
- Trong bài thơ Sóng, đây là khổ thơ đặc biệt nhất xét về mặt dung lượng.
- Có thể nói, trong tình yêu, trở ngại lớn nhất là khoảng cách.
d. Bàn luận đánh giá
- Sóng của Xuân Quỳnh là một bài thơ tình rất đẹp.
- Vẻ đẹp của một tâm hồn khao khát yêu thương, vẻ đẹp của nhạc; nhạc của lòng cũng là nhạc của thơ, nhạc của sóng reo, sóng vỗ.
-- Nội dung đầy đủ, chi tiết của phần Làm văn vui lòng xem tại online hoặc đăng nhập tải về máy----
Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Đề thi HK1 môn Ngữ văn 12 năm 2020 Trường THPT Nam Sài Gòn. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập .
Bên cạnh đó, các em có thể tham khảo thêm tài liệu khác cùng chuyên mục:
-
Bộ 2 đề thi HK1 môn Ngữ văn 12 năm 2020 Trường THPT Nguyễn Gia Thiều có đáp án
-
Bộ 2 đề thi HK1 môn Ngữ văn 12 năm 2020 Trường THPT Thảo Nguyên có đáp án
-
Bộ 2 đề thi HK1 môn Ngữ văn 12 năm 2020 Trường THPT Tân An có đáp án
Chúc các em học tập tốt!
