NHÂN MỘT SỐ THẬP PHÂN VỚI MỘT SỐ THẬP PHÂN
1. Quy tắc
Muốn nhân một số thập phân với một số tự nhiên ta làm như sau:
Đếm xem trong phần thập phân của cả hai thừa số có bao nhiêu chữ số rồi dùng dấu phẩy tách ở tích ra bấy nhiêu chữ số kể từ phải sang trái.
Ví dụ 1: Đặt tính rồi tính:
a) 13,5 x 2,4
b) 2,56 x 4,8
Bài giải
a) Ta đặt tính rồi làm như sau:
Vậy: 13,5 x 2,4 = 32, 4
b) Ta đặt tính rồi làm như sau:
Vậy: 2,56 x 4,8 = 12, 288
2. Các tính chất của phép nhân số thập phân
+) Tính chất giao hoán: Khi đổi chỗ hai thừa số của một tích thì tích không thay đổi.
a x b = b x a
+) Tính chất kết hợp: Khi nhân một tích hai số với số thứ ba ta có thể nhân số thứ nhất với tích của hai số còn lại.
(a x b) x c = a x (b x c)
3. Nhân một số thập phân với 0,1; 0,01; 0,001; …
Quy tắc: Khi nhân một số thập phân với 0,1; 0,01; 0,001 ta chỉ việc chuyển dấu phẩy của số đó lần lượt sang bên trái một, hai, ba, … chữ số.
Ví dụ 2: Nhân nhẩm:
12,8 x 0,1
724,6 x 0,01
4774 x 0,001
59632,7 x 0,0001
Cách giải:
12,8 x 0,1 = 1,28
724,6 x 0,01 = 7,246
4774 x 0,001 = 4774,0 x 0,001 = 4,774
59632,7 x 0,0001 = 5,96327
Chú ý: Nếu số chữ số ở phần nguyên của một số ít hơn số chữ số 0 của các số 0,1; 0,01; 0,001 thì khi nhân hai số ta có thể viết thêm một số thích hợp chữ số 0 vào bên trái phần nguyên của số đó rồi nhân như bình thường.
Ví dụ 3: Một mảnh vườn hình chữ nhật có chiều dài 6,4m, chiều rộng là 4,8m. Hỏi diện tích của mảnh vườn đó bằng bao nhiêu mét vuông?
Ta phải thực hiện phép tính: 6,4 x 4,8 = ? (m2 )
Ta có: 6,4m = 64dm
4,8m = 48 dm
3072 dm2= 30,72m2
Vậy: 6,4 x 4,8 = 30,72m2
Thông thường ta làm như sau:
Thực hiện phép nhân như nhân các số tự nhiên.
Hai thừa số có tất cả hai chữ số ở phần thập phân, ta dùng dấu phẩy tách ở tích ra hai chữ số kể từ phải sang trái.
Ví dụ 4: 4,75 x 1,3 = ?
Ta đặt tính rồi làm như sau:
Thực hiện phép nhân như nhân các số tự nhiên.
Hai thừa số có tất cả ba chữ số ở phần thập phân, ta dùng dấu phẩy tách ở tích ra ba chữ số kể từ phải sang trái.
Muốn nhân một số thập phân với một số thập phân ta làm như sau:
- Nhân như số tự nhiên.
- Đếm xem trong phần thập phân của cả hai thừa số có bao nhiêu chữ số rồi dùng dấu phẩy tách ở tích ra bấy nhiêu chữ số kể từ phải sang trái.
4. Bài tập vận dụng
Câu 1: Đặt tính rồi tính
a) 25,8 × 1,5 b) 16,25 × 6,7
c) 0,24 × 4,7 d) 7,826 × 4,5
Câu 2:
a) Tính rồi so sánh giá trị của a × b và b × a
a | b | a×b | b×a |
2,36 | 4,2 |
|
|
3,05 | 2,7 |
|
|
b) Viết ngay kết quả tính
4,34 × 3,6 = 15,624 9,04 × 16 = 144,64
3,6 × 4,34 = … 16 × 9,04 = …
Câu 3: Một vườn cây hình chữ nhật có chiều dài 15,62m chiều rộng 8,4m. Tính chu vi và diện tích vườn cây đó
Câu 4: Tính nhẩm
579,8 × 0,1 38,7 × 0,1 6,7 × 0,1
805,13 × 0,01 67,19 × 0,01 3,5 × 0,01
362,5 × 0,001 20,25 × 0,01 5,6 × 0,01
Câu 5: Viết các số đo sau dưới dạng số đo có đơn vị là ki-lô-mét vuông
1000ha 125ha 12,5ha 3,2ha
Câu 6: Trên bản đồ tỉ lệ 1:1 000 000, quãng đường từ thành phố Hồ Chí Minh đến Phan Thiết đo được 19,8 cm. Hỏi độ dài thật của quãng đường từ thành phố Hồ Chí Minh đến Phan Thiết là bao nhiêu km?
* Hướng dẫn giải
Câu 1: Đặt tính rồi tính
Câu 2:
a) Tính rồi so sánh giá trị của a × b và b × a
a | b | a×b | b×a |
2,36 | 4,2 | 2,36 × 4,2 = 9,912 | 4,2 × 2,36 = 9,912 |
3,05 | 2,7 | 3,05 × 2,7 = 8, 235 | 2,7 × 3,05 = 8,235 |
b) Theo tính chất giao hoán của phép nhân. Ta có:
3,6 × 4,34 = 15,624 16 × 9,04 = 144,64
Câu 3:
Chu vi vườn cây là: (15,62 + 8,4) × 2= 48,04 m
Diện tích vườn cây là:
15,62 × 8,4 = 131,208 (m2)
Đáp số: 48,04 m và 131,208 (m2)
Câu 4: Tính nhẩm
57,98 3,87 0,67
8,0513 0,6719 0,035
0,3625 0,02025 0,0056
Câu 5: Viết các số đo sau dưới dạng số đo có đơn vị là ki-lô-mét vuông
1000ha = 10km2 125ha = 1,25km2
12,5ha = 0,125 km2 3,2ha = 0,0032km2
Câu 6:
Quãng đường từ thành phố Hồ Chí Minh đến Phan Thiết là
19,8 × 1 000 000 = 19 800 000 (cm) hay 198 km
Đap số: 198 km
Trên đây là một phần nội dung Dạng toán Nhân một số thập phân với một số thập phân Toán lớp 5. Để xem toàn bộ nội dung các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Ngoài ra các em có thể tham khảo thêm một số tư liệu cùng chuyên mục tại đây:
- Hướng dẫn giải bài tập nâng cao Dạng hỗn số Toán lớp 5
- Một số bài tập nâng cao có hướng dẫn giải Dạng tính chất cơ bản của phân số
Chúc các em học tốt!