Trong bài học này các em sẽ được tìm hiểu về khái niệm cảm ứng ở động vật, quá trình tiến hoá về hình thức cảm ứng của động vật, từ đó các em sẽ nhận biết được cảm ứng ở động vật trong thực tế.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Khái niệm cảm ứng động vật
1.1.1. Ví dụ
Khi trời lạnh, mèo xù lông, co mạch máu và nằm co mình lại…
1.1.2. Khái niệm
- Cảm ứng động vật là khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng lại các kích thích đó
- Cảm ứng ở động vật có hệ thần kinh gọi là phản xạ.
- Phản xạ là phản ứng của cơ thể thông qua hệ thần kinh trả lời lại kích thích bên ngoài hoặc bên trong cơ thể.
- Phản xạ thực hiện được nhờ cung phản xạ, cung phản xạ bao gồm:
- Bộ phận tiếp nhận kích thích (thụ thể hoặc cơ quan thụ cảm)
- Bộ phận phân tích và tổng hợp thông tin để quyết định hình thức và mức độ phản ứng (Hệ thần kinh).
- Bộ phận thực hiện phản ứng (cơ, tuyến).
Cung phản xạ
1.2. Cảm ứng ở các nhóm động vật có tổ chức thần kinh khác nhau
1.2.1. Cảm ứng ở động vật chưa có hệ thần kinh (Động vật đơn bào)
- Đối tượng: ĐV đơn bào như amip, trùng roi, trùng giày.
- Hình thức: Phản ứng co rút toàn bộ cơ thể hoặc co rút chất nguyên sinh.
Trùng roi di chuyển về phía ánh sáng, amip di chuyển đến nơi không có ánh sáng
1.2.2. Cảm ứng ở ĐV có hệ thần kinh dạng lưới.
- Đối tượng: ĐV thuộc ngành ruột khoang như thủy tức, sứa…Cơ thể có đối xứng toả tròn.
- Cấu tạo: các tế bào thần kinh nằm rải rác trong cơ thể và liên hệ với nhau qua các sợi TK, tạo thành mạng lưới thần kinh. Các TBTK liên hệ với các tế bào cảm giác và tế bào biểu mô cơ.
- Hình thức phản ứng: Khi bị kích thích thì toàn bộ cơ thể phản ứng bằng cách co mình lại.
Cảm ứng ở thủy tức
1.2.3. Cảm ứng ở ĐV có HTK dạng chuỗi hạch
- Đối tượng: ĐV có cơ thể đối xứng hai bên: giun dẹp, giun tròn, chân khớp.
- Cấu tạo: Các tế bào TK tập trung lại thành các hạch, các hạch nối với nhau bằng các dây TK tạo ra dạng chuỗi hạch (riêng ở chân khớp có não - hạch TK đầu lớn hơn các hạch còn lại)
- Hình thức phản ứng Mỗi hạch thần kinh điều khiển hoạt động của một vùng xác định. Phản ứng lại kích thích theo nguyên tắc phản xạ.
2. Luyện tập Bài 26 Sinh học 11
Sau khi học xong bài này các em cần:
- Trình bày được khái niệm về cảm ứng ở động vật.
- Trình bày được quá trình tiến hoá về hình thức cảm ứng của động vật
2.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 11 Bài 26 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Phản ứng chính xác hơn nhưng tiêu tốn nhiều năng lượng hơn
- B. Phản ứng chính xác hơn và tiêu tốn ít năng lượng hơn
- C. Phản ứng không chính xác bằng nhưng tiêu tốn ít năng lượng hơn
- D. Phản ứng không chính xác bằng và tiêu tốn nhiều năng lượng hơn
-
Câu 2:
Cảm ứng ở động vật là:
- A. Phản xạ có điều kiện
- B. Phản ứng của cơ thể thông qua hệ thần kinh trả lời lại kích thích bên ngoài hoặc bên trong cơ thể
- C. Phản xạ không điều kiện
- D. Khả năng tiếp nhận kích thích và phản ứng lại các kích thích từ môi trường sống đảm báo cho sinh vật tồn tại và phát triển
-
- A. Tế bào cám giác
- B. Lưới thần kinh
- C. Kim nhọn
- D. Tế bào mô bì cơ
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
2.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 11 Bài 26 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 6 trang 65 SBT Sinh học 11
Bài tập 7 trang 65 SBT Sinh học 11
Bài tập 8 trang 65 SBT Sinh học 11
Bài tập 9 trang 65 SBT Sinh học 11
Bài tập 10 trang 66 SBT Sinh học 11
Bài tập 11 trang 66 SBT Sinh học 11
Bài tập 12 trang 66 SBT Sinh học 11
Bài tập 1 trang 104 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 2 trang 104 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 3 trang 104 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 4 trang 104 SGK Sinh học 11 NC
Bài tập 1 trang 56 SBT Sinh học 11
3. Hỏi đáp Bài 26 Chương 2 Sinh học 11
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
