Bài 18: Nhôm

Các em đã biết tính chất của kim loại. Hãy tìm hiểu tính chất của một kim loại cụ thể có nhiều ứng dụng trong đời sống, sản xuất, đó là nhôm. Nhôm có tính chất vật lí và hoá học nào? Các em hãy dự đoán và nêu những tính chất em đã biết về nhôm.

Tóm tắt lý thuyết

1.1. Tính chất vật lí

Màu trắng bạc, có ánh kim, nhẹ (D= 2,7g/cm³), dẫn điện,dẫn nhiệt tốt, nóng chảy ở 660⁰C ,dẻo.

Tính chất vật lí của Nhôm

Hình 1: Tính chất vật lí của Nhôm

1.2. Tính chất hoá học

1.2.1. Nhôm có những tính chất hoá học của kim loại không?

Phản ứng của nhôm với phi kim
Phản ứng của nhôm với oxi

Video 1: Phản ứng giữa Nhôm và oxi

Hiện tượng: Nhôm cháy sáng trong oxi
Giải thích: Al2O3 mỏng, bền trong không khí

4Al + 3O₂ 2Al₂O₃

trắng không màu trắng

Phản ứng của nhôm với phi kim khác

Video 2: Nhôm phản ứng với Clo

Hiện tượng: Nhôm cháy sáng trong oxi
Giải thích: Nhôm phản ứng với oxi tạo thành oxít và phản ứng với nhiều phi kim khác như S,Cl.. tạo thành muối

2Al + 3Cl₂ 2AlCl₃

trắng vàng lục trắng

Phản ứng của Nhôm với dung dịch axit

Video 3: Thí nghiệm của Nhôm và dung dịch HCl

Hiện tượng: Xuất hiện khí không màu
Giải thích: Nhôm phản ứng với một số axít tạo thành muối và H2

2Al + 6HCl → 2AlCl₃ + 3H₂

Phản ứng của nhôm với dd muối

Video 4: Phản ứng giữa Nhôm và dung dịch muối Đồng (II) clorua CuCl₂

Hiện tượng: Có lớp kim loại màu nâu đỏ bám lên trên miếng nhôm
Giải thích: Lớp kim loại màu nâu đỏ là Cu

2Al+3CuCl₂→ 2AlCl₃+3Cu

Nhôm phản ứng được với nhiều dd muối của những kim loại hoạt động hoá học yếu hơn tạo ra muối nhôm và kim loại mới

Kết luận :Nhôm có những tính chất hoá học của kim loại.

1.2.2. Nhôm có tính chất hóa học nào khác

Video 5: Nhôm có tác dụng với dung dịch kiềm

Hiện tượng: Có khí nào thoát ra, nhôm tan dần
Giải thích: Nhôm có tác dụng với dung dịch kiềm

1.3. Ứng dụng của nhôm

Ứng dụng của nhôm

Hình 2: Ứng dụng của nhôm

1.4. Sản xuất Nhôm

Sơ đồ bể điện phân nhôm oxit nóng chảy

Hình 3: Sơ đồ bể điện phân nhôm oxit nóng chảy

1.5. Tổng kết

Sơ đồ tư duy bài Nhôm

Hình 4: Sơ đồ tư duy bài Nhôm

Bài tập minh họa

Bài 1:

Trộn 5,4 g Al với 4,8 g Fe₂O₃ rồi nung nóng để thực hiện phản ứng nhiệt nhôm. Sau phản ứng ta thu được m (gam) hỗn hợp chất rắn. Giá trị của m là:

Hướng dẫn:

Phương trình phản ứng:

2Al + Fe2O3 → Al₂O₃ + 2Fe

Nhận thấy, khối lượng trước phản ứng luôn bằng khối lượng các chất sau phản ứng. Các chất sau phản ứng là Al2O3 và Fe đều là chất rắn nên ta có:

m _{hỗn hợp sau phản ứng} \(= m_{Al} + m_{Fe_2O_3} = 5,4 + 4,8 = 10,2\ g\)

3. Luyện tập Bài 18 Hóa học 9

Sau bài học cần nắm:

Tính chất vật lí của nhôm: nhẹ, dẻo, dẫn điện, dẫn nhiệt tốt.
Tính chất hoá học của nhôm: Nhôm có tính chất hoá học của kim loại nói chung. Ngoài ra nhôm còn có pứ với dd kiềm giải phóng khí H2, nhôm không phản ứng HNO3 đặc nguội và H2SO4 đặc nguội.
Phương pháp sản xuất nhôm bằng cách điện phân nhôm oxit nóng chảy.