Qua bài học giúp các em phân biệt được hai loại từ láy: từ láy toàn bộ và từ láy bộ phận. Nắm được đặc điểm về nghĩa của từ láy. Hiểu được giá trị tượng thanh, gợi hình, gợi cảm của từ láy; biết cách sử dụng từ láy. Thông qua bài học, rèn luyện cho các em ý thức trau dồi vốn từ láy của bản thân.
Tóm tắt bài
1.1. Các loại từ láy
a. Ví dụ
| Các loại từ láy | Từ láy bộ phận | Từ láy toàn bộ |
| Ví dụ | Thăm thẳm Mếu máo, liêu xiêu | Đăm đăm, bần bật |
| Đặc điểm | Biến đổi thanh điệu hoặc phụ âm cuối | Các tiếng lặp lại hoàn toàn
|
b. Ghi nhớ 1: SGK/ 42
- Từ láy có hai loại
- Từ láy toàn bộ
- Từ láy bộ phận
- Đặc điểm từng loại
- Từ láy toàn bộ
- Các tiếng lập lại nhau hoàn toàn
- Cũng có một số trường hợp các tiếng đứng trước biến đổi thanh điệu hoặc phụ âm cuối để tạo nên một sự hài hòa về âm thanh.
- Từ láy bộ phận
- Ở các tiếng có sự giống nhau về phần vần hoặc phụ âm đầu.
- Từ láy toàn bộ
1.2. Nghĩa của từ láy
a. Ví dụ
| Các loại từ láy | Từ láy toàn bộ | Từ láy bộ phận | |
| Ví dụ | Mãi mãi | Khe khẽ | Mếu máo, liêu xiêu |
| Nghĩa | Có nghĩa nhấn mạnh | Có nghĩa giảm nhẹ | Bỏ tiếng láy thì không còn rõ nghĩa |
| Kết luận | Nghĩa của từ láy toàn bộ do tiếng gốc quyết định | Nghĩa của từ láy bộ phận khác với nghĩa của tiếng gốc | |
b. Ghi nhớ 2: SGK / 42
- Nghĩa của từ láy được tạo thành như đặc điểm âm thanh của tiếng và sự hòa phối âm thanh giữa các tiếng.
- Trong trường hợp từ láy có tiếng có nghĩa làm gốc thì nghĩa của từ láy có thể có những sắc thái riêng so với tiếng gốc như:
- Sắc thái biểu cảm
- Sắc thái giảm nhẹ hoặc nhấn mạnh.
Bài tập minh họa
Ví dụ
Đề bài. Tìm các từ láy có trong ba câu sau rồi sau đó đặt câu với những từ láy vừa tìm được: "Dáng tre vươn mộc mạc, màu tre tươi nhã nhặn. Rồi tre lớn lên, cứng cáp, dẻo dai, vững chắc. Tre trông thanh cao, giản dị, chí khí như người."
Gợi ý làm bài
- Từ láy: "mộc mạc", "nhũn nhặn", "cứng cáp", "dẻo dai" , "vững chắc", "chí khí".
- Đặt câu
- "Mộc mạc": Đừng tưởng sống mộc mạc mà dễ, phải học cách từ bỏ trước đã!
- nhãn nhặn": Tỏ ra khiêm tốn và nhã nhặn trong quan hệ tiếp xúc với người khác.
- "dẻo dai": Muốn có một cơ thể sẻo dai và mạnh khỏe thì bạn nên chăm tập vận động và thể thao.
- "chí khí": Anh ấy là một người có chí khi. Thật đáng ngưỡng mộ!
3. Soạn bài Từ láy
Để dễ dàng phân biệt được hai loại từ láy: từ láy toàn bộ và từ láy bộ phận, đặc điểm về nghĩa của từ láy, các em có thể tham khảo bài soạn Từ láy.
