Bài giảng Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng sẽ giúp các em cảm nhận được cái tình được thể hiện một cách tinh tế, kín đáo qua cảnh vật trong thơ và những nét đặc sắc về nghệ thuật trong bài thơ. Chúc các em có thêm một bài giảng hay và có thêm nhiều kiến thức bổ ích từ bài giảng.
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu chung
a. Tác giả
- Lí Bạch (701 -762). tự là Thái Bạch, nguyên quán ở tỉnh Cam Túc, lớn lên ở Tứ Xuyên
- Ông là người thông minh, tài hoa và phóng túng, không chịu gò mình theo khuôn phép.
- Ông được mệnh danh là "thi tiên" với hồn thơ lãng mạn kết hợp trí tưởng tượng phong phú, bay bổng và bút pháp tài hoa
- Ông để lại cho đời khối lượng tác phẩm đồ sộ: khoảng 1000 bài. Chiến tranh, tình yêu, thiên nhiên và tiễn biệt là bốn mảng đề tài chiếm tỉ lệ cao trong thơ của Lí Bạch
- Không chỉ lớn về số lượng (trên 150 bài), thơ tiễn biệt của ông có nhiều bài được liệt vào hàng các tác phẩm nổi tiếng, trong đó có bài thơ Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng.
- Chủ đề chính trong thơ ông: ước mơ vươn tới lí tưởng cao cả, khát vọng giải phóng cá tính, bất bình với hiện thực tầm thường, thể hiện tình cảm phong phú và mãnh liệt.
- Phong cách thơ Lí Bạch rất hào phóng, bay bổng lại rất tự nhiên, tinh tế và giản dị. Đặc trưng nổi bật nhất trong thơ Lí Bạch là sự thống nhất giữa cái cao cả và cái đẹp.
b. Tác phẩm
- Bài thơ được viết năm 728
- Thể loại: Thất ngôn tứ tuyệt đường luật
- Bố cục:
- Hai câu thơ đầu: Khung cảnh chia tay
- Hai câu thơ cuối: Nỗi niềm của nhà thơ.
- Chủ đề: thể hiện tình bạn sâu sắc, chân thành
1.2. Đọc - hiểu văn bản
a. Hai câu đầu
Cố nhân tây từ Hoàng Hạc lâu,
Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu.
(Bạn từ lầu Hạc lên đường,
Giữa mùa hoa khói, Châu Dương xuôi dòng)
- Không gian tiễn biệt:
- Nơi tiễn: lầu Hoàng Hạc → nơi thanh cao, thoát tục,
- Lầu Hoàng Hạc thuộc thành phố Vũ Hán- tỉnh Hồ Bắc- Trung Quốc.
- Là một thắng cảnh nổi tiếng ở Trung Quốc, gắn với truyền thuyết vị tiên Phí Văn Vi cưỡi hạc vàng bay lên trời cao.
- Thời gian tiễn biệt: “tháng ba mùa hoa nở rộ” → mùa xuân, khung cảnh đẹp thơ mộng
- Cách gọi bạn: “Cố nhân” → Bạn tri âm, gắng bó thân thiết.
→ Bức tranh hoa lệ với hình đẹp và không khí gợi cảm
⇒ Bên trong không khí bịn rịn của buổi tiễn đưa ta thấy được nỗi lo âu của người tiễn đưa khi phải tiễn bạn đến nơi phồn hoa đô thị, nơi náo nhiệt bon chen (Dương châu) không giống với chí hướng và tâm hồn của bạn
b. Hai câu sau
Cô phàm viễn ảnh bích không tận,
Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu.
(Bóng buồm đã khuất bầu không
Trông theo chỉ thấy dòng sông bên trời.
- “Cô phàm”: Cảnh buồn lẻ loi cô độc >< dòng sông mênh mông gợi nhiều tâm trạng
- Người ở lại cảm nhận được nổi buồn của người ra đi
- Người đưa tiễn dõi mắt theo bóng con thuyền chở bạn đi xa đã khuất vào bầu không gian mênh mông
→ Câu thơ thể hiện tâm trạng vừa bịn rịn, lưu luyến, vừa cô đơn, lẻ loi của nhà thơ.
- "Duy kiến Trường Giang thiên tế lưu": Trước mắt người ở lại chỉ còn hình ảnh dòng sông chảy ngang lưng trời.
- Không gian được mở rộng đến mênh mang.
- Tô đậm cảm giác hụt hẫng, trống trải, đơn côi của tác giả.
- Chỉ duy nhất thấy dòng sông Trường Giang chảy ngược lê trời
- Bút pháp lãng mạn bay bổng của nhà thơ gợi lại truyền thuyết “Hạc vàng bay vút trới xanh”
→ Cảnh và tình hòa quyện thể hiện niềm nhớ thương, lưu luyến với người bạn thân đi xa.
2. Soạn bài Tại Hoàng Hạc lâu tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng
Bài thơ Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng được xem là bài thơ hay nhất viết về đề tài tiễn biệt. Để nắm được những nội dung và nghệ thuật của bài thơ, các em tham khảo thêm bài soạn tại đây: Bài soạn Bài thơ Tại lầu Hoàng Hạc tiễn Mạnh Hạo Nhiên đi Quảng Lăng.
