PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH
VÙNG NHÌN THẤY CỦA GƯƠNG CẦU LỒI
1. PHƯƠNG PHÁP GIẢI
Khi đặt mắt trước một gương cầu lồi, mắt chỉ có thể nhìn thấy ảnh của những vật nằm trong một vùng nào đó trước gương. Vùng này được gọi là vùng nhìn thấy của gương cầu lồi.
Vùng quan sát được trong gương cầu lồi rộng hay hẹp tùy thuộc vào kích thước của gương ở vị trí đặt mắt trước gương.
Với gương cầu lồi và gương phẳng cùng kích thước (cùng độ rộng) và vị trí đặt mắt như nhau thì vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng.
Mỗi diện tích nhỏ trên gương cầu lồi có thể xem như một gương phẳng nhỏ, vì vậy ta có thể áp dụng định luật phản xạ ánh sáng cho mỗi gương phẳng nhỏ đó.
2. VÍ DỤ MINH HỌA
Cho hai gương có kích thước giống nhau, trong đó có một gương phẳng và một gương cầu lồi. Hỏi làm thế nào để phân biệt được chúng? Tại sao?
Giải
Có ba cách để phân biệt đâu là gương phẳng và đâu là gương cầu lồi đó là:
- Dựa vào hình dạng: Ta sờ lên mặt của gương, nếu cảm thấy phẳng thì đó là gương phẳng, còn nếu cảm thấy lồi thì đó là gương cầu lồi. Vì gương phẳng có mặt gương là phẳng, gương cầu lồi có mặt là một phần của mặt cầu.
- Dựa vào tính chất ảnh: Đặt hai cây nến giống nhau trước hai gương sao cho khoảng cách từ nến đến gương là như nhau. Nếu ảnh trong gương nào bằng vật thì đó là gương phẳng. Còn nếu thấy ảnh của cây nến trong gương nào mà nhỏ hơn vật thì đó là gương cầu lồi. Vì gương phẳng cho ảnh có kích thước bằng vật, gương cầu lồi cho ảnh có kích thước nhỏ hơn vật.
- Dựa vào vùng nhìn thấy của hai gương: Lần lượt đặt hai gương tại vị trí nào đó. Ta quan sát các ảnh trong gương. Nếu trong gương nào ra thấy được nhiều vật hơn thì đó là gương cầu lồi, còn nếu trong gương nào ta thấy được ảnh của ít vật hơn thì đó là gương phẳng. Vì ở cùng một vị trí, vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn của gương phẳng cùng kích thước.
3. BÀI TẬP VẬN DỤNG
Câu 1: Vì sao người lái ô tô hay xe máy lại dùng một gương cầu lồi đặt phía trước mặt để quan sát những vật ở phía sau lưng mà không dùng gương phẳng?
A. Vì gương cầu lồi cho ảnh sáng hơn.
B. Vì gương cầu lồi cho ảnh giống vật hơn.
C. Vì gương cầu lồi cho phép nhìn thấy các vật ở xa hơn
D. Vì gương cầu lồi cho ta nhìn thấy các vật nằm ở trong một vùng rộng hơn.
Câu 2: Khi quan sát ảnh của một vật qua gương cầu lồi phải đặt mắt ở vị trí nào và hướng như thế nào?
A. Đặt mắt trước gương và nhìn vào mặt gương
B. Đặt mắt sau gương và nhìn vào mặt sau gương
C. Đặt mắt trước gương và nhìn vào vật
D. Đặt mắt sau gương và nhìn vào vật.
Câu 3: Hai gương có kích thước đường viền bằng nhau, G1 là gương phẳng, G2 là gương cầu lồi; đặt mắt trước gương cùng một khoảng cách, hãy so sánh vùng nhìn thấy của 2 gương.
A. Vùng nhìn thấy của gương G1 lớn hơn G2
B. Vùng nhìn thấy của gương G1 nhỏ hơn G2
C. Vùng nhìn thấy của gương G1 bằng G2
D. Vùng nhìn thấy của gương G1 có lúc lớn hơn, nhỏ hơn hoặc bằng G2
Câu 4: Vùng nhìn thấy của gương là:
A. Là vùng đặt mắt tại đó ta có thể nhìn thấy mọi vật
B. Là vùng khi đặt vật tại đó mắt ta có thể nhìn thấy vật
C. Càng tăng khi đặt vật càng gần gương
D. Càng tăng khi đặt vật càng xa gương.
Câu 5: Hãy chọn câu đúng
A. Gương cầu lồi cho ảnh nhỏ hơn vật, tuy nhiên càng đưa vật lại gần gương thì kích thước của ảnh càng tăng
B. Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn của gương phẳng cùng kích thước.
C. Ảnh qua gương cầu lồi là ảnh ảo
D. Cả ba câu trên đều đúng.
Câu 6: Hãy chọn các cụm từ thích hợp để điền vào các chỗ trống trong các câu sau đây sao cho có ý nghĩa vật lý:
a. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi là ….. và …… hơn vật.
b. Vùng quan sát được trong gương cầu lồi rộng hay hẹp tùy thuộc vào……và…….gương.
c. Với cùng một vị trí ……., vùng nhìn thấy của gương cầu lồi……..vùng nhìn thấy của gương phẳng……..
Đáp án:
a. Ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lồi là ảnh ảo và nhỏ hơn vật.
b. Vùng quan sát được trong gương cầu lồi rộng hay hẹp tùy thuộc vào kích thước của gương và vị trí của mắt trước gương.
c. Với cùng một vị trí đặt mắt , vùng nhìn thấy của gương cầu lồi rộng hơn vùng nhìn thấy của gương phẳng cùng kích thước.
Câu 7: Vùng nhìn thấy của gương cầu lồi như thế nào so với gương phẳng có cùng kích thước.
A. Hẹp hơn
B. Rộng hơn
C. Bằng nhau
D. Tùy theo gương lồi ít hay nhiều
Câu 8: Chọn câu đúng:
A. So với gương phẳng cùng kích thước, vùng nhìn thấy của gương cầu lồi nhỏ hơn.
B. So với gương cầu lõm cùng kích thước, vùng nhìn thấy của gương cầu lồi nhỏ hơn.
C. So với gương phẳng cùng kích thước, vùng nhìn thấy của gương cầu lồi lớn hơn.
D. Gương cầu lồi và gương cầu lõm có vùng nhìn thấy bằng nhau.
Câu 9: Trên hình vẽ, mắt đặt tại M trước gương cầu lồi: Vẽ M' là ảnh do hai tia phản xạ IR và KJ gặp nhau tại đó. Hỏi mắt có thể quan sát được những vật nằm trong vùng nào bằng cách nhìn ảnh của vật trong gương?
A. Vùng ngoài hai tia MI và MK.
B. Mọi vật ở trước gương.
C. Trước gương giới hạn bởi góc RM'J.
D. Vùng trong hai tia MI và MK
Câu 10: Hãy quan sát hai hình ảnh sau, so sánh vùng nhìn thấy của hai gương, cho biết đây là gương gì?
Đáp án:
Cả hai đều là gương cầu lồi, vùng nhìn thấy của gương b) lớn hơn vùng nhìn thấy của gương a).
----------
Trên đây là toàn bộ nội dung tài liệu Phương pháp xác định vùng nhìn thấy của gương cầu lồi môn Vật Lý 7 năm 2020-2021, để theo dõi nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác vui lòng đăng nhập vào hệ thống Chúng tôi chọn chức năng xem online hoặc tải về máy!
Chúc các em học tập thật tốt!