Ôn dịch, thuốc lá

• Tên: Nguyễn Khắc Viện sinh năm 1913, mất năm 1997.
• Là bác sĩ, nhà khoa học nổi tiếng, ông là người dịch truyện Kiều sáng tiếng Pháp được đánh giá là hay nhất.
• Năm 2000 ông được truy tặng giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật.

• Trích: "Từ thuốc lá đến ma túy - Bệnh nghiện".
• Thể loại: Văn bản nhật dụng - Thuyết minh một vấn đề khoa học - xã hội.

Bài văn được chia làm 3 phần

• Phần 1: Từ đầu đến "còn nặng hơn cả AIDS”: Thông báo về nạn dịch thuốc lá.
• Phần 2: Tiếp theo đến "con đường phạm pháp": Tác hại của thuốc lá.
• Phần 3: Còn lại: Kiến nghị chống thuốc lá.

• Ôn dịch nghĩa là bệnh lây truyền, cũng có thể là tiếng chửi.
• Dấu phẩy đặt giữa hai từ để ngắt giọng, được dùng theo lối tu từ nhằm nhấn mạnh sắc thái biểu cảm vừa căm tức vừa ghê tởm.

⇒ Thuốc lá là một bệnh dịch nguy hiểm. Thuốc lá là đồ ôn dịch.

• Hiện nay loài người đang đứng trước sự đe dọa của đại dịch AIDS khủng khiếp, chưa tìm được giải pháp.
• Thuốc lá là ôn dịch đe dọa sức khỏe, tính mạng con người nặng hơn AIDS.

⇒ Hiểm họa của thuốc lá đối với đời sống xã hội.

• Tác giả mượn lời Trần Hưng Đạo nhằm gây ấn tượng mạnh, làm nổi bật vấn đề chống thuốc lá như chống giặc ngoại xâm.
• Dâu ví như sức khỏe con người.
• Tằm ví như khỏi thuốc lá.

⇒ Tằm ăn lá tới đâu biết tới đó còn khói thuốc lá người hút không thể thấy ngay tác hại của nó mà còn thấy sảng khoái nhả khói.

• Đối với người hút: Khói thuốc lá chứa nhiều chất độc như hắc ín, chất các bon ô xít, chất nicotin,... nên gây viêm phế quản, hồng cầu bị phá hoại, ung thư phổi, ung thư vòm họng hay những bệnh về tim mạch.
• Đối với cộng đồng:
  • Tác hại về kinh tế: "Chỉ riêng bệnh viên phế quản của hàng triệu người cũng đã làm mất bao nhiêu ngày công lao động".
  • Tác hại về sức khỏe cộng đồng: "Vợ con, những người làm việc cùng phòng với những người nghiện thuốc lá cũng bị nhiễm độc, cũng bị đau tim, viêm phế quản, cũng bị ung thư".
  • Người mẹ mang thai khi hít phải khói thuốc con sinh ra dễ suy yếu, đẻ non.

⇒ Phê phán thái độ vô trách nhiệm của người hút thuốc lá đối với gia đình, cộng đồng và xã hội. Đồng thời bác bỏ luận điệu sai lầm của người hút thuốc "Tôi hút, tôi bị bệnh, mặc tôi".

• Cấm hút thuốc lá nơi công cộng, phạt nặng người vi phạm.
• Sử dụng nhiều khẩu hiệu, tài liệu chống thuốc lá.
• Cấm quảng cáo thuốc lá trên báo chí và truyền hình.
• Cấm bán thuốc lá cho trẻ bị thành niên,
• Cấm hình thức khuyến mại thuốc lá dùng thử.
• Cấm sử dụng từ ngữ đánh lừa người tiêu dùng như (nhẹ, êm, nồng độ hắc ín thấp,...)

⇒ Tác giải cổ vũ hết mình cho chiến dịch và tin tưởng, hy vọng chiến dịch sẽ dành thắng lợi.

• Tổng kết

  • Nội dung

    • Tác hại của thuốc lá đối với cuộc sống gia đình và xã hội. Cần có biện pháp phòng  chống, ngăn chặn tệ hút thuốc lá.

  • Nghệ thuật

    • Liệt kê, so sánh, phân tích phân loại, nêu ví dụ.
    • Lập luận chặt chẽ, lời văn ngắn gọn, thuyết phục.

Đề: Phân tích tác hại việc hút thuốc lá.

Gợi ý làm bài

1. Mở bài 

• Giới thiệu thuốc lá là dạng thuốc cuốn dùng để hút, mang lại cảm giác hưng phấn, giải tỏa căng thẳng  tức thời, giá thành vừa phải, dễ sử dụng, bị sử dụng phổ biến ở nhiều nơi, nhiều tuổi, nhiều thế hệ.
• Giải thích từ ôn dịch.

2. Thân bài

• Tác hại của thuốc lá.
  • Sức khỏe: người dùng, người không dùng hít phải bị mắc các bệnh về dường hô hấp, tim mạch do dùng thuốc lá. Người phụ nữ mang thai sống trong môi trường có khói thuốc: tỉ lệ sảy thai cao, sinh con dị dạng, điếc, tim mạch...
  • Nhân cách: tha hóa, kém tác phong, lịch sự, làm ảnh hưởng, là tấm gương ko tốt cho giới trẻ.
  • Cảnh quan chung: làm xấu môi trường xanh-sạch-đẹp-văn minh, gây khó chịu cho mọi người xung quanh, nhất là khi ở môi trường công cộng.
  • Kinh tế: số tiền chi cho việc mua thuốc lá hằng năm ở nước ta hiện nay có thể xây dựng dc rất nhiều công trình phúc lợi có ích cho xã hội.
  • Sự phụ thuộc vào thuốc lá đến mất kiểm soát, lí tính
• Giải pháp khắc phục
  • Tẩy chay vấn nạn hút thuốc lá bằng những biện pháp, hành động cụ thể:
  • Nghiêm khắc phê bình, tỏ thái độ ko đồng tình với người sử dụng thuốc lá
  • Tuyên truyền, giáo dục cho mọi người, mọi thế hệ về tác hại nghiêm trọng của thuốc lá 
  • Tự nhắc nhở bản thân để ko bị lôi kéo, sa ngã.
  • Tuyên truyền cấm hút thuốc trên báo đài, thông tin đại chúng,...

3. Kết bài

• Kết thúc vấn đề nêu ra bài học kinh nghiệm cho bản thân.

Ôn dịch thuốc được Nguyễn Khắc Viện viết với mục đích nêu rõ những tác hại của thuốc lá đối với đời sống và sức khỏe của con người. Để dễ dàng trả lời được các câu hỏi trong SGK và nắm được những nội dung kiến thức cần đạt, các em có thể tham khảo thêm bài soạn Ôn dịch thuốc lá.