A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
B. Dàn bài chi tiết
1. Mở đoạn
- Giới thiệu ngắn gọn vấn đề cần nghị luận: Nghị lực sống.
2. Thân đoạn
a. Giải thích
- Nghị lực sống: Cố gắng quyết tâm vượt qua thử thách dù khó khăn, gian khổ đến đâu.
- Người có ý chí, nghị lực sống: Luôn kiên trì, nhẫn nại vượt qua những khó khăn, chông gai trong cuộc đời.
b. Phân tích, chứng minh
- Nguồn gốc, biểu hiện
- Nguồn gốc
- Nghị lực của con người không phải trời sinh ra mà có, nó xuất phát và được rèn luyện từ gian khổ của cuộc sống. Ví dụ: Nguyễn Sơn Lâm…
- Biểu hiện
- Người có nghị lực luôn có thể chuyển rủi thành may, chuyển họa thành phúc. Không khuất phục số phận và đổ lỗi thất bại do số phận. Ví dụ: Milton, Beethoven…
- Nguồn gốc
- Vai trò
- Nghị lực giúp con người đối chọi với khó khăn, vượt qua thử thách của cuộc sống một cách dễ dàng hơn. Ví dụ: Bill Gate, …
c. Bình luận, mở rộng
- Trái ngược với những người có ý chí rèn luyện là những người không có ý chí. Giới trẻ bây giờ vẫn rất còn nhiều người chưa làm nhưng thấy khó khăn đã nản chí ,thấy thất bại thì hủy hoại và sống bất cần đời.
⇒ Lối sống cần lên án gay gắt.
d. Bài học rút ra
- Cuộc sống nhiều gian nan, thử thách thì nghị lực sống là rất quan trọng.
- Rèn luyện bản thân thành người có ý chí và nghị lực để vượt qua mọi chông gai và thử thách trên chặng đường dài.
- Lên án, phê phán những người sống mà không có ý chí nghị lực, không có niềm tin về cuộc sống.
- Học tập những tấm gương sáng để đi tới thành công.
3. Kết đoạn
- Khẳng định lại vấn đề: Có nghị lực, niềm tin thì chúng ta có thể vượt qua mọi khó khăn để đưa những bước chân gần hơn với thành công và hạnh phúc.
Đoạn văn mẫu
Đề bài: Viết đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về nghị lực sống của con người.
Gợi ý làm bài
Sống trong đời, mỗi người đều có một hoàn cảnh. Nếu ai đó sinh ra chẳng may gặp điều rủi ro, bất hạnh họ thường so bì với kẻ khác và cảm thấy bất công. Khi gặp thất bại, họ gục ngã và đổ lỗi cho số phận. Thật ra, chỉ có nghị lực của mỗi người mới là nhân tố cốt lõi quyết định người đó có thành công hay không. Nghị lực sống là những cố gắng quyết tâm vượt qua thử thách cho dù những thử thách đó có khó khăn, gian khổ đến đâu. Những người có ý chí, nghị lực luôn kiên trì, nhẫn nại, chấp nhận và vượt qua những khó khăn, chông gai trong cuộc đời. Họ luôn biến nghịch cảnh thành sức mạnh và động lực mạnh mẽ để đưa họ tới thành công lớn. Nếu như không bị mù thì Milton chắc gì trở thành một thi hào muôn thuở, nếu Beethoven không bị điếc thì tài nghệ của ông chưa chắt đạt đến mức tuyệt đỉnh. Ông Ben Fortson bị tai nạn xe hơi, cụt hai chân nhưng không cho đó là nghịch cảnh. Ông 'tận dụng' điều đó để dành thời gian nằm một chỗ đọc sách. Ông đọc rất nhiều sách về kinh tế, chính trị, xã hội và trở thành một nhà bác học có tài hùng biện rồi được bầu làm thống đốc một tiểu bang của Mĩ. Như vậy, rõ ràng nhờ có nghị lực họ có thể vượt qua tất cả để đến thành công họ mong muốn. Nghị lực của con người không thể khi sinh ra mà có, nó xuất phát và được rèn luyện từ gian khổ trong cuộc sống. Khi người ta bị hiếp đáp nghèo khó, tủi nhục người ta sinh ra nghị lực và tận lực quyết tâm vượt qua số phận để cải thiện đời sống. Những người sống trong nhung lụa, giàu sang chẳng phải lao tâm vào việc gì mà cần nghị lực. Nghị lực của họ yếu dần và có thể mất đi. Khi gặp thất bại khó khăn họ thường sụp đổ nhanh chóng và bỏ cuộc sớm. Điển hình về nghị lực sống là chàng trai Nguyễn Sơn Lâm cao chưa đầy một mét nhưng giỏi ba thứ tiếng, thi Việt Nam idol và là người khuyết tật ở Việt Nam đầu tiên đặt chân lên đỉnh núi Phan–xi-pang. Ý chí nghị lực có một vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của chúng ta, tạo cho chúng ta tinh thần và lòng dũng cảm dám đương đầu với mọi thử thách. Ý chí và nghị lực rèn luyện cho chúng ta vượt qua những khó khăn thử thách và thúc đẩy chúng ta tiến lên phía trước và vững tin về một tương lai tốt đẹp hơn. Như câu chuyện về Bill Gate bỏ dở đại học thành lập về công ty phần mềm nhưng liên tiếp thất bại, ông đã không bỏ cuộc và trở thành một tỷ phú giàu nhất thế...Ngày nay trái ngược với những người có ý chí rèn luyện là những người không có ý chí. Giới trẻ bây giờ vẫn rất còn nhiều người chưa làm thấy khó khăn đã nản chí ,thấy thất bại thì hủy hoại và sống bất cần đời. Qua đó, mỗi người chúng ta cần rèn luyện như thế nào để bản thân ngày càng có ý chí và nghị lực để vượt qua mọi chông gai và thử thách trên chặng đường dài. Lên án phê phán những người sống mà không có ý chí nghị lực ,không có niềm tin và thiếu niềm tin về cuộc sống. Hãy học tập những tấm gương sáng có ý chí và nghị lực để đi tới thành công. Chúng ta nên nhớ rằng đừng bao giờ từ bỏ khi bạn vẫn còn ước mơ, và nghị lực sẽ giúp bạn thực hiện ước mơ đó “Giữa lớp sỏi đá khô cằn, cây hoa dại vẫn tốt lên và nở ra những chùm hoa tươi đẹp”.
Trên đây là sơ đồ tư duy, dàn bài chi tiết và đoạn văn mẫu bàn nghị lực sống của con người. Tài liệu này sẽ giúp các em làm quen với cấu trúc đề thi THPT Quốc gia năm 2017 phần nghị luận xã hội. Bên cạnh đó, tài liệu còn giúp các em ôn lại kiến thức và kĩ năng giải quyết dạng đề này để có bước chuẩn bị thật tốt và đạt được kết quả thật cao trong kì thi quan trọng sắp tới.
Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài giảng Nghị luận xã hội về một tư tưởng đạo lý để củng cố kiến thức và kĩ năng một cách khái quát hơn đối với dạng đề này.
--MOD Ngữ văn Chúng tôi (tổng hợp và biên soạn)
