1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Dẫn dắt vào vấn đề nghị luận để từ đó khẳng định ý nghĩa quan trọng của đức tính tiết kiệm đối với mỗi người.
b. Thân bài:
* Giải thích nghĩa: Thế nào là tiết kiệm?
- Tiết kiệm là sử dụng của cải, vật liệu.. một cách đúng mức, không xa hoa, lãng phí, sử dụng của cải vật chất, tinh thần của bản thân, gia đình, xã hội vào những việc vô ích.
* Biểu hiện của tiết kiệm:
- Tiết kiệm không phải là bủn xỉn, keo kiệt, không phải là coi trọng đồng tiền một cách quá đáng, cần chi tiêu cũng không dám chi tiêu, gặp việc cần đóng góp cũng không đóng góp.
- Tiết kiệm cũng không phải là dè sẻn, để dành, cất kín những tiền của dư thừa, mà ngược lại, cần làm cho nó sinh sôi nảy nở (VD: Người dân nào có tiền chưa dùng đến, nên đem gửi vào ngân hàng, vào quỹ tiết kiệm, sẽ ích nước lợi nhà)
- Sử dụng tiền bạc, của cải vật chất, sức lao động, thời gian.. một cách hợp lí, đúng mức, không lãng phí cũng là tiết kiệm.
* Nguyên nhân tại sao phải tiết kiệm?
- Đó là truyền thống của người Việt Nam.
+ Chúng ta đã có những tấm gương sáng ngời như Cụ Hồ, vua Lý Thái Tổ "mặc áo sô, đi giày gai".
+ Chọn đồ thì chọn những thứ "nồi đồng cối đá", đồ hư thì sửa lại dùng chứ không bao giờ vứt đi cả đống.
+ Trong kháng chiến luôn có các câu khẩu hiệu: "Cần kiệm để kháng chiến"
- Tiết kiệm là quốc sách, bởi vì tiết kiệm đem lại lợi ích to lớn cho con người và xã hội.
+ Đối với đất nước Việt Nam ta chưa phát triển, lại bị chiến tranh tàn phá nặng nề, hằng năm hứng chịu biết bao thiên tai.. thì phải tiết kiệm tiết kiệm để tích lũy vốn, phát triển sản xuất, góp phần đưa đất nước phát triển tiến lên, phồn vinh, thịnh vượng, cải thiện đời sống nhân dân.
+ Tiết kiệm giúp đỡ gia đình làm giảm chi tiêu, gánh nặng cho gia đình.
+ Tiết kiệm là biểu hiện của nếp sống văn minh, văn hóa, là biểu hiện đạo đức mỗi người. Người sống tiết kiệm sẽ được mọi người yêu mến, kính trọng. Kẻ xa hoa ăn xổi ở thì chỉ khiến người ta ghét bỏ khinh bỉ. Xưa nay, những kẻ có thói xấu ném tiền qua cửa sổ đều mau chóng thất cơ lỡ vận, còn những người biết chỉ tiêu hợp lí và thực sự tiết kiệm thì ngày càng giàu có.
- Giúp chủ động cho tương lai, nhất là những lúc gặp khó khăn hoạn nạn, lúc người nhân, bạn bè cần giúp đỡ.
* Cần làm gì? Cần tiết kiệm là tiết kiệm những gì?
Ai cũng cần tiết kiệm, tiết kiệm mọi nơi mọi lúc:
- Tiết kiệm tiền của, vật tư trong sản xuất, trong sinh hoạt, trong tiêu dùng của toàn xã hội cũng như của mỗi cá nhân.
- Tiết kiệm thời giờ, sử dụng giờ hợp lý, có hiệu quả.
- Tiết kiệm sức lao động (cải tiến, sắp xếp hợp lý nhất mọi công việc được phân công, tránh làm hùng hục, vô tổ chức).
- Học sinh thì phải biết tiết kiệm thời giờ, đồ dùng, giấy bút, giữ gìn và bảo vệ tài sản của công và của riêng mình như sách giáo khoa, đồ dùng học tập, bàn ghế trường lớp..
- Em luôn ý thức được trách nhiệm của bản thân, em luôn chăm chỉ học tập và phụ giúp bố mẹ.
- Không chỉ tự mình thực hành tiết kiệm mà chúng ta nên vận động mọi người cùng hưởng ứng chủ trương tiết kiệm, chống lãng phí của Nhà nước.
* Phê phán, mở rộng vấn đề:
- Một số bạn luôn suy nghĩ lệch lạc, gia đình bạn khá giỏi nên bạn muốn tiêu xài bao nhiêu thì tiêu, không biết tiết kiệm vì bạn luôn nghĩ dù có tiêu xài thế nào cũng chẳng ảnh hưởng gì đến đất nước, mà tiết kiệm thì sợ bạn bè chê trách là bủn xỉn. Những suy nghĩ đó các bạn nên dùng lại và suy nghĩ một cách đúng đắn hơn.
- Cần phân biệt tiết kiệm với lối sống ki bo, bủn xỉn, chỉ biết đến bản thân mình.
c. Kết bài:
Tiết kiệm là một đức tính tốt mà mỗi người chúng ta cần học tập, chúng ta cần phải hiểu rõ được trách nhiệm của bản thân trong việc thực hành tiết kiệm. Trước hết là cho bản thân, gia đình và toàn xã hội.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn bàn về tính tiết kiệm của mỗi người.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Có người nói rằng tiết kiệm, chất phác, đều là đức tốt của người ta. Thế mà, trong xã hội ngày nay, vẫn còn một số ít bạn trẻ chưa có ý thức về tiết kiệm thời gian quý báu của mình. Chúng ta nên dành những thời gian quý báu đó để làm những việc có ích như: học tập, đọc sách, tham gia các hoạt động ngoài xã hội…
Đất nước của chúng ta hiện nay đang trên đà phát triển, đòi hỏi chúng ta phải cân nhắc kỹ càng về vấn đề hợp tác giữa các nước đặt biệt là tiết kiệm thời gian. Tiết kiệm là một việc hết sức đúng đắn và cần thiết.
Tiết kiệm là biết sử dụng một cách hợp lí, đúng mức của cải vật chất, thời gian, sức lực của mình và của người khác.
Hiện nay, đi đôi với những cố gắng phát triển kinh tế, khoa học, kĩ thuật, nhà nước ta đề cao chủ trương tiết kiệm trong toàn Đảng, toàn dân. Coi tiết kiệm là quốc sách, là một trong những biện pháp cơ bản hàng đầu để xây dựng đất nước.
Vậy thế nào là tiết kiệm? Tiết kiệm không phải là bủn xỉn, keo kiệt, không phải là coi trọng đồng tiền một cách quá đáng, cần chi tiêu cũng không dám chi tiêu, gặp việc cần đóng góp cũng không đóng góp.
Tiết kiệm cũng không phải là dè sẻn, để dành, cất kín những tiền của dư thừa, mà ngược lại, cần làm cho nó sinh sôi nảy nở. Người dân nào có tiền chưa dùng đến, nên đem gửi vào ngân hàng, vào quỹ tiết kiệm, sẽ ích nước lợi nhà. Cao hơn nữa, tiết kiệm là cần sử dụng tiền bạc, của cải vật chất, sức lao động, thời gian… một cách hợp lí, đúng mức, không lãng phí.
Đối với em là một học sinh thì em nghĩ mình cần phải biết tiết kiệm thời gian, đồ dùng học tập, phải biết giữ gìn những tài sản của chung và của riêng bản thân. Những chiếc bàn chiếc ghế trong nhà trường là bố mẹ gom góp từng đồng tiền lẻ để phụ giúp nhà trường mua những chiếc bàn ghế ấy cho chúng ta ngồi học.
Chúng ta cần phải tiết kiệm, giữ gìn những của cải của chung hay của riêng. Là một đứa con trong gia đình thì em cũng cần phải cố gắng học tập để bố mẹ vui lòng. Vì phải đi làm cực khổ để dành dụm số tiền để cho em ăn học. Vì vậy em nên trân trọng những gì bố mẹ làm cực khổ mới có được cho em. Vì thế khi đi học về chúng ta nên phụ giúp bố mẹ mình làm việc nhà, phụ giúp bố mẹ một tay.
Tiết kiệm thể hiện sự quý trọng thành quả lao động của bản thân và của người khác. Tiết kiệm giúp làm giàu cho bản thân, gia đình và đất nước.
Mỗi người có những cách thức khác nhau để thực hành tiết kiệm. Chủ doanh nghiệp tiết kiệm tiền của, sức lao động, hợp lí hóa sản xuất. Người nội trợ chi tiêu hợp lí để tiết kiệm ngân quỹ gia đình. Còn học sinh chúng ta phải làm gì để thực hành tiết kiệm? Giữ gìn trường lớp, bàn ghế, đồ dùng học tập… là tiết kiệm cho nhà trường. Bảo quản sách vở, quần áo, xe cộ để cha mẹ đỡ tốn tiền mua sắm cũng là tiết kiệm. Chăm chỉ học tập, lao động vừa là giúp đỡ cha mẹ, vừa là giúp đất nước tiết kiệm tiền của để đào tạo một con người. Có muôn ngàn cách để tiết kiệm, miễn là mỗi người phải có ý thức tự giác.
Không chỉ tự mình thực hành tiết kiệm mà chúng ta nên vận động mọi người cùng hưởng ứng chủ trương tiết kiệm, chống lãng phí của Nhà nước.
Tiết kiệm không chỉ là việc làm quan trọng, cấp thiết mà còn là một trong những phẩm chất cần có của mỗi con người nếu muốn thành công trong sự nghiệp. Vì thế, ủng hộ chủ trương tiết kiệm của nhà nước cũng là biện pháp để chúng ta rèn luyện phẩm chất tốt đẹp của con người mới.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Trong tình hình đất nước hiện nay, đang trong giai đoạn là một đất nước đang phát triển, đòi hỏi trong mọi vấn đề chúng ta phải cẩn thận cân nhắc một cách kỉ lưỡng về vấn đề giao lưu mở cửa hội nhập, tiếp thu các khoa học kỉ thuật hiện đại, tinh hoa văn hóa nhân loại và đặc biệt là tiết kiệm thời gian, nguồn nguyên liệu cũng như ngân sách nhà nước….Khẳng định chủ trương tiết kiệm là đúng đắn và hết sức cần thiết.
Chúng ta cần hiểu về nhiệm vụ tiết kiệm và suy nghĩ của mỗi chúng ta như thế nào về thực hiện nhiệm vụ đó?
Thế nào là tiết kiệm? tiết kiệm là sử dụng của cải, vật liệu..một cách đúng mức, không phi phạm dù đó là của nhà nước, của tập thể hay của cá nhân. Tiết kiệm không có nghĩa là để dành, cất kín những tiền của dư thừa, chưa dùng đến mà ngược lại cần làm cho nó sinh sôi nảy nở thêm.
Tiết kiệm không những là ý thức mà còn là một phẩm chất cần có ở mỗi con người. Sống tiết kiệm sẽ làm tăng lên của cải vật chất của bản thân, gia đình và xã hội. Sự tích lũy vật chất từ ít đến nhiều góp phần làm giàu cho bản thân, gia đình và đất nước.
Sống tiết kiệm thể hiện sự quý trọng thành quả lao động của bản thân và của người khác. Vật chất trong cuộc sống này luôn có hạn. Một ngày nào đó nó cũng sẽ được dùng hết. Thành quả lao động cũng không tự nhiên mà có. Nó là kết tinh của biết bao sức lực, trí tuệ và niềm tin của con người. Bởi thế, khi sử dụng, ta phải biết tiết kiệm nó. Tránh làm cho nó bị lãng phí vô ích.
Đối với bản thân em là một đứa con trong gia đình khó khăn, bố mẹ vất vả nuôi cho em ăn học. ngày ngày bố mẹ phải làm lụng vất vả trong từng luống ngô,khoai, tưng đàm ruộng để có tiền cho em ăn học, vì vậy em luôn ý thức được trách nhiệm của bản thân, em luôn chăm chỉ học tập và phụ giúp bố mẹ.
Nhưng bên cạnh đó vẫn còn một số bạn luôn suy nghĩ lệch lạc, gia đình bạn khá giỏi nên bạn muốn tiêu xài bao nhiêu thì tiêu, không biết tiết kiệm vì bạn luôn nghĩ dù có tiêu xài thế nào cũng chẳng ảnh hưởng gì đến đất nước, mà tiết kiệm thì sợ bạn bè chê trách là bủn xỉn…Những suy nghĩ đó các bạn nên dùng lại và suy nghĩ một cách đúng đắn hơn. Là một học sinh còn ngồi trên ghế nhà trường thì chúng ta phải cố gắng dành thời gian tập trung vào việc học và về nhà thì phụ giúp bố mẹ. chúng ta phải cố gắng chứ việc học không thể nào chờ đợi chúng ta mãi. Nếu kiến thức bị hỏng thì khó mà lấy lại được và tương lai chúng ta sẽ không có, chúng ta vô tình đánh mất một tương lai tươi sáng của mình.
Biết trân trọng vật chất và sức lao động của người khác. Kêu gọi mọi người thực hành lối sống tiết kiệm, bảo vệ môi trường sống. Nhắc nhở, phê phán những hành vi phung phí của cải vật chất. Đặc biệt là những giá trị vật chất, tinh thần do cha ông để lại.
Trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người không biết tiết kiệm. Họ sống đua đòi, xa hoa, lãng phí nhiều của cải, tiền bạc. Những hành vi đó không những làm hao tổn của cải bản thân mà còn làm lãng phí của cải xã hội, ảnh hưởng đến đời sống của nhiều người. Những người như thế thật đáng chê trách. Sống tiết kiệm là tự làm giàu cho bản thân mình. Mỗi học sinh cần phải rèn luyện và thực hành lối sống tiết kiệm cho mình.
Con người trở nên giàu có bởi vì biết lao động nhưng sẽ hạnh phúc hơn nhờ lối sống tiết kiệm. Tiết kiệm không những là một trong những cách làm giàu mà còn thể hiện lối sống cao cả và nhân cách tốt đẹp của con người. Của cải vật chất luôn có hạn. Sự xa hoa, lãng phí là kẻ thù của giàu có và là mầm mống của tai họa.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----