1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Có nhiều hiện tượng đáng phê phán trong cuộc sống đối với một đất nước trải qua nhiều cuộc chiến tranh, bị tàn phá nặng nề và giờ mới đang phát triển.
- Lãng phí là hiện tượng rất đáng lo ngại trong đời sống.
b. Thân bài:
* Giải thích hiện tượng:
- Lãng phí là hiện tượng, tình trạng con người thực hiện, tiến hành, tổ chức một công việc nào đó mà làm tốn kém, hao tổn một cách vô ích.
* Biểu hiện:
- Lãng phí của cải, vật chất, thời gian… trên mọi bình diện của cuộc sống, với nhiều đối tượng khác nhau:
+ Lãng phí ở cấp độ vi mô (cá nhân, gia đình): việc tổ chức cưới hỏi, tang lễ trong mỗi gia đình đều rất lãng phí, không cần thiết…
+ Lãng phí ở cấp độ vĩ mô (các cấp, các ngành, toàn thể xã hội): các cuộc hội nghị, hội thảo, các dịp kỉ niệm, các lễ hội… phung phí rất nhiều tiền của, tốn kém mà chất lượng lại thực sự không cao… Có những dự án kinh tế, nhà nước đầu tư hàng trăm tỉ đồng mà hiệu quả thu về lại không nhiều.
+ Lãng phí thời gian, tuổi trẻ, cơ hội… cho những trò chơi, những thú vui không lành mạnh như game, điện tử, truyện tranh bạo lực…
* Nguyên nhân:
- Sự thiếu ý thức, thói quen phô trương, chạy theo hình thức, đua đòi…
- Không xác định được mục tiêu của bản thân trong cuộc đời mà mải mê chạy theo những thú vui trước mắt.
* Tác hại:
- Trước hết thiệt hại về tiền bạc, công sức…
- Thứ hai, không có điều kiện để đầu tư cho những việc, những lĩnh vực cần thiết, cấp bách cần phải làm.
- Mỗi người chỉ sống một lần trong đời và tuổi trẻ cũng “chẳng hai lần thắm lại”. Thời gian, tuổi trẻ, cơ hội không quay lại bao giờ. Do đó, lãng phí lớn nhất đối với người trẻ tuổi là lãng phí thời gian, tuổi trẻ, cơ hội.
* Biện pháp:
- Biện pháp chống lãng phí:
+ Chung sức cùng xã hội để khắc phục, hạn chế hiện tượng lãng phí.
+ Cần biết đầu tư thời gian, tiền bạc, công sức vào những việc có ích như học tập, giúp đỡ gia đình, cộng đồng… Không nên sống hoài, sống phí những năm tháng tuổi trẻ có ý nghĩa.
* Bài học nhận thức và hành động:
- Nhận thức: Lãng phí là hiện tượng đáng phê phán vì nó gây hại cho cả cá nhân và xã hội.
- Hành động:
+ Thực hành tiết kiệm.
+ Sử dụng thời gian hợp lí. Xác định mục đích sống, lí tưởng sống của bản thân để chuyên tâm theo đuổi khát vọng của mình.
c. Kết bài:
- Chống lãng phí không là chuyện của một cá nhân, một gia đình, một tập thể nào… mà đã là vấn đề của toàn xã hội, nhất là trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay.
- Sống giản dị, tiết kiệm cũng là sống đẹp bởi mang lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Trình bày suy nghĩ của em về hiện tượng lãng phí trong cuộc sống hiện nay.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Trong thực tế cuộc sống hiện nay ta như cũng đã biết được rằng cũng đã có nhiều hiện tượng đáng phê phán trong cuộc sống với một đất nước trải qua nhiều cuộc chiến tranh, khi mà cảnh đất nước bị tàn phá nặng nề và giờ đây mới đang phát triển. Ta cũng có thể thấy được rằng chính sự lãng phí là hiện tượng rất đáng lo ngại trong đời sống. Và nó đang trở thành một vấn đề thất đáng báo động hiện nay của không chỉ riêng cá nhân chúng ta mà còn cho cả loài người nữa.
Đầu tiên ta phải hiểu được rằng chính sự lãng phí là hiện tượng, tình trạng con người thực hiện, tiến hành, hay đó còn là một sự tổ chức một công việc nào đó mà làm tốn kém biết bao nhiêu hơn nữa nó dường như cũng đã gây ra cho chính ta một sự hao tổn một cách vô ích. Và thực sự lãng phí là một vấn đề nghị luận mang lại cho cuộc sống của chúng ta bị ảnh hưởng ít nhiều.
Thực tế ta như thấy được rằng chính những biểu hiện của sự lãng phí đó có thể chính là những của cải, vật chất, thời gian…sự lãng phí này dường như cũng đã xuất hiện trên mọi bình diện của cuộc sống, với nhiều đối tượng khác nhau. Và cho dù xuất hiện ở đâu hay là xuất hiện ở đối tượng nào đi chăng nữa thì ta như cũng đã thất được nó sẽ có những ảnh hưởng ít nhiều đến chính cuộc sống của chúng ta hiện đại ngày nay.
Có thể thấy được rất rõ những biểu hiện của lãng phí trong cuộc sống hiện nay rất đa dạng. Ta như cũng nhận thấy được chính từ cấp độ vi mô (cá nhân, gia đình) đến cấp độ vĩ mô (các cấp, các ngành, toàn xã hội…) cũng có những hiện tượng lãng phí này xảy ra. Từ trong gia đình đơn giản ta cũng thấy được trong căn bếp chẳng hạn việc bạn cứ xả nước rửa rau nhưng khi xong không tắt nước ngay mà do thói quen bạn quên để nước cứ thế chảy. Hay những bóng điện không dùng đến nữa nhưng vẫn cứ bật gây tốn về tiền của cũng như điện năng cho cả gia đình. Mỗi khi bạn hoạt động mệt nhọc bật một lúc quá nhiều quạt xong khi không cần dùng nữa cũng quên không tắt hết đi,… Tất cả những thói quen này gây ra một sự lãng phí không cần thiết.
Có thể nhận thấy được chính thực trạng của việc lãng phí là hiện tượng khá phổ biến trong đời sống hiện nay, đặc biệt là trong giới trẻ bây giờ. Ta như nhận thấy được rằng chính hiện tượng lãng phí không chỉ là những thứ hữu hình như; tiền bạc, của cải, sức lực,… mà dường như nó cũng chính còn là lãng phí những thứ vô hình như: thời gian, tuổi trẻ, cơ hội… Các bạn như mải miết vào các trò chơi như thật vô bổ. Các trò chơi tiêu khiển như game,… không chịu học hành thì các bạn sẽ không tích lũy được một lượng kiến thức cần thiết để có thể trang bị cho mình phát triển hơn nữa. Thế rồi thời gian các bạn tiêu tốn cho nó cũng rất lớn khiến cho sức khỏe của mình cũng bị hao tổn. Không chỉ vậy thời gian đó nếu như các bạn dùng để có thể giúp cho gia đình mình hoặc đọc những cuốn sách hữu ích thì nó lại thiết thực hơn rất nhiều. Giới trẻ hiện nay thực sự như đang tiêu tốn quá nhiều thời gian cũng như sức lực của mình vào những trò thật vô bổ.
Biểu hiện của sự lãng phí có muôn hình vạn trạng, tuy nhiên hậu quả chung từ việc làm này đó chính là một sự bỏ không, một sự không cần thiết. Ta dường như cũng đã thấy được rằng chính sự lãng phí không chỉ những thứ hữu hình như tiền bạc, của cải, sức lực. Trong xã hội hiện đại ngày nay thì cũng đã có không ít bạn trẻ sử dụng tiền bạc vào những việc vô bổ như quần áo, xe cộ, điện thoại, giày dép… đắt tiền. Đáng nói là nó đắt tiền nhưng nó lại còn không phù hợp, không cần thiết đối với học sinh. Thực sự chính sự lãng phí còn thể hiện ở những thứ vô hình như thời gian, tuổi trẻ, cơ hội… Ta vẫn còn thấy được lại có những bạn trẻ dành nhiều thời gian có những trò chơi, những thú vui không lành mạnh có thể kể ra đó như chơi điện tử, chơi game, đọc truyện tranh bạo lực… Thông qua đây ta dường như cũng thấy được đây cũng chính là biểu hiện lãng phí đáng lo ngại nhất ở thế hệ trẻ, song đồng thời nó cũng là sự lãng phí mà chính người trẻ tuổi lại khó nhận biết nhất.
Thật khó có thể nói hết được những tác hại của lãng phí là điều không cần phải bàn cãi. Đầu tiên ta như thấy được trước hết, lãng phí gây thiệt hại về tiền bạc, công sức mình bỏ ra. Tiếp sau đó ta thấy được sự tác hại nữa đó chính là khi không có điều kiện để đầu tư cho công việc, những lĩnh vực cần thiết, cấp bách cần phải làm mà trong khi đó lại có những công trình chưa hoàn thành và có thể chẳng bao giờ hoàn thành nhưng nó lại ngốn biết bao tiền của, công sức đầu tư vào đó.
Việc con người, đặc biệt là giới trẻ mà có thể chống lãng phí không là chuyện của một cá nhân, một gia đình, một tập thể nào… Ta như biết được đã là vấn đề chống lãng phí chính là vấn đề của toàn xã hội, nhất là trong giai đoạn khủng hoảng kinh tế toàn cầu hiện nay. Thực tế cho thấy được rằng, chính việc sống giản dị, tiết kiệm cũng là sống đẹp bởi mang lại những điều tốt đẹp cho cuộc sống. Chúng ta hãy sống thật tiết kiệm và nhớ đến thế hệ sau. Nếu như chúng ta trong xã hội hiện nay mà lại khai thác quá mức thì thế hệ sau không những không có gì để khai thác mà cũng đã làm ảnh hưởng đến chính chất lượng đời sống của thế hệ mai sau. Rừng chúng ta khai thác trắng, khai thác quá mức, khai thác đến mức không cần thiết khiến cho tài nguyên bị cạn kiện, mức độ ô nhiễm môi trường như gia tăng,… Có rất nhiều hệ lụy diễn ra nhưng con người chưa ý thức được. Hãy biết tiết kiệm để tránh lãng phí không cần thiết cho chính bạn và thế hệ sau này.
Lãng phí thực sự là một việc làm không nên đối với giới trẻ hiện nay và đồng thời nó cũng chính là một việc sai lầm. Khiến cho xã hội của chúng ta khó có thể phát triển một cách bền vững được.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Đất nước ta đang ngày càng phát triển, hội nhập không ngừng. Đời sống của con người cũng được cải thiện. Cuộc sống đầy đủ, sung túc hơn. Khiến cho con người mắc phải căn bệnh lãng phí. Đây là căn bệnh mà nhiều người sống trong xã hội này mắc phải.
Lãng phí là hành động mà một cá nhân hay một tổ chức tiến hành công việc nào đó mà gây tốn kém, hao tổn một cách vô ích. Đó có thể là lãng phí về nhiều mặt khác nhau.
Có thể đó là lãng phí về của cải, vật chất. Trong xã hội đang rộng mở, con người càng no đủ thì những hoạt động giải trí càng được đầu tư hơn nữa. Những đám cưới với quy mô lớn được tiến hành. Khách quan đông đảo, tiệc cưới xa hoa. Tất cả chỉ để cho người khác thấy sự giàu có của mình. Để thể hiện với những người hàng xóm, bạn bè, để khoe khoang. Họ đã lãng phí không biết bao nhiêu tiền bạc, thời gian vào đó.
Khi cuộc sống con người đầy đủ thì người ta thường phí phạm đồ dùng vật chất một cách vô tội vạ. Hiện tượng này thường thấy nhiều nhất là đối với lương thực thực phẩm. Con người có kinh tế dư dả, cuộc sống vật chất được đảm bảo nên đồ ăn thức uống cũng thoải mái không còn phải kiêng khem, hà tiện như trước kia. Thế nhưng điều này cũng dẫn tới tình trạng nhiều bạn trẻ mua quá nhiều đồ ăn thức uống sau đó dùng không hết và bỏ đi. Trong việc sử dụng lương thực thực phẩm nhiều bạn hiện nay cũng quá lạm dụng, hoang phí một cách vô tội vạ. Hễ đi siêu thị, đi chợ là sẽ mua về rất nhiều thực phẩm đồ ăn vặt để rồi sau đó chỉ ăn một chút là vứt đi. Đi ăn tại nhà hàng nhóm nào cũng gọi một bàn đầy thức ăn, bừa phứa cả ra sau đó mỗi món chỉ động đũa một vài miếng còn lại đứng lên đi về. Thay vì bỏ đồ ăn thừa lại, thực ra khách vẫn hoàn toàn có thể yêu cầu gói hộp lại đem về ăn hoặc đơn giản là gọi ít đồ ăn thôi. Như vậy sẽ đỡ lãng phí thay vì các bạn cố gắng thể hiện sự sang chảnh, đẳng cấp của bản thân bằng việc gọi một bàn tiệc rồi bỏ thừa.
Sử dụng lãng phí gây tiêu tốn những thứ tài sản (tiền bạc, thời gian, vật chất” một cách vô ích, thừa thãi mà còn gây nguy cơ thiếu hụt những thứ tài sản ấy, gây khó khăn trực tiếp cho con người trong tương lai. Hành động lãng phí nếu kéo dài có thể trở thành một thói quen khó bỏ, tính cách con người sẽ trở nên dễ dãi, không có kế hoạch, kỉ luật.
Hiện nay, ở một bộ phận giới trẻ đã và đang sử dụng lãng phí tiền bạc, của cải, sức lực vào những mục đích không cụ thể, cần thiết gây lãng phí. Đó là việc sử dụng tiền bạc vào những thứ vô bổ như: ăn chơi, quần áo, điện thoại, giày dép….trong khi điều kiện kinh tế không tương xứng. Hành động lãng phí có thể gây ra những gánh nặng cho bản thân, gia đình và xã hội.
Việc lãng phí không phải là một cách hay ho để chứng tỏ bạn giàu có, đẳng cấp, phong độ. Lãng phí cũng hoàn toàn có thể được khắc phục, sửa chữa tùy vào ý thức của mỗi người. Chống lãng phí không chỉ giúp mọi người tiết kiệm được nhiều thời gian, tiền bạc, tài sản mà còn giúp con người rèn giũa các đức tính thói quen tốt đẹp. Như vậy không có nghĩa là con người nên hà tiện, ki bo, kẹt xỉ, đó không phải là việc nên làm nếu như bạn muốn làm giàu hay tiết kiệm điều gì. Hãy hiểu rằng không lãng phí ở đây là vấn đề chúng ta chỉ nên dùng đủ, không nên thừa, vậy thôi.
Tuổi trẻ cần có những nhận thức rõ ràng về việc lãng phí trong cuộc sống, có trách nhiệm phải loại bỏ những tư tưởng và hành động lãng phí. Muốn vậy, mỗi bạn phải có những hành động thiết thực ngay từ hôm nay bằng cách không lãng phí những điều nhỏ nhất quanh mình. Mỗi bạn hãy là một tấm gương để những người xung quanh cũng từ đó mà điều chỉnh hành vi của mình.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----