TÍNH CHẤT ĐẶC TRƯNG CỦA KHÍ HẬU NƯỚC TA
A. LÝ THUYẾT
1. Tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm
- Tính chất nhiệt đới:
+ Nhiệt độ trung bình năm cao > 21 độ C.
+ Bình quân 1m2 lãnh thổ nhận được trên 1 triệu kilo calo nhiệt năng.
+ Số giờ nắng đạt từ 1400 – 3000 giờ/ năm
- Tính chất gió mùa: Một năm có 2 mùa gió:
+ Gió mùa đông: lạnh, khô.
+ Gió mùa hạ: nóng, ẩm.
- Tính chất ẩm:
+ Lượng mưa trung bình năm lớn: từ 1500 – 2000 mm/năm.
+ Độ ẩm không khí > 80%.
2. Tính chất phân hoá đa dạng và thất thường
a. Tính đa dạng
- Khí hậu nước ta phân hoá từ Bắc vào Nam:
+ Miền khí hậu phía Bắc: có mùa đông lạnh, tương đối ít mưa, nửa cuối mùa đông ẩm ướt, mùa hè nóng và mưa nhiều.
+ Miền khí hậu phía Nam: nhiệt độ quanh năm cao, mùa mưa và mùa khô tương phản sâu sắc.
- Phân hóa theo chiều Đông - Tây: Đông Trường Sơn và Tây Trường Sơn, Đông Bắc và Tây Bắc.
- Phân hóa theo độ cao: Ở những miền núi cao khí hậu có sự phân hóa rõ rệt theo độ cao, điển hình nhất ở vùng núi Tây Bắc với 3 đai khí hậu: nhiệt đới, cận nhiệt và ôn đới núi cao.
- Sự phân hoá theo mùa: mùa hạ có sự hoạt động của rõ mùa Tây Nam, mùa động có sự hoạt động của gió mùa Đông Bắc.
b. Tính thất thường, biến động mạnh:
- Biểu hiện:
+ Có năm rét sớm, năm rét muộn, năm mưa lớn, năm khô hạn, năm bão ít, năm bão nhiều…
+ Mưa lớn thường do bão và áp thấp nhiệt đới gây nên, tập trung ở các tỉnh duyên hải Bắc Bộ và Trung Bộ.
B. BÀI TẬP VÍ DỤ
Câu 1: Đặc điểm chung khí hậu nước ta là gì? Nét độc đáo của khí hậu nước ta thể hiện ở những mặt nào?
Trả lời
* Đặc điểm chung khí hậu nước ta là mang tính chất nhiệt đới gió mùa ẩm.
* Nét độc đáo của khí hậu nước ta thể hiện ở:
- Nhiệt độ trung bình năm trên 210C, lượng mưa lớn (1500 - 2000mm/năm) và độ ẩm không khí rất cao (trên 80%). Khí hậu nước ta chia thành hai mùa rõ rệt, phù hợp với hai mùa gió: mùa đông lạnh với gió mùa đông bắc và mùa hạ nóng ẩm với gió mùa tây nam.
- Tính chất đa dạng và thất thường:
+ Khí hậu nước ta phân hóa mạnh theo không gian và thời gian, hình thành nên các miền và vùng khí hậu khác nhau:
Miền Bắc: có mùa đông lạnh ít mưa, mùa hạ nóng ẩm mưa nhiều.
Miền Nam có khí hậu cận xích đạo nóng quanh năm, phân mùa mưa-khô sâu sắc.
Các khu vực khí hậu: Đông Trường Sơn có mùa mưa lệch về thu đông; khí hậu biển Đông mang tính hải dương; hướng địa hình kết hợp gió mùa tạo nên sự phân hóa các khu vực Đông Bắc – Tây Bắc, khí hậu ôn đới núi cao...
+ Khí hậu nước ta rất thất thường, biến động mạnh, có năm rét sớm, năm rét muộn, năm mưa nhiều, năm khô hạn, năm ít bão, năm nhiều bão,...
Câu 2: Em hãy sưu tầm năm câu cao dao, tục ngữ nói về khí hậu - thời tiết ở nước ta hoặc ở địa phương em.
Trả lời
Các câu ca dao về thời tiết, khí hau
- Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối.
- Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, hay vừa thì râm.
- Lúa chiêm lấp ló đầu bờ, hễ nghe tiếng sấm, phất cờ mà lên.
- Thâm đông, hồng tây, dựng mây. Ai ơi! Ở lại ba ngày hãy đi.
- Kiến đen tha trứng lên cao, thế nào cũng có mưa rào rất to.
C. BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 1: Nhân tố nào làm cho thời tiết, khí hậu nước ta đa dạng và thất thường?
A. Tất cả đều đúng
B. Vị trí địa lí
C. Địa hình
D. Hoàn lưu gió mùa
Câu 2: Miền khí hậu nào có mùa mưa lệch về thu đông?
A. Miền khí hậu biển Đông Việt Nam.
B. Miền khí hậu Đông Trường Sơn (từ Hoành Sơn tới Mũi Dinh).
C. Miền khí hậu phía Bắc (từ vĩ tuyến 18°B trở ra).
D. Miền khí hậu phía Nam (Nam Bộ và Tây Nguyên).
Câu 3: Khí hậu nước ta chia thành 2 mùa rõ rệt phù hợp với hai mùa gió:
A. Mùa hạ nóng ẩm với gió mùa tây nam.
B. Tất cả đều đúng.
C. Mùa đông lạnh khô với gió mùa đông bắc.
Câu 4: Các địa điểm Quang Hà (Bắc Giang), Hoàng Liên Sơn (Lào Cai), Huế thường có mưa lớn do:
A. Ảnh hưởng của biển.
B. Nằm nơi địa hình chắn gió.
C. Tất cả đều đúng.
D. Độ ẩm không khí cao.
Câu 5: Ở nước ta vào nửa đầu mùa đông gió mùa mùa đông thổi hướng đông bắc gây ra thời tiết:
A. Lạnh khô.
B. Nóng ẩm.
C. Tất cả đều sai
D. Lạnh ẩm.
Câu 6: Ở nước ta, miền nào có mùa đông lạnh nhất?
A. Tất cả đều sai.
B. Miền Bắc.
C. Miền Trung
D. Miền Nam.
Câu 7: Mưa lớn do bão và áp thấp nhiệt đới gây ra tập trung ở các vùng:
A. Trung Bộ.
B. Nam Bộ.
C. Bắc Bộ.
D. Tất cả đều đúng.
Câu 8: Nước ta có khí hậu:
A. Nhiệt đới gió mùa nóng ẩm
B. Tất cả đều đúng
C. Mưa nhiều, diễn biến phức tạp
Câu 9: Tính chất nhiệt đới của khí hậu nước ta biểu hiện:
A. Tất cả đều đúng.
B. Nhiệt độ cao, số giờ nắng nhiều.
C. Lượng bức xạ mặt trời lớn.
D. Lượng mưa và độ ẩm của không khí lớn.
Câu 10: Sự thất thường của nước ta thể hiện:
A. Tất cả đều đúng
B. Trong chế độ mưa.
C. Trong chế độ nhiệt.
D. Chủ yếu diễn ra ở miền Bắc và miền Trung
ĐÁP ÁN
| Câu | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| Đáp án | A | B | B | B | A | B | D | B | A | A |
---(Hết)---
Trên đây là toàn bộ nội dung Chuyên đề Tính chất đặc trưng của khí hậu nước ta môn Địa Lý 8 năm 2021. Để xem thêm nhiều tài liệu hữu ích khác, các em đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Chúc các em học tốt!
