BỘ 5 ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN GDCD LỚP 9 NĂM 2021
TRƯỜNG THCS BẮC HÀ
1. Đề số 1
Câu 1. (2.0điểm): Em hãy điền những từ còn thiếu vào chỗ trống(…) để hoàn thành nội dung các điều luật sau:
(Luật giao thông đường bộ năm 2008)
Điều 30. Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy.
2. Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm …………(A)…………. đúng quy cách.
Điều 31. Người điều khiển, người ngồi trên xe đạp, người điều khiển xe thô sơ khác.
1. Người điều khiển xe đạp chỉ được chở một người, trừ trường hợp chở thêm một trẻ em…………(B)……………. thì được chở tối đa hai người.
4. Hàng hóa xếp trên xe thô sơ phải đảm bảo an toàn, không gây……(C)……. giao thông và che khuất tầm nhìn của người điều khiển.
Điều 32. Người đi bộ.
2. Người đi bộ chỉ được qua đường ở những nơi có đèn tín hiệu, có vạch kẻ đường hoặc có ………(D)…….., hầm dành cho người đi bộ và phải tuân thủ tín hiệu chỉ dẫn.
Câu 2.(5.0điểm):
Di sản văn hóa là gì? Hãy kể tên một số di sản văn hóa ở Thanh Hóa mà em biết? Việc bảo vệ di sản văn hóa, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa có ý nghĩa như thế nào đối với Việt Nam và thế giới? Nêu trách nhiệm của công dân học sinh trong việc bảo vệ di sản văn hóa?
Câu 3.(4.0 điểm):
Pháp luật là gì? Em hãy nêu đặc điểm, vai trò của pháp luật trong quản lý Nhà nước, quản lý xã hội? Hãy so sánh sự giống nhau và khác nhau giữa đạo đức và pháp luật về cơ sở hình thành, hình thức thể hiện và các biện pháp đảm bảo thực hiện?
Câu 4. (3.5 điểm):
Thế nào là năng động, sáng tạo? Nêu ý nghĩa của sống năng động, sáng tạo? Chúng ta cần rèn luyện như thế nào để trở thành người năng động, sáng tạo?
Câu 5.(3.5 điểm):
Em hiểu thế nào là kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc? Vì sao chúng ta phải kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc? Theo em, công dân nói chung, học sinh nói riêng cần làm gì để kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc?
Câu 6.(2.0 điểm):Tình huống:
Ông Q gửi đơn tới Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện tố cáo một cán bộ của văn phòng Ủy ban nhân dân huyện đã có hành vi nhận hối lộ. Trong đơn tố cáo có ghi rõ tên mình và cung cấp các chứng cứ liên quan tới việc nhận hối lộ này.
a. Ông Q tố cáo là đúng hay sai theo quy định của pháp luật?
b. Đơn tố cáo trên gửi đúng người có thẩm quyền xem xét tố cáo hay chưa?
ĐÁP ÁN
Câu 1. (2,0 điểm):
Lần lượt điền các từ hoặc cụm từ vào ( điền đúng một từ, cụm từ cho 0,5đ)
(A) Có cài quai
(B) Dưới 7 tuổi
(C) Cản trở
(D) Cầu vượt
Câu 2. (5.0 điểm):
- Khái niệm:Di sản văn hóa bao gồm di sản văn hóa phi vật thể và di sản văn hóa vật thể là sản phẩm tinh thần, vật chất có giá trị lịch sử, văn hóa, khoa học được lưu truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.
- HS kể đúng được 4 di sản văn hóa ở Thanh Hóa (bao gồm cả DSVH vật thể, DSVH phi vật thể, các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử văn hóa. Kể đúng mỗi di sản cho 0,25 đ)
Ví dụ: + Trống đồng Đông Sơn
+ Thành nhà Hồ…vv….
- Ý nghĩa:
Đối với Việt Nam:
+ DSVH, di tích lịch sử, văn hóa và danh lam thắng cảnh là cảnh đẹp của đất nước, là tài sản của dân tộc, nói lên truyền thống của dân tộc, thể hiện công đức của các thế hệ tổ tiên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thể hiện kinh nghiệm của dân tộc trên các lĩnh vực.
+ Những di sản, di tích và cảnh đẹp cần được giữ gìn, phát huy trong sự nghiệp xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.
Đối với thế giới:
DSVH Việt Nam đóng góp vào kho tàng văn hóa thế giới. Một số DSVH việt Nam được công nhận là DSVH thế giới để được tôn vinh, giữ gìn như những tài sản quý giá của nhân loại.
Ví dụ: Vịnh Hạ Long, Phong Nha Kẻ Bàng; Cao nguyên đá Đồng văn; Quần thể di tích Cố đô Huế; Phố cổ Hội An; Nhã nhạc cung đình Huế; Hội Gióng ở phù Đổng-Sóc Sơn; Văn hóa Công Chiêng Tây Nguyên; khu di tích trung tâm hoàng thành Thăng Long – Hà Nội; Mộc bản triều Nguyễn; 82 bia tiến sĩ văn miếu Quốc tử giám…
- Trách nhiệm của công dân HS trong việc bảo vệ các DSVH:
+ Giữ gìn sạch đẹp các DSVH ở địa phương
+ Đi tham quan tìm hiểu di tích lịch sử văn hóa
+ Không vứt rác bừa bãi và có hành vi làm ô nhiễm môi trường ở các khu di tích.
+ Tố giác những kẻ ăn cắp di vật, cổ vật, bảo vật, xâm phạm trái phép đất đai ở các khu di tích.
+ Tích cực tham gia các lễ hội truyền thống ở địa phương
+ Tôn trọng, học hỏi tinh hoa, văn hóa của các dân tộc khác trên thế giới để làm phong phú cho bản sắc văn hóa dân tộc mình, giới thiệu, quảng bá văn hóa Việt Nam đến với bạn bè quốc tế.
Câu 3. (4.0 điểm):
- Khái niệm:
Pháp luật là những quy tắc xử sự chung, có tính bắt buộc, do Nhà nước ban hành, được Nhà nước đảm bảo thực hiện bằng các biện pháp giáo dục, thuyết phục, cưỡng chế.
- Đặc điểm của pháp luật:
+ Tính quy phạm phổ biến: Các quy định của pháp luật là thước đo hành vi của mọi người trong xã hội, quy định khuôn mẫu, những qui tắc xử sự chung mang tính phổ biến
+ Tính xác định chặt chẽ: Các điều luật được quy định rõ ràng, chính xác, chặt chẽ, thể hiện trong các văn bản pháp luật.
+ Tính bắt buộc (cưỡng chế): Pháp luật do Nhà nước ban hành mang tính quyền lực Nhà nước, bắt buộc mọi người phải tuân theo, ai vi phạm sẽ bị Nhà nước xử lí theo quy định.
- Vai trò của pháp luật:
+ Pháp luật là công cụ để thực hiện quản lí Nhà nước, quản lí xã hội, quản lí kinh tế; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
+ Là phương tiện để phát huy quyền làm chủ của công dân, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đảm bảo công bằng xã hội.
- Giống nhau: Đạo đức và Pháp luật có quan hệ chặt chẽ với nhau, cùng thực hiện các quy tắc chung của xã hội; thực hiện chức năng điều chỉnh hành vi của con người, làm cho quan hệ XH tốt đẹp, có trật tự, kỷ cương.
- Khác nhau:
|
| Đạo đức | Pháp luật |
| Cơ sở hình thành | Đúc kết từ thực tiễn cuộc sống và nguyện vọng của nhân dân qua nhiều thế hệ | Do Nhà nước ban hành |
| Hình thức thể hiện | Thông qua các câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn, châm ngôn. | Các văn bản pháp luật, luật và các điều luật |
| Biện pháp thực hiện | Tự giác, thông qua tác động của dư luận xã hội lên án, khuyến khích, khen, chê… | Bằng tác động của Nhà nước thông qua giáo dục, thuyết phục, cưỡng chế. |
Câu 4. (3,5 điểm):
- Khái niệm
+ Năng động là tích cực, chủ động, dám nghĩ, dám làm
+ Sáng tạo: là say mê nghiên cứu, tìm tòi để tạo ra những giá trị mới về vật chất và tinh thần hoặc tìm ra cái mới cách giải quyết mới mà không bị gò bó, phụ thuộc vào những cái đã có.
- Ý nghĩa của năng động, sáng tạo:
+ Năng động, sáng tạo là phẩm chất cần thiết của người lao động trong xã hội hiện đại. Nó giúp con người có thể vượt qua khó khăn thử thách, những ràng buộc của hoàn cảnh, rút ngắn thời gian để đạt được mục đích đã đề ra một cách nhanh chóng và tốt đẹp.
+ Nhờ năng động, sáng tạo mà con người làm nên được những kì tích vẻ vang, mang lại niềm vinh dự cho bản thân, gia đình và đất nước.
- Cách rèn luyện: (HS có thể diễn đạt bằng nhiều cách khác nhau. Giám khảo có thể linh hoạt cho điểm) nhưng cơ bản phải nêu được các ý sau:
+ Nhận thức được phẩm chất năng động, sáng tạo không phải tự nhiên mà có, mà cần phải rèn luyện tính siêng năng, kiên trì trong cuộc sống.
+ Học sinh phải có ý thức học tập tốt, có phương pháp học tập phù hợp và tích cực áp dụng những kiến thức, kĩ năng đã học vào thực tiễn cuộc sống; khắc phục thói quen ỷ lại, dựa dẫm, bị động hay bảo thủ, trì trệ…
+ Luôn đặt ra câu hỏi trước khi hành động là làm thế nào là tốt hơn; có cách nào làm tốt hơn không; tập thói quen đánh giá hiệu quả công việc của mình và đề ra những yêu cầu cao hơn; kiên nhẫn, say mê, có nghị lực vượt qua hoàn cảnh để đạt mục đích.
Câu 5. (3,5 điểm):
- Khái niệm: Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là trân trọng, bảo vệ, giữ gìn để các truyền thống đó không bị phai nhạt theo thời gian, mà ngày càng phát triển phong phú hơn, sâu đậm hơn.
- Chúng ta phải kế thừa và phát huy truyền thống dân tộc vì:
+ Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là tài sản vô cùng quý giá, góp phần tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc và của mỗi cá nhân. Vì vậy chúng ta phải bảo vệ, kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc để góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam.
+ Đối với mỗi cá nhân, việc kế thừa, phát huy truyền thống giúp ta dễ dàng hòa nhập cộng đồng dân tộc, phát triển nhân cách của mình trên cơ sở tiếp thu các giá trị truyền thống và giá trị hiện đại.
- Công dân nói chung, học sinh nói riêng cần phải:
+ Tìm hiểu về các truyền thống tốt đẹp của dân tộc trong mọi lĩnh vực. Tự hào, trân trọng, bảo vệ, giữ gìn các truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
+ Lên án, ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc.
+ Học tập, làm theo những truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước.
+ Bồi dưỡng niềm say mê học tập để phát huy truyền thống hiếu học, kính trọng, lễ phép, vâng lời thầy cô giáo.
+ Yêu lao động, không ngừng tìm hiểu những truyền thống tốt đẹp của quê hương, đất nước.
+ Sống và ứng xử phù hợp với các giá trị đạo đức, văn hóa truyền thống.
Câu 6.(2.0điểm):
- Trong trường hợp này ông Q tố cáo là đúng pháp luật.
- Vì ông đã thực hiện quyền tố cáo của công dân là: Báo cho cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ Ủy ban nhân dân huyện.
- Đơn tố cáo của ông Q đã được gửi đến đúng địa chỉ, đúng người có thẩm quyền giải quyết tố cáo, theo quy định của luật khiếu nại tố cáo.
2. Đề số 2
Câu 1. (6,0 điểm)
Em tán thành hay không tán thành với những quan điểm nào sau đây? Vì sao?
a) Chỉ những người có chức, có quyền mới cần phải chí công vô tư;
b) Người sống chí công vô tư chỉ thiệt cho mình;
c) Học sinh còn nhỏ tuổi thì không thể rèn luyện được phẩm chất chí công vô tư;
d) Chí công vô tư là phẩm chất tốt đẹp của công dân;
đ) Chí công vô tư phải thể hiện ở cả lời nói và việc làm.
Nêu 5 hành vi biểu hiện đức tính chí công vô tư và 5 hành vi biểu hiện đức tính thiếu chí công vô tư.
Câu 2. (4,0 điểm)
Em hãy kể tên 5 tổ chức quốc tế mà Việt Nam là thành viên (ghi rõ tên viết tắt của tổ chức đó bằng tiếng Anh). Nêu một số công trình hợp tác giữa nước ta với các nước trên thế giới, trong đó có công trình được thực hiện ở địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần làm tăng trưởng nền kinh tế, xóa đói, giảm nghèo cho nhân dân.
Câu 3. (6,0 điểm)
a) Em hãy sử dụng các từ cho sẵn: Căng thẳng, hợp tác, mâu thuẫn, chiến tranh, phát triển để hoàn chỉnh đoạn văn bản sau:
Quan hệ hữu nghị tạo cơ hội và điều kiện để các nước cùng …..…… (1)……..…, ……… (2) …………. về mọi mặt; tạo sự hiểu biết lẫn nhau, tránh gây………… (3)…..…,……… (4) …………. dẫn đến nguy cơ ………… (5) ………………..
b) Em hãy lập một kế hoạch hoạt động thể hiện tình hữu nghị với thiếu nhi các trường khác, địa phương khác hoặc nước khác. Kể một số kết quả cụ thể về những việc làm thể hiện tình hữu nghị của học sinh trường em.
Câu 4. (2,0 điểm)
Em hãy nêu ý nghĩa của một truyền thống tốt đẹp ở quê em (phong tục, tập quán, lễ hội truyền thống, trò chơi dân gian …) và giới thiệu những đặc điểm cơ bản của truyền thống tốt đẹp đó để bạn bè cùng biết.
Câu 5. (2,0 điểm)
Em hãy kể bốn tập quán lạc hậu, hủ tục và nêu tác hại của chúng.
ĐÁP ÁN
Câu 1. (6,0 điểm)
* Tán thành với quan điểm (d) và (đ): (1,0 điểm)
* Không tán thành với các quan điểm ( a), (b) và (c): ( 1.0 điểm)
* Giải thích:
- Quan điểm (a): Vì chí công vô tư là phẩm chất đạo đức tốt đẹp và cần thiết đối với tất cả mọi người chứ không chỉ với người có chức, có quyền.( 0,5 điểm)
- Quan điểm (b): Chí công vô tư đem lại lợi ích cho tập thể và cộng đồng xã hội. Mọi người đều chí công vô tư thì đất nước sẽ giàu mạnh, xã hội sẽ tốt đẹp, công bằng, cuộc sống nhân dân được ấm no, hạnh phúc.( 0,5 điểm)
- Quan điểm (c): Phẩm chất chí công vô tư cần được rèn luyện ngay từ khi còn nhỏ thông qua lời nói và việc làm hằng ngày, trong quan hệ đối xử với mọi người xung quanh ( trong gia đình, ở nhà trường và ngoài xã hội …).(0,5 điểm)
* Nêu được 5 hành vi biểu hiện đức tính chí công vô tư và 5 hành vi biểu hiện đức tính thiếu chí công vô tư:
- Nêu được 5 hành vi biểu hiện đức tính chí công vô tư: (1,25 điểm)
- Nêu được 5 hành vi biểu hiện đức tính thiếu chí công vô tư :( 1,25 điểm)
Câu 2. (4,0 điểm)
* Kể được tên của 5 tổ chức quốc tế mà Việt Nam là thành viên (nói rõ cả tên viết tắt tiếng Anh của tổ chức đó):
- Kể được tên 5 tổ chức quốc tế mà Việt Nam là thành viên: ( 1,25 điểm)
- Ghi rõ tên viết tắt tiếng Anh của tổ chức đó: (1,25 điểm)
Đáp án mở để học sinh tự lựa chọn. Ví dụ một số tên tổ chức quốc tế mà Việt Nam là thành viên như: Liên hiệp quốc (UN), Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF), Tổ chức Liên hiệp quốc về lương thực và nông nghiệp (FAO), Tổ chức Liên hiệp quốc về giáo dục, khoa học và văn hóa
(UNESCO), Tổ chức thương mại thế giới (WTO) …
* Kể tên một số công trình hợp tác giữa nước ta với các nước bạn, trong đó có công trình được thực hiện ở địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần làm tăng trưởng nền kinh tế, xóa đói, giảm nghèo cho nhân dân: (1,5 điểm)
Lưu ý: Kể tối thiểu 3 công trình hợp tác giữa nước ta với các nước bạn.
Câu 3. (6,0 điểm)
a) 2,5 điểm
1. Hợp tác 2. Phát triển 3. Căng thẳng
4. Mâu thuẫn 5. Chiến tranh
b) 3,5 điểm
* Xây dựng được kế hoạch hoạt động hữu nghị bao gồm đủ các ý sau: ( 2 điểm)
- Tên hoạt động.
- Nội dung, biện pháp hoạt động.
- Thời gian, địa điểm tiến hành.
- Người phụ trách, người tham gia.
* Nêu được một số kết quả cụ thể về những việc làm thể hiện tình hữu nghị của học sinh trong trường: (1,5 điểm)
Câu 4. (2,0 điểm)
Đáp án mở, để học sinh phát triển tư duy, tự lựa chọn:
* Nêu được ý nghĩa của một truyền thống ở quê hương: ( 1 điểm)
* Giới thiệu được những đặc điểm cơ bản của truyền thống tốt đẹp đó: (1 điểm)
Câu 5. (2,0 điểm)
* Kể được tối thiểu là 04 tập quán lạc hậu, hủ tục và nêu tác hại của chúng:
Lưu ý :- Kể được 4 tập quán lạc hậu, hủ tục: ( 1 điểm)
- Nêu tác hại của chúng: ( 1 điểm)
3. Đề số 3
Câu 1. (2.0 điểm)
Hãy điền từ vào chỗ trống (……) để hoàn thành nội dung Điều 11 luật giao thông đường bộ, năm 2008:
Điều 11.Chấp hành báo hiệu đường bộ
3. Tại nơi có biển báo hiệu…………………..lại có báo hiệu tạm thời thì người tham gia giao thông phải chấp hành……………………………của báo hiệu tạm thời.
4. Tại nơi có vạch kẻ đường dành cho…………………..………, người điều khiển phương tiện phải quan sát, giảm tốc độ và………………………….cho người đi bộ, xe lăn của người khuyết tật qua đường.
Câu 2. (3.0 điểm)
Trình bày bổn phận của trẻ em trong gia đình, nhà trường và xã hội ? Gia đình, nhà nước và xã hội có trách nhiệm gì trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ em?
Câu 3. (2.0 điểm)
Thế nào là tôn trọng người khác?Nêu những biểu hiện và tác dụng của sự tôn trọng người khác. Là người biết tôn trọng người khác em cần có cách cư xử như thế nào?
Câu 4. (4.0 điểm)
Thế nào là tài sản nhà nước và lợi ích công cộng ?Công dân có nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng như thế nào? Là công dân - học sinh, em cần làm gì để thực hiện tốt nghĩa vụ của mình?
Câu 5. (2.0 điểm)
Thế nào là làm việc có năng suất chất lượng hiệu quả? Ý nghĩa của làm việc có năng suất chất lượng, hiệu quả? Người lao động cần phải làm gì để làm việc có năng suất chất lượng hiệu quả.
ĐÁP ÁN
| Câu | Nội dung | Điểm |
| Câu 1. (2.0 ) | a. Cố định; Hiệu lệnh b. Người đi bộ; Nhường đường | 1.0 1.0 |
|
Câu 2. (3.0 )
| - Bổn phận của trẻ em trong gia đình, nhà trường và xã hội: + Đối với gia đình: yêu quý, kính trọng, hiếu thảo với ông bà, cha mẹ, giúp đỡ gia đình làm những việc vừa sức của mình. + Đối với nhà trường: chăm chỉ học tập, kính trọng thầy cô giáo, đoàn kết với bạn bè. + Đối với xã hội: sống có đạo đức, tôn trọng pháp luật, tôn trọng và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; yêu quê hương, đất nước, yêu đồng bào, có ý thức xây dựng Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa và đoàn kết quốc tế. - Trách nhiệm của gia đình, Nhà nước và xã hội trong việc chăm sóc và giáo dục trẻ em: + Gia đình là người chịu trách nhiệm trước tiên trong việc tạo điều kiện tốt nhất cho sự phát triển của trẻ em. + Nhà nước và xã hội tạo mọi điều kiện tốt nhất để bảo vệ quyền lợi của trẻ em, chăm sóc, giáo dục và bồi dưỡng các em trở thành người công dân có ích cho đất nước. |
0.5
0.5
0.5
0.75
0.75 |
| Câu 3. (2.0 ) | Khái niệm: Tôn trọng người khác là sự đánh giá đúng mức, coi trọng danh dự, phẩm giá và lợi ích của người khác; thể hiện lối sống có văn hóa của mỗi người. *Biểu hiện: - Tôn trọng nội quy quy định của cơ quan, trường học, bệnh viện, công sở .... - Cảm thông, chia sẻ khi người khác gặp điều bất hạnh. Lắng nghe ý kiến của mọi người * Tác dụng: - Tôn trọng người khác sẽ nhận được sự tôn trọng của người khác đối với mình - Mọi người tôn trọng lẫn nhau là cơ sở để quan hệ xã hội trở nên lành mạnh, trong sáng và lành mạnh hơn. * Trách nhiệm: - Luôn luôn lắng nghe, chia sẻ với mọi người. - Có thái độ tôn trọng mọi người ở mọi nơi, mọi lúc |
0.5
0.25
0.25
0.25
0.25 0.25 0.25 |
|
Câu 4. (4.0) | * Khái niệm: - Tài sản của Nhà nước gồm đất đai, rừng núi, sông hồ, nguồn nước, tài nguyên trong lòng đất, nguồn lợi ở vùng biển, thềm lục địa, vùng trời, phần vốn và tài sản do Nhà nước đầu tư vào các xí nghiệp, công trình thuộc các ngành kinh tế, văn hóa, xã hội....cùng các tài sản mà pháp luật quy định là của Nhà nước đều thuộc sở hữu toàn dân, do Nhà nước chịu trách nhiệm quản lí. - Lợi ích công cộng là những lợi ích chung dành cho mọi người và xã hội. Tài sản nhà nước và lợi ích công cộng là cơ sở vật chất của xã hội để phát triển kinh tế đất nước, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. * Công dân có nghĩa vụ tôn trọng và bảo vệ tài sản nhà nước và lợi ích công cộng: - Không được xâm phạm ( lấn chiếm, phá hoại hoặc sử dụng vài mục đích cá nhân) tài sản của Nhà nước và lợi ích công cộng. - Khi được Nhà nước giao quản lí, sử dụng tài sản nhà nước phải bảo quản, giữ gìn, sử dụng tiết kiệm có hiệu quả, không tham ô, lãng phí * Trách nhiệm: - Hiểu, nhận thức đúng về tài sản của Nhà nước và lợi ích công cộng - Có thái độ đúng đắn trong việc bảo vệ tài sản và lợi ích công cộng - Tham gia quản lí và sử dụng tài sản Nhà nước và lợi ích công cộng, tiết kiệm có hiệu quả - Kiên quyết đấu tranh với những hành vi xâm phạm tài sản nhà nước và lợi ích công cộng |
1.0
1.0
0.5
0.5
0.25 0.25 0.25
0.25 |
| Câu 5. (2.0) | - Làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả là tạo ra được nhiều sản phẩm có giá trị cao cả về nội dung và hình thức trong một thời gian nhất định - Ý nghĩa + Là yêu cầu đối với người lao động trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá + Góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình và xã hội - Người lao động: Tự học để nâng cao tay nghề, rèn luyện sức khoẻ, lao động một cách tự giác, có kỉ luật và luôn năng động, sáng tạo | 0.5
0.5 0.5
0.5 |
| Câu 6. (4.0) | - Khái niệm: Quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội của công dân là quyền tham gia xây dựng bộ máy nhà nước và các tổ chức xã hội; tham gia bàn bạc, tổ chức thực hiện, giám sát và đánh giá các hoạt động của Nhà nước và xã hội. - Hình thức tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội của công dân: + Trực tiếp tham gia vào các công việc của Nhà nước; bàn bạc, đóng góp ý kiến và giám sát hoạt động của các cơ quan và cán bộ công chức nhà nước. + Gián tiếp tham gia thông qua đại biểu của nhân dân để họ kiến nghị lên các cơ quan có thẩm quyền giải quyết. - Ý nghĩa: quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội của công dân là quyền chính trị quan trọng nhất của công dân, đảm bảo cho công dân thực hiện quyền làm chủ, thực hiện trách nhiệm của công dân đối với nhà nước và xã hội. - Trách nhiệm: + Trách nhiệm của nhà nước là đảm bảo và tạo điều kiện để nhân dân phát huy quyền làm chủ của mình trong các lĩnh vực của đời sống xã hội. + Trách nhiệm của công dân: thể hiện thông qua các hoạt động cụ thể như: tham gia thảo luận các vấn đề chung của địa phương, của cả nước, kiến nghị với cơ quan nhà nước, biểu quyết khi nhà nước tổ chức trưng cầu ý dân; thực hiện quyền bầu cử và ứng cử vào Quốc hội, Hội đồng nhân dân khi đến tuổi; thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang hoặc bất cứ cá nhân nào… - Liên hệ trách nhiệm của bản thân: + Biết thực hiện quyền tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội phù hợp với lứa tuổi. VD… + Tích cực tham gia công việc của trường, của lớp, của cộng đồng phù hợp với khả năng. VD… HS phải lấy được VD, mỗi VD đúng cho 0.25 điểm | 1.0
0.25
0.25
0.5
0.5
0.5
0.5
0.5 |
| Câu 7 (3.0) | Bài tập tình huống a. Huy và Lê không thể kết hôn được, vì theo luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2000 quy định: cấm kêt hôn giữa những người có họ phạm vi ba đời. Trong trường hợp này thì Huy và Lê là những người có họ ở phạm vi đời thứ ba b. Quy định về cấm kết hôn của luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam năm 2000 là: + Người đang có vợ, có chồng + Người mất năng lực hành vi dân sự (bị bệnh tâm thần hoặc các bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình) + Giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; + Giữa những người có họ trong phạm vi 3 đời + Giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi, bố chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, bố dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng + Giữa những người cùng giới tính |
1.5
1.5 |
4. Đề số 4
| Câu | Nội dung | Điểm |
| 1 | Anh (chị) hãy cho biết để dạy tốt bài 13: Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ đóng thuế (chương trình môn GDCD lớp 9) người giáo viên cần nắm vững những nội dung cơ bản nào? |
4.0 |
| Cần nắm được các kiến thức: |
| |
| - Kinh doanh là hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hoá nhằm mục đích thu lợi nhuận | 0.5 đ | |
| - Nắm được Điều 3 Luật Doanh nghiệp: Kinh doanh là việc thực hiện một, một số hoặc tất cả các công đoạn của quá trình đầu tư từ sản xuất đến tiêu thụ sản phẩm hoặc cung ứng dịch vụ trên thị trường nhằm mục đích sinh lợi. | 0.5 đ | |
| - Quyền tự do kinh doanh là quyền của công dân được lựa chọn hình thức tổ chức kinh tế, ngành nghề và quy mô kinh doanh.... | 0.5 đ | |
| - Ở nước ta hiện nay, quyền tự do kinh doanh có ý nghĩa rất quan trọng: có nhiều thành phần kinh tế và hình thức tổ chức kinh tế rất phong phú, đa dạng...tạo điều kiện cho công dân có khả năng lựa chọn thích hợp để tự tổ chức sản xuất, kinh doanh, tăng thu nhập, tạo việc làm, nâng cao đời sống... | 0.5 đ | |
| - Người kinh doanh phải tuân theo quy định của pháp luật và sự quản lý của nhà nước như phải kê khai đúng số vốn, kinh doanh đúng ngành, mặt hàng ghi trong giấy phép, không kinh doanh những lĩnh vực mà Nhà nước cấm như thuốc nổ, vũ khí, ma tuý, mại dâm... | 0.5 đ | |
| - Thuế là một phần trong thu nhập mà công dân và tổ chức kinh tế có nghĩa vụ nộp vào ngân sách nhà nước để chi tiêu cho những công việc chung như: an ninh, quốc phòng.... | 0.5 đ | |
| - Cần nắm được một số loại thuế cơ bản hiện nay: thuế nhà đất, thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân... | 0.5 đ | |
| - Ý nghĩa, vai trò của thuế trong nền kinh tế thị trường: ổn định thị trường, điều chỉnh cơ cấu kinh tế, góp phần phát triển kinh tế đất nước theo đúng định hướng của Nhà nước | 0.5 đ | |
| 2 | Sau tiết thao giảng của cô giáo A, một đồng nghiệp nhận xét: “Mặc dù giờ học đã phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh nhưng giáo viên vẫn chưa đổi mới phương pháp dạy học vì không sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và phương tiện dạy học hiện đại”. Anh (chị) hãy trình bày quan điểm của mình. |
5.0 |
| - Khẳng định: không đồng ý. | 0.5 đ | |
| Lý giải: |
| |
| - Đổi mới PPDH là sử dụng các PPDH một cách tích cực và hiệu quả, phát huy được tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh; phù hợp với đặc điểm HS và từng lớp học, môn học. | 1.0 đ | |
| - Đổi mới PPDH không có nghĩa là phủ định hoàn toàn các PPDH truyền thống và tuyệt đối hoá các PPDH hiện đại ... | 0.5 đ | |
| - Khi giờ học đã phát huy được tính tích cực, sáng tạo của học sinh... có nghĩa là GV đã ĐMPPDH | 0.5 đ | |
| - Không sử dụng phương pháp thảo luận nhóm và phương tiện dạy học hiện đại không có nghĩa là chưa ĐMPPDH ... | 0.5 đ | |
| - PP thảo luận nhóm là một PPDH hiện đại, có nhiều ưu điểm trong việc phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh nhưng không phải là một PPDH vạn năng ... | 0.5 đ | |
| - Chỉ sử dụng PPDH thảo luận nhóm nếu phù hợp nội dung bài dạy học, trình độ HS ... | 0.5 đ | |
| - Phương tiện dạy học hiện đại không phải là PPDH ... chỉ là công cụ hỗ trợ cho GV và HS trong quá trình dạy học ... | 0.5 đ | |
| - Sử dụng PTDH như thế nào phải phù hợp nội dung bài dạy học ..., PTDH môn GDCD hiện nay có nhiều loại, không chỉ sử dụng PTDH hiện đại mới là ĐMPPDH | 0.5 đ |
5. Đề số 5
Bài 1 (2,0 điểm)
Hãy điền các từ hoặc cụm từ thích hợp vào chỗ trống (..........) để hoàn chỉnh một số điều luật sau của Luật giao thông đường bộ 2008.
Điều 31:
3. Người điều khiển xe thô sơ khác phải cho xe đi hàng một, nơi có phần đường dành cho xe thô sơ thì phải đi đúng.....( 1 ).....quy định; khi đi ban đêm phải có .....( 2 ).....ở phía trước và phía sau xe. Người điều khiển xe súc vật kéo phải có biện pháp bảo đảm.....( 3 ).....trên đường.
Điều 32:
5. Trẻ em dưới 7 tuổi khi đi qua đường đô thị, đường thường xuyên có xe cơ giới qua lại phải có người lớn dắt, .....( 4 ).....có trách nhiệm giúp đỡ trẻ em dưới 7 tuổi khi qua đường.
Bài 2 (3,0 điểm)
Thế nào là bộ máy nhà nước? Những cơ quan nào trong bộ máy nhà nước ta được gọi là cơ quan đại biểu của nhân dân và là cơ quan quyền lực nhà nước? Nêu chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan đó?
Bài 3 (3,0 điểm)
Em hãy cho biết pháp luật và kỉ luật có những điểm nào khác nhau? Cho ví dụ chứng minh?
ĐÁP ÁN
Bài 1 (2,0 điểm). Học sinh trình bày đúng các từ, cụm từ sau:
1. phần đường (0,5 điểm)
2. báo hiệu (0,5 điểm)
3. vệ sinh (0,5 điểm)
4. mọi người (0,5 điểm)
Bài 2 (3,0 điểm). HS cần nêu được những ý sau :
- Bộ máy nhà nước là một hệ thống tổ chức bao gồm các cơ quan nhà nước cấp trung ương và cấp địa phương, có các chức năng và nhiệm vụ khác nhau. (0,75 điểm)
- Cơ quan trong bộ máy nhà nước được gọi là cơ quan đại biểu của nhân dân và là cơ quan quyền lực nhà nước là: Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp. (0,75 điểm)
- Chức năng, nhiệm vụ của Quốc hội và Hội đồng nhân dân các cấp:
+ Quốc hội: Làm Hiến pháp và sửa đổi Hiến pháp, làm luật và sửa đổi luật; quyết định các chính sách cơ bản về đối nội và đối ngoại, những nguyên tắc chủ yếu về tổ chức và hoạt động của bộ máy nhà nước và hoạt động của công dân. (07,5 điểm)
+ Hội đồng nhân dân: Bảo đàm thi hành nghiêm chỉnh Hiến pháp và pháp luật ở địa phương; quyết định kế hoạch phát triển về mọi mặt của địa phương. (0,75 điểm)
Bài 3 (30 điểm). HS cần trình bày được những ý sau :
* Những điểm khác nhau giữa pháp luật và kỉ luật:
- Pháp luật
+ Là những quy tắc xử sự chung (0,25 điểm)
+ Do Nhà nước ban hành (0,25 điểm)
+ Có tính bắt buộc (0,25 điểm)
+ Thực hiện bằng biện pháp giáo dục, thuyết phục, cưỡng chế (0,25 điểm)
- Kỉ luật:
+ Là những quy định, quy ước của một cộng đồng ( một tập thể ) (0,25 điểm)
+ Do tập thể ( nhà trường, cơ sở sản xuất, cơ quan...) đề ra (0,25 điểm)
+ Hành vi cần tuân theo nhằm đảm bảo hành động thống nhất, chặt chẽ (0,25 điểm)
+ Những quy định của một tập thể phải tuân theo những quy định của pháp luật, không được trái với pháp luật. (0,25 điểm)
- Ví dụ: ( HS lấy được ví dụ phù hợp để chứng minh, mỗi một ví dụ về pháp luật, kỉ luật có kèm theo phân tích được 0,5 điểm).
+ VD về pháp luật: Luật giao thông đường bộ quy định tất cả mọi người khi điều khiển, khi ngồi trên xe mô tô 2 bánh, xe gắn máy phải đội mũ bảo hiểm có cài quai đúng quy cách; không sử dụng ô, điện thoại...Những điều luật này đều do Nhà nước ban hành, có tính bắt buộc, yêu cầu tất cả mọi người khi tham gia giao thông đều phải chấp hành đúng. Nếu ai vi phạm thì sẽ bị xử phạt tùy theo mức độ.... (0,5 điểm)
+ VD về kỉ luật: Nội quy của nhà trường quy định: học sinh đến trường mặc đồng phục quần xanh, áo trắng, nghỉ học phải có đơn xin phép của phụ huynh; không chửi tục, đánh nhau...Học sinh nào không thực hiện tốt nội quy thì tùy theo mức độ có thể bị nhắc nhở, phê bình hoặc đình chỉ học... (0,5 điểm)
Bài 4 (3,0 điểm).HS cần trình bày được những ý sau :
- Tính chất nguy hiểm, tác hại của các loại vũ khí, chất nổ, chất độc hại đối với con người và xã hội:
+ Gây thiệt hại về tài sản cho cá nhân, gia đình, xã hội; gây tàn phế, làm chết người...(0,5 điểm)
+ Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe (0,25 điểm)
+ Ô nhiễm môi trường, tài nguyên bị cạn kiệt (0,25 điểm)
- Một số quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nại vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại:
+ Cấm tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại. (0,5 điểm)
+ Các cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở, sử dụng vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại phải được huấn luyện chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và luôn tuân thủ các quy định về an toàn. (0,5 điểm)
- Trách nhiệm của học sinh trong việc phòng, chống tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại:
+ Tự giác tìm hiểu và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại như: không tham gia vào các hoạt động sản xuất, tàng trữ, buôn bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, chất cháy, nổ....; không đốt pháo, không đốt lửa gần khu vực để xăng, ga...; không nghịch, cưa bom, mìn, đạn pháo để lấy thuốc.. (0,5 điểm)
+ Thường xuyên tuyên truyền, vận động nhắc nhở mọi người xung quanh cẩn thận trong mọi hành vi, việc làm để không xảy ra các tai nạn đáng tiếc do vũ khí, các chất cháy, nổ và độc hại gây ra. (0,25điểm)
+ Tố cáo những hành vi vi phạm hoặc xúi giục người khác vi phạm các quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy nổ và các chất độc hại. (0,25 điểm)
Bài 5 (2,0 điểm).HS cần trình bày được những ý sau :
- Lí tưởng sống là mục đích cuộc sống mà con người mong muốn đạt tới, có tác dụng định hướng cho các suy nghĩ, hành động, lối sống và cách ứng xử của con người. (0,5 điểm)
- Người có lí tưởng sống cao đẹp là người : Luôn suy nghĩ và hành động không mệt mỏi để thực hiện lí tưởng của dân tộc, của nhân loại vì sự tiến bộ của bản thân và xã hội; luôn vươn tới sự hoàn thiện của bản thân về mọi mặt, mong muốn cống hiến trí tuệ và sức lực cho sự nghiệp chung. (0,75 điểm)
- Thanh niên cần sống có lí tưởng vì:
+ Thanh niên là những chủ nhân trẻ tuổi của đất nước, là lực lượng chủ chốt trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. (0,25 điểm)
+ Lứa tuổi thanh niên là lứa tuổi của những ước mơ cao đẹp (0,25 điểm)
+ Người có lí tưởng sống cao đẹp sẽ được mọi người kính trọng. (0,25 điểm)
Bài 6 (4,0 điểm).HS cần trình bày được những ý sau :
- Làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả là tạo ra được nhiều sản phẩm tốt, có chất lượng cả về nội dung và hình thức trong một thời gian ngắn. (0,5 điểm)
- 4 biểu hiện của năng suất, chất lượng, hiệu quả trong lĩnh vực giáo dục ở các nhà trường ( HS nêu biểu hiện phù hợp )
+ Thi đua dạy tốt, học tốt. (0,25 điểm)
+ Giáo viên đổi mới phương pháp dạy học phát huy tính tích cực chủ động của học sinh (0,25 điểm)
+ Đổi mới phương pháp kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh. (0,25 điểm)
+ Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và quản lí giáo dục. (0,25 điểm)
- Ý nghĩa của làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả: (1,0 điểm)
Làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả giúp nâng cao chất lượng cuộc sống cá nhân, gia đình và xã hội bởi vì: Tạo ra được nhiều sản phẩm tốt, có chất lượng trong một thời gian ngắn sẽ thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được nâng cao. Đồng thời, bản thân người lao động sẽ thấy hạnh phúc, tự hào vì thành quả lao động của mình và họ sẽ có thu nhập cao, nâng cao chất lượng cuộc sống gia đình.
- Các yếu tố cần thiết để làm việc có năng suất, chất lượng, hiệu quả: tay nghề cao, sức khỏe tốt, lao động tự giác, tuân theo kỉ luật lao động và luôn năng động, sáng tạo. (0,5 điểm)
- Để học tập có năng suất, chất lượng, hiệu quả, HS cần:
+ Học tập và rèn luyện ý thức kỉ luật tốt (0,25 điểm)
+ Luôn siêng năng, chịu khó, tự học, tự tìm tòi và sáng tạo trong học tập ( đổi mới cách học, tìm ra cách giải quyết khác nhau khi làm bài tập...) (0,25 điểm)
+ Có lối sống lành mạnh, tránh xa các tệ nạn xã hội (0,25 điểm)
+ Có ý chí nghị lực, tự lực, không dựa dẫm vào người khác (0,25 điểm)
Bài 7 (3,0 điểm). HS cần trình bày được những ý sau :
a) An có quyền sử dụng, quyền chiếm hữu chiếc xe đạp đó: quyền cất giữ cẩn thận xe đạp của mình, quyền dùng xe đạp để đi học hàng ngày, quyền cho bạn mượn khi bạn đề nghị..... (1,0 điểm)
b) An không có quyền bán chiếc xe đạp đó. Vì: An mới 15 tuổi, còn đang ở chung với bố mẹ, còn phụ thuộc bố mẹ và chịu sự quản lí của bố mẹ. Chỉ có bố mẹ An mới có quyền bán chiếc xe đó cho người khác. (1,0 điểm)
c) Muốn bán chiếc xe đó, An không nên tự quyết định mà phải hỏi ý kiến bố mẹ và được bố mẹ đồng ý. (1,0 điểm)
---
Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Bộ 5 đề thi học sinh giỏi môn GDCD lớp 9 năm 2021 trường THCS Bắc Hà. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.
Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập.
Chúc các em học tập tốt!
