Bộ 5 đề thi học sinh giỏi môn GDCD lớp 9 năm 2021 Tỉnh Long An

Ý/Phần

Đáp án

a)

b)

 - Đúng khái niệm quyền tự do ngôn luận .

- Các hành vi sử dụng quyền tự do ngôn luận trái pháp luật.:

   + Lợi dụng tự do để phát biểu lung tung,cố tình kéo dài thời gian,làm lạc nội dung ,sai vấn đề cần bàn.

   + Vu khống,vu cáo làm hại đến người khác.

   + Xuyên tạc sự thật,tiết lộ bí mật Nhà nước,kích động,xúi dục, phá hoại, chống lại lợi ích quốc gia,tập thể và của công dân.

. Em giải thích giùm bình: Tự do ngôn luận không có nghĩa là muốn nói gì thì nói :

Vì như thế thì:

    * Tập thể, xã hội sẽ rối loạn.

    * Mọi hoạt động không thể thống nhất hành động.

    * Không phù hợp với lợi ích chung.

    *Ảnh hưởng đến các mối quan hệ xã hội

Ý/Phần

Đáp án

a)

b)

•  Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu về mọi mặt đối với đời sống xã hội. Có nhiều tệ nạn xã hội, nhưng nguy hiểm nhất là tệ nạn cờ bạc, ma túy, mại dâm.
• Tác hại:

+ Ảnh hưởng xấu đến sức khỏe, tinh thần và đạo đức con người, làm tan vỡ hạnh phúc gia đình, rối loạn trật tự xã hội, suy thoái giống nòi dân tộc và làm giảm sút nền kinh tế gia đình, đất nước.

+Là con đường ngắn nhất lây truyền HIV/ AIDS, dẫn đến cái chết.

* Không đồng ý với ý kiến của bạn Hồng,vì:

- Không phải tất cả những người bị nhiễm HIV đều có lối sống buông thả, tham gia các tệ nạn xã hội mà có thể do nhiều nguyên nhân như: bác sĩ bị lây nhiễm từ bệnh nhân, chiến sĩ công an bị lây nhiễm từ tội phạm...

- HIV/AIDS không lây nhiễm qua tiếp xúc thông thường...

- Mỗi người chúng ta cần có những hiểu biết đầy đủ về HIV/AIDS để chủ động phòng tránh cho bản thân và gia đình, không được phân biệt đối xử với người nhiễm HIV/AIDS và gia đình của họ.

a)

b)

  * Nêu được khái niệm  :Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần( những tư tưởng , đức tinh, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp ...) hình thành trong quá trình lịch sử lâu dái của dân tộc , được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác

*Nêu được truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt nam:

- yêu nước, bất khất chống giạc ngoại xâm, cần cù lao động , nhân nghĩa, hiếu học, hiếu thảo..( 1đ)

-Các truyền thống về văn hóa(các phong tục tập quán , cách ứng xử mang bản sắc văn hóa Việt Nam....)

-Các truyền thống về nghệ thuật: chèo, tuồng làn điệu dân ca...

- Không đồng ý với ý kiến đó. Đó là thái độ thiếu tôn trọng, phủ nhận, xa rời truyền thống dân tộc.  

- Dân tộc Việt Nam có nhiều truyền thống tốt đẹp đáng tự hào. Ngoài truyền thống yêu nư­ớc chống giặc ngoại xâm còn có truyền thống : Đoàn kết, nhân nghĩa, cần cù lao động, hiếu học,tôn s­ư trọng đạo, hiếu thảo, các truyền thống về văn hoá, về nghệ thuật….

- Truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta là vô cùng quí giá, góp phần tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc, và mỗi cá nhân.

+ Mỗi dân tộc muốn phát triển cần có sự giao l­ưu với các dân tộc khác. Trong quá trình giao l­ưu đó, dân tộc nào cũng cần tiếp thu tinh hoa của dân tộc khác mà vẫn giữ đ­ược bản sắc riêng của mình. Đó chính là yếu tố làm nên cái riêng của, cái bản sắc của dân tộc… Hiện nay nư­ớc ta đang đổi mới, ở thời kì mở cửa và giao l­uư rộng rãi với thế giới, nếu chúng ta không chú ý giữ gìn truyền thống,bản sắc dân tộc, chạy theo cái mới lạ, coi thư­ờng và xa rời những giá trị tốt đẹp bao đời nay, chúng ta sẽ có nguy cơ đánh mất bản sắc dân tộc .        

+  Đối với cá nhân, kế thừa phát huy truyền thống dân tộc giúp ta dễ dàng hoà nhập với cộng đồng dân tộc .         

      Chúng ta phải bảo vệ, kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc, lên án, ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc. 

a)

b)

c)

* Trong bối cảnh thế giới đang đứng tr­ước những vấn đề bức xúc có tính toàn cầu ( bảo vệ môi trư­ờng, hạn chế bùng nổ dân số, khắc phục tình trạng đói nghèo, phòng ngừa và đẩy lùi những bệnh hiểm nghèo…) mà không một quốc gia, một dân tộc riêng lẻ nào có thể tự giải quyết thì sự hợp tác quốc tế là một vấn đề quan trọng và tất yếu.

* Ví dụ về sự hợp tác quốc tế :

- Bảo vệ môi trư­ờng : Tham gia “ngày trái đất” tổ chức vào 22/4 hàng năm với nội dung thiết thực bảo vệ môi trư­ờng. 

- Chống đói nghèo : Ch­ương trình lư­ơng thực thế giới WFP . 

- Chống HIV/ AIDS :   

+ Ch­ương trình kiểm soát ma tuý của liên hợp quốc tại Việt Nam ( UNDCP )

+ Ngày 1 /12 hàng năm : Ngày thế giới phòng chống HIV/ AIDS

 Thời cơ và thách thức

* Thời cơ:

-Tham gia các liên minh kinh tế, khu vực, tổ chức như WTO,

ASEAN; FAO...

-Tiếp thu những tiến bộ của KH-KT của thế giới

-Thu hút nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài.

-Giải quyết công ăn việc làm cho người lao động.

* Thách thức:

-Do điểm xuất phát về kinh tế thấp ảnh hưởng đến quá trình hội nhập.

-Trình độ dân trí và khả năng của người lao động chưa cao.

-Sự cạnh tranh quyết liệt của các nước lớn, của nền kinh tế thị trường.

-Giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc không để mai một hoặc ảnh hưởng xấu đến truyền thống văn hóa.

* Liên hệ .

-Học tập:Tích cực học tập , trau dồi kiến thức,hợp tác với bạn bè

-Lao động : Hợp tác với bạn bè trong lao động .

-Lối sống: gương mẫu ,không tham gia cá tệ nạn xã hội, tích cực tham gia lao động ở trường, giúp đỡ gia đình lao động sản xuất ...

-Đối với người nước ngoài và văn hoá của các dân tộc .Cư xử thân thiện ,giao lưu tìm hiểu về phong tục tập quán tốt đẹp của các dân tộc trên thế giới ,viết thư quốc tế UPU...

Ý/Phần

Đáp án

Điểm

Ý 1

Nêu được khái niệm hòa bình, bảo vệ hòa bình

1.5

- Nêu được khái niệm hòa bình

 Hòa bình là tình trạng không có chiến tranh hay xung đột vũ trang, là mối quan hệ hiểu biết, tôn trọng, bình đẳng và hợp tác giữa các quốc gia-dân tộc, giữa con người với con người, là khát vọng của toàn nhân loại.

0.75

- Nêu được khái niệm bảo vệ hòa bình

            Bảo vệ hòa bình là gìn giữ cuộc sống xã hội bình yên; dùng thương lượng, đàm phán để giải quyết mọi mâu thuẫn, xung đột giữa các dân tộc, tôn giáo và quốc gia; không để xảy ra chiến tranh hay xung đột vũ trang.

0.75

Ý 2:

Nêu được tồi thiểu 4 hoạt động về bảo vệ hòa bình

0.5

- Biểu diễn văn nghệ; vẽ tranh về chủ đề hòa bình.

- Viết thư bày tỏ tình đoàn kết với thanh thiếu nhi quốc tế.

- Giao lưu với học sinh trường khác.

- Lên diễn đàn bày tỏ quan điểm của lớp về về chiến tranh và hòa bình, về các hoạt động bảo vệ hòa bình chống chiến tranh

0.5

Ý 3

Xây dựng một kế hoạch cho lớp về hoạt động bảo vệ hòa bình do nhà trường phát động.

1.0

Lập được Kế hoạch có tên, nội dung hoạt động, thời gian, địa điểm, cách tổ chức thực hiện (ví dụ lập kế hoạch về một trong các hoạt động: Biểu diễn văn nghệ; vẽ tranh về chủ đề hòa bình; giao lưu với thanh thiếu nhi quốc tế, lên diễn đàn bày tỏ quan điểm của lớp về về chiến tranh và hòa bình, về các hoạt động bảo vệ hòa bình chống chiến tranh; viết thư bày tỏ tình đoàn kết với thanh thiếu nhi quốc tế).

1.0

Ý/Phần

Đáp án

Điểm

Ý 1

Nêu được thế nào là tự chủ

0.5

-  Tự chủ là làm chủ bản thân. Người tự chủ là người làm chủ được những suy nghĩ, tình cảm và hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh, tình huống, luôn có thái độ bình tĩnh, tự tin và biết tự điều chỉnh hành vi của mình.

Ý 2

Những biểu hiện của người có tính tự chủ

0. 5

- Những biểu hiện của người có tính tự chủ như: Trước mọi việc, người có tính tự chủ thường tỏ ra bình tĩnh, không nóng nảy, vội vàng; khi gặp khó khăn không sợ hãi hoặc chán nản; trong cư xử với mọi người thường tỏ ra ôn tồn, mềm mỏng, lịch sự. Những người có tính tự chủ luôn biết tự kiểm tra, đánh giá bản thân mình, luôn biết tự điều chỉnh (bằng lời nói, việc làm) để sửa chữa những điều không đúng trong thái độ, cách cư xử của mình.

Ý 3

Học sinh rút ra được bài học cho bản thân về rèn luyện tính tự chủ

0. 5

- Luôn có ý thức rèn luyện làm chủ những suy nghĩ, tình cảm và hành vi của bản thân trong các hoạt động, các tình huống, hoàn cảnh của cuộc sống hàng ngày cụ thể là:

- Phải tập điều chỉnh hành vi, thái độ của mình theo yêu cầu của nếp sống văn hóa: bình tĩnh, lễ độ, ôn hòa.

- Phải tập hạn chế những đòi hỏi, mong muốn hưởng thụ cá nhân và xa lánh những cám dỗ để tránh những việc làm xấu.

- Phải suy nghĩ trước và sau khi hành động( về phương thức, cách thức xử sự, về hậu quả của việc làm), xem việc làm đó là đúng hay sai để kịp thời rút kinh nghiệm và sửa chữa.

Ý 4

Bài tập

0.5

Đồng ý với các ý: b, c, d, f. Bởi vì các ý kiến đó chính là những biểu hiện của tính tự chủ, thể hiện sự tự tin, suy nghĩ chín chắn.

Ý/Phần

Đáp án

Điểm

Ý 1

Học sinh giải thích được: Xã hội cần phải có pháp luật vì:

- Các quy định cả pháp luật nhằm điều chỉnh các mối quan hệ xã hội trong moị lĩnh vực của đời sống, giúp xã hội tồn tại và phát triển bình thường.

- Nhà nước dùng pháp luật để đảm bảo sao cho mọi hành động của công dân trong xã hội diễn ra trong vòng trật tự. Bất cứ ai vi phạm đều bị xử lý nghiêm minh.

- Pháp luật là phương tiện quản lý nhà nước, quản ký xã hội, là phương tiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Nếu không có pháp luật, xã hội sẽ bị rối loạn, tính mạng mỗi người dân sẽ bị đe dọa, xã hội ấy sẽ không thể tồn tại được.

0.5

0.5

0.5

Ý 2

Mọi người phải nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật vì: 

0.5

Khi chúng ta nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật không những ta đảm bảo quyền lợi cho mình và mọi người mà đồng thời góp phần làm cho xã hội ngày càng ổn định và phát triển.

Ý/Phần

Đáp án

Điểm

a

Nêu được khái niệm: Tệ nạn xã hội là hiện tượng xã hội bao gồm những hành vi sai lệch chuẩn mực xã hội, vi phạm đạo đức và pháp luật, gây hậu quả xấu về mọi mặt đối với đời sống xã hội.

0.5

Học sinh giải thích được: Sở dĩ nói: “Tệ nạn xã hội là con đường ngắn nhất dẫn đến tội ác” bởi vì chính tệ nạn xã hội hủy hoại sức khỏe tinh thần và đạo đức của con người. Làm tiêu tán của cải vật chất và tan vỡ hạnh phúc gia đình, những hậu quả này khiến con người rơi vào tuyệt vọng, không làm chủ được chính mình và dễ dàng sa vào con đường tội ác.

Học sinh lấy ví dụ chứng minh như: Tệ nạn ma túy thì dẫn đến hậu quả gì... và không ít những tội ác đã làm đau lòng mọi người chỉ vì nghiện ma túy như giết người, cướp của...

1.0

0.5

b

Học sinh nêu được :

Không tán thành với ý kiến đó vì:

+ Mại dâm là mọt trong ba tệ nạn xã hội nguy hiểm nhất hiện nay.

+ Phòng chống tệ nạn xã hội là trách nhiệm của mọi công dân trong đó có học sinh.

+ Học sinh có thể phòng chống tệ nạn này bằng cách: Xác định mục đích của bản thân là học tập tốt, sống lành mạnh giản dị. Tích cực tham gia vào các hoạt động phòng chống tệ nạn xã hội, tố cáo các hành vi mua dâm, bán dâm và dụ dỗ dẫn dắt mại dâm.

0.25

0.25

0.25

0.25

Câu 1

Trong 9 tháng đầu năm 2020, cả nước xảy ra 2.530 vụ cháy nhà dân, cơ sở và phương tiện giao thông cơ giới, làm chết 56 người, bị thương 107 người, thiệt hại về tài sản ước tính 416,15 tỷ đồng; xảy ra 306 vụ cháy rừng, gây thiệt hại 1.094 ha; xảy ra 27 vụ nổ, làm 09 người chết, bị thương 32 người. (Theo VTV.vn. Báo điện tử - Đài truyền hình Việt Nam)

a. Nêu những quy định của pháp luật về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

b. Từ thông tin trên, em hãy cho biết trách nhiệm của cá nhân và cộng đồng đối với việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại.

Trả lời:

a.

- Ngày nay, con người vẫn luôn phải đối mặt với những thảm họa do vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại gây ra. Các tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại đã gây tổn thất to lớn cả về người và tài sản cho cá nhân, gia đình và xã hội. (0,5 điểm)

- Để phòng ngừa, hạn chế tai nạn đó, Nhà nước đã ban hành Luật Phòng cháy và chữa cháy, Luật Hình sự và một số văn bản quy phạm khác, trong đó: (1,5 điểm)

+ Cấm tàng trữ, vận chuyển, buôn bán, sử dụng trái phép các loại vũ khí, các chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ và chất độc hại.(0,5 điểm)

+ Chỉ những cơ quan, tổ chức, cá nhân được Nhà nước giao nhiệm vụ và cho phép mới được giữ, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất nổ, chất cháy, chất phóng xạ, chất độc hại. (0,5 điểm)

+ Cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm bảo quản, chuyên chở và sử dụng vũ khí, chất cháy, chất nổ, chất phóng xạ, chất độc hại phải được huấn luyện về chuyên môn, có đủ phương tiện cần thiết và luôn tuân thủ qui định về an toàn. (0,5 điểm)

b. Trách nhiệm của cá nhân và cộng đồng đối với việc phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại là: (1 điểm)

- Tự giác tìm hiểu và thực hiện nghiêm chỉnh các quy định về phòng ngừa tai nạn vũ khí, cháy, nổ và các chất độc hại. (0,5 điểm)

- Tuyên truyền, vận động gia đình, bạn bè và mọi người xung quanh thực hiện tốt các quy định trên. (0,25 điểm)

- Tố cáo những hành vi vi phạm hoặc xúi giục người khác vi phạm các quy định trên. (0,25 điểm)

Câu 2

Trường em tổ chức tham quan dã ngoại ở Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam (Ba Vì - Hà Nội) đúng dịp tại đây diễn ra giao lưu văn hóa quốc tế. Em rất muốn tham gia chuyến tham quan dã ngoại dịp này nhưng bố mẹ em không đồng ý vì sợ ảnh hưởng đến việc ôn thi lớp 9.

Em hãy sử dụng kiến thức các bài: Tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới; Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc; Tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác để thuyết phục bố mẹ.

Trả lời:

* HS phải trả lời được các khái niệm:

- Tình hữu nghị giữa các dân tộc trên thế giới là quan hệ bạn bè thân thiện giữa nước này với nước khác. Ví dụ quan hệ Việt-Lào. (0,25 điểm)

- Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là những giá trị tinh thần( những tư tưởng, đức tính, lối sống, cách ứng xử tốt đẹp…) hình thành trong quá trình lịch sử lâu dài của các dân tộc, được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác. (0,25 điểm)

- Tôn trọng và học hỏi các dân tộc khác là tôn trọng chủ quyền, lợi ích và nền văn hóa của các dân tộc; luôn tìm hiểu và tiếp thu những điều tốt đẹp trong nền kinh tế, văn hóa, xã hội của các dân tộc; đồng thời thể hiện lòng tự hào dân tộc chính đáng của mình. (0,25 điểm)

* Hs phải nêu được ý nghĩa của các bài học để làm cơ sở giải thích cho bố mẹ hiểu việc đi dã ngoại giao lưu là cần thiết:

- Quan hệ hữu nghị sẽ tạo cơ hội và điều kiện để các nước, các dân tộc cùng hợp tác, phát triển về nhiều mặt: kinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế, khoa học, kĩ thuật, …. tạo sự hiểu biết lẫn nhau, tránh gây mâu thuẫn, căng thẳng dẫn đến nguy cơ chiến tranh. (0,5 điểm)

- Truyền thống tốt đẹp của dân tộc là vô cùng quý giá, góp phần tích cực vào quá trình phát triển của dân tộc và mỗi cá nhân. Kế thừa và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc là góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam. (0,5 điểm)

- Tôn trọng học hỏi các dân tộc khác sẽ tạo điều kiện để nước ta tiến nhanh trên con đường xây dựng đất nước giàu mạnh và phát triển bản sắc dân tộc. (0,5 điểm)

* Hs phải nêu lên trách nhiệm của học sinh với việc học hỏi, tôn trọng các dân tộc khác, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc mình để thuyết phục bố mẹ:

- Là công dân Việt Nam, chúng ta có trách nhiệm phải thể hiện tình đoàn kết, hữu nghị với bạn bè và người nước ngoài bằng thái độ, cử chỉ, việc làm và sự tôn trọng, thân thiện với họ trong cuộc sống hàng ngày. (0,5 điểm)

- Chúng ta cần tự hào, giữ gìn, kế thừa, phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc...để góp phần giữ gìn bản sắc dân tộc Việt Nam. Lên án và ngăn chặn những hành vi làm tổn hại đến truyền thống dân tộc. (0,5 điểm)

- Chúng ta phải tích cực học tập, tìm hiểu đời sống và các nền văn hóa của các dân tộc trên thế giới, tiếp thu một cách có chọn lọc, phù hợp với điều kiện hoàn cảnh truyền thống con người Việt Nam. (0,5 điểm)

* Hs nêu lên được ít nhất 1 việc mình sẽ làm khi được tham gia dã ngoại: (0,25điểm)

Câu 3

Trong buổi đại hội chi đội đầu năm học, bạn Lan được bầu làm lớp trưởng với số phiếu tín nhiệm khá cao. Bạn Hoa không phục nên thường tụ tập với một nhóm bạn để đặt điều nói xấu Lan và đăng những tin không đúng về cách làm việc của Lan lên zalo, facebook. Nhiều bạn trong lớp bất bình và góp ý với Hoa nhưng Hoa cho rằng mình đang thực hiện quyền tự do ngôn luận của công dân.

a. Pháp luật quy định như thế nào về quyền tự do ngôn luận của công dân? Em hãy sử dụng các quy định này để nhận xét việc làm và ý kiến của Hoa.

b. Nếu em là Lan, khi biết sự việc trên em sẽ ứng xử với Hoa như thế nào?

Trả lời:

a. Hs trình bày khái niệm: Quyền tự do ngôn luận là quyền của công dân được tham gia bàn bạc, thảo luận, đóng góp ý kiến vào những vấn đề chung của đất nước, xã hội. (0,25điểm)

* Pháp luật quy định:

+  Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí; có quyền được thông tin theo quy định của pháp luật; (0,25điểm)

+ Công dân sử dụng quyền tự do ngôn luận trong các cuộc họp ở cơ sở (tổ dân phố, trường, lớp…); trên các phương tiện thông tin đại chúng(qua quyền tự do báo chí); kiến nghị với đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân trong dịp tiếp xúc cử tri; hoặc góp ý kiến vào các dự thảo cương lĩnh….(0,5điểm)

+ Sử dụng quyền tự do ngôn luận phải tuân theo quy định của pháp luật, để phát huy tính tích cực và quyền làm chủ của công dân, góp phần xây dựng nhà nước, quản lí xã hội. (0,5điểm)

* Giải quyết tình huống:

+ Bạn Hoa được quyền tự do ngôn luận nhưng trong trường hợp này đã vận dụng không đúng theo quy định của pháp luật. (0,25điểm)

+ Bạn Hoa nói xấu bạn sau lưng là chưa xây dựng được tình bạn đẹp trong sáng, lành mạnh trong lớp học. (0,25điểm)

+ Bạn Hoa đăng tin sai sự thật về Lan trên mạng xã hội là vi phạm pháp luật, xâm phạm lợi ích công dân. (0,25điểm)

b. Nếu em là Lan, em sẽ:

- Gặp bạn Hoa để hỏi và giải thích cho bạn hiểu những điều bạn làm là không đúng. (0,25điểm)

- Chia sẻ với bạn về những quy định của pháp luật về quyền tự do ngôn luận đối với công dân nói chung và với học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường nói riêng. (0,5điểm)

Câu 4

Bạn Duyên cho rằng: Người biết giữ chữ tín là người tự chủ và tôn trọng người khác.

a. Em có đồng tình với ý kiến của bạn Duyên không? Vì sao?

b. Trong cuộc sống hàng ngày em thường làm như thế nào để thể hiện mình là người tự chủ, luôn giữ chữ tín và tôn trọng người khác?

Trả lời:

a. Em đồng tình với ý kiến của bạn Duyên. (0,5 điểm)

- Vì:

+ Người biết giữ chữ tín là người luôn coi trọng lòng tin của mọi người đối với mình, biết trọng lời hứa và biết tin tưởng nhau. (0,5 điểm)

+ Người biết giữ chữ tín để nhận được sự tin cậy, tín nhiệm, tin yêu của người khác đối với mình sẽ luôn làm chủ được suy nghĩ, tình cảm và hành vi của mình trong mọi hoàn cảnh, tình huống, luôn có thái độ bình tĩnh, tự tin và biết tự điều chỉnh hành vi của mình. (0,5 điểm)

+ Người biết giữ chữ tín luôn đánh giá đúng, coi trọng danh dự, nhân phẩm, lợi ích của người khác, thể hiện lối sống có văn hoá. (0,5 điểm)

b. Trong cuộc sống hàng ngày em thường làm như thế nào để mình là người tự chủ, luôn giữ chữ tín và tôn trọng người khác?

- Em thường tập suy nghĩ trước khi hành động. Sau mỗi việc làm, cần xem xét lại thái độ, lời nói, hành động của mình là đúng hay sai và kịp thời rút kinh nghiệm, sửa chữa. (0,5 điểm)

- Em cần làm tốt chức trách, nhiệm vụ, giữ đúng lời hứa, đúng hẹn trong mối quan hệ của mình với mọi người xung quanh. (0,5 điểm)

- Em cần tôn trọng mọi người ở mọi nơi, mọi lúc, cả trong cử chỉ, hành động và lời nói. (0,5 điểm)

- HS nêu ít nhất 2 việc làm cụ thể của bản thân. (0,5 điểm)

Câu 5

Trình bày điểm giống và khác nhau giữa quyền khiếu nại và quyền tố cáo của công dân(người có quyền khiếu nại, tố cáo và mục đích khiếu nại, tố cáo)

            Trong trường hợp công dân A nhận được quyết định cho thôi việc mà không có lí do chính đáng, để bảo vệ lợi ích hợp pháp của mình, công dân A cần thực hiện quyền khiếu nại hay quyền tố cáo? Vì sao? Công dân A thực hiện quyền đó như thế nào?

Trả lời:

* Điểm giống và khác nhau giữa quyền khiếu nại và tố cáo:

- Điểm giống nhau:

+ Đều là những quyền chính trị cơ bản của công dân được quy định trong Hiến pháp năm 1992. (0,25 điểm)

+ Là công cụ để công dân bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của tập thể và của cá nhân. (0,25 điểm)

+ Là phương tiện để công dân tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội(0,25 điểm).

- Điểm khác nhau:

* Xử lý tình huống:

- Công dân A thực hiện quyền khiếu nại. (0,25 điểm)

- Vì: Khiếu nại là quyền của công dân đề nghị các cơ quan, tổ chức có thẩm quyền xem xét lại các quyết định, các việc làm của cán bộ công chức nhà nước khi thực hiện công vụ theo quy định của pháp luật, quyết định kỉ luật, khi cho rằng quyết định và hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình. (0,25 điểm)

- Công dân A có thể khiếu nại trực tiếp hoặc gửi đơn khiếu nại đến cơ quan, tổ chức có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật. (0,25 điểm)

Câu 6

Trên đường đi học về, một nhóm học sinh nhặt được chiếc ví da trong đó có số tiền lớn và nhiều giấy tờ. Một cuộc tranh luận diễn ra với các ý kiến:

- Bạn Nam:Tài sản nhặt được thuộc quyền sở hữu của chúng mình nên bọn mình có quyền sử dụng số tiền và hủy giấy tờ, ví da.

- Bạn Tùng: Bọn mình có quyền định đoạt số tiền nhặt được nên tiền sẽ chia đều cho mọi người, giấy tờ và ví da thì tìm cách trả lại.

- Bạn Cường: Lấy một phần tiền để cả nhóm liên hoan, giấy tờ và tiền còn lại giao cho một bạn giữ nếu sau một thời gian không ai đòi thì sẽ sử dụng tiếp.

a. Bằng kiến thức đã học, em hãy cho biết các ý kiến trên đúng hay sai? Vì sao?

b. Nếu chứng kiến sự việc trên, em sẽ khuyên các bạn như thế nào về cách giải quyết tài sản nhặt được cho phù hợp với các chuẩn mực đạo đức và không vi phạm pháp luật?

Trả lời:

a.

- Bạn Nam sai vì bạn Nam không phải là chủ sở hữu của chiếc ví da đó. (0,5điểm)

- Bạn Tùng sai vì bạn Tùng không phải là chủ sở hữu của chiếc ví nên không có quyền định đoạt số tiền trong chiếc ví đó. (0,5điểm)

- Bạn Cường sai vì bạn Cường không phải là chủ sở hữu của chiếc ví nên cũng không có quyền khai thác sử dụng tài sản trong chiếc ví đó. (0,5điểm)

b. Nếu chứng kiến sự việc trên, em sẽ khuyên các bạn như sau:

- Mọi công dân có nghĩa vụ tôn trọng quyền sở hữu của người khác, không được xâm phạm tài sản của cá nhân, của tổ chức, của tập thể và của Nhà nước. (0,25điểm)

- Nhặt được của rơi phải trả lại cho cho chủ sở hữu hoặc thông báo cho cơ quan có trách nhiệm xử lý theo quy định của pháp luật. (0,25điểm)

- Nếu gây thiệt hại về tài sản phải bồi thường theo quy định của pháp luật(0,25điểm).

- Tôn trọng tài sản của người khác thể hiện phẩm chất đạo đức thật thà, liêm khiết, tự trọng, trung thực của học sinh. (0,75điểm)