1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Dẫn dắt vấn đề: Có thể dẫn dắt vấn đề bằng cách sử dụng câu ca dao dân gian: "Nhiễu điều phủ lấy giá gương... nhau cùng" để khẳng định truyền thống nhân đạo, tinh thần tương thân tương ái của nhân dân ta từ xưa đến nay.
- Nêu vấn đề: Có nhiều hình thức thể hiện tình yêu thương giữa người với người, một trong số đó là những mái ấm tình thương - nơi cưu mang những trẻ em không nơi nương tựa.
b. Thân bài:
- Khái niệm hạnh phúc của mỗi người là khác nhau:
+ Đối với một số người, hạnh phúc là có thật nhiều tiền; có nhà lầu xe hơi,...
+ Một số người khác, hạnh phúc là khi được ăn những món ăn ngon, được đi du lịch khắp mọi nơi.
+ Đối với các em nhỏ, hạnh phúc là khi có cha mẹ, có một mái ấm hạnh phúc; là được người lớn che chở, bảo vệ...
+ Đối với các em bé không nơi nương tựa, không được may mắn như những người khác, hạnh phúc là khi có một mái ấm => Mái ấm tình thương đã hình thành.
- Mái ấm tình thương là gì?
+ Là mô hình tổ chức xã hội với mục đích giúp đỡ những em bé bị bỏ rơi có một gia đình và được chở che, học hành dưới sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm.
+ Trên đất nước ta, có nhiều mái ấm tình thương được hình thành: Làng trẻ SOS, làng trẻ em Birla, Trung tâm nuôi dưỡng người già và trẻ tàn tật ở xã Thụy An, huyện Ba Vì,...
- Ở mái ấm tình thương, các em nhỏ được:
+ Chăm sóc, bảo vệ, được học hành.
+ Sống trong tình thương yêu của thầy cô, bạn bè và cộng đồng.
+ Giúp đỡ để có một cuộc sống tốt đẹp hơn, trở thành những người công dân tốt cho xã hội.
- Lật lại vấn đề: Bên cạnh những giá trị nhân văn đầy tốt đẹp của mái ấm tình thương, một số kẻ lợi dụng danh nghĩa đó để trục lợi cho bản thân mình, làm những điều trái lương tâm, trái pháp luật,... => Những cá nhân, tổ chức đó rất đáng bị lên án, phê phán.
- Bài học: Khi muốn đóng góp tấm lòng từ thiện, chúng ta cần lựa chọn những tổ chức uy tín, tìm hiểu thật rõ đối tượng mình mong muốn giúp đỡ để giúp đúng người, gửi niềm tin đúng chỗ.
c. Kết bài:
- Khẳng định lại giá trị nhân văn đầy tốt đẹp của những mái ấm tình thương
- Nêu suy nghĩ của bản thân.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn bàn về mái ấm tình thương.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
“Trẻ em như búp trên cành” ta vẫn hay ví von trẻ là như thế. Trẻ em là măng non của đất nước, là những đứa bé được nâng niu, lớn lên trong sự yêu thương của cha mẹ và sự dạy bảo của thầy cô. Thế nhưng, thoáng đâu đó, khi đi trên đường, ta sẽ dễ dàng bắt gặp những đứa trẻ lang thang, kiếm sống rất vất vã giữa cái nắng oi ả của trưa hè hay của cơn mưa dầm nặng hạt. Đó cũng là nguyên nhân mà nhiều cá nhân, gia đình, tổ chức đã thu nhận trẻ em lang thang,cơ nhỡ, kiếm sống trong thành phố, thị trấn về các mái ấm để nuôi dạy giúp các em học tập, rèn luyện, vươn lên sống lành mạnh, tốt đẹp.
Vậy, nguyên nhân tại sao lại có trẻ em lang thang cơ nhỡ? Trẻ lang thang có rất nhiều nguyên nhân,mà nguyên nhân chủ yếu đưa trẻ vào đời sớm là xuất phát từ hoàn cảnh gia đình bố mẹ ly hôn, mồ côi, sống với mẹ kế hoặc dượng, điều kiện kinh tế gia đình khó khăn, sự quản lý trẻ của gia đình lỏng lẻo hoặc quá khắt khe; không những thế, việc giáo dục trẻ em của cha mẹ chưa đúng đắn, thậm chí có hành vi ngược đãi cũng tạo cho trẻ nhận thức về đạo đức kém, muốn rời bỏ gia đình… Bất mãn với hoàn cảnh của mình, lại không được quan tâm, giáo dục kịp thời, như một phản xạ tự nhiên, các em tìm cách bỏ đi khỏi nhà, lang thang với cuộc sống mà các em cho rằng đó là cách giải thoát. Ra đời sớm, chưa có nhận thức về cuộc sống, không thể tự lao động nuôi sống bản thân, các em chỉ có con đường ăn cắp, móc túi… Đối với các em lớn hơn một chút, có sức khoẻ thì đi làm mướn, làm thuê nhưng cũng dễ bị người xấu dụ dỗ vào con đường phạm pháp, nghiện ngập. Hơn nữa, các trẻ em lang thang này thường sống thành từng băng nhóm, sinh hoạt không lành mạnh, tiêu xài hoang phí với số tiền bất chính có được…Một cuộc khảo sát cho thấy trẻ đi lang thang: 16% do mồ côi, không nơi nương tựa; 75% do đói nghèo; 9% do bắt buộc và do gia đình bất hòa, đó không phải là con số nhỏ . Vì vậy, việc tập hợp trẻ em đường phố về các mái ấm tổ chức nuôi dạy là hết sức cần thiết và thật sự quan trọng.
Nhưng có những con người tràn đầy thiện tâm không nghĩ như chúng ta, không đành lòng nhắm mắt làm ngơ như tôi và bạn. Những con người ấy đã cứu chuộc cho nhiều người, cho cả chúng ta nữa. Chỉ với lẽ sống thương người như thể thương thân, mới có thể thấu hiểu rằng thực ra mỗi người trong chúng ta, dù lớn nhỏ, sang hèn,... sinh ra trên thế gian này, đều có thế trở thành một đứa trẻ lang thang bất cứ khi nào. Khi ta cô đơn, buồn tủi, bế tắc trước cuộc đời, bị đẩy ra khỏi những gì thân thiết nhất, ta đã mang nỗi niềm của đứa trẻ lưu lạc. Nhưng trong cuộc đời, bao em nhỏ lang thang đã phải lưu lạc từ khi tấm bé. Vì biết bao nguyên cớ khác nhau, biết bao cảnh ngộ không thể nói hết bằng lời và có lẽ không em nhỏ nào muốn nhắc lại những kỉ niệm cay đắng ấy - cái thời khắc mà các em bị bật ra khỏi mái nhà của mình và bắt đầu phiêu bạt trên những con đường. Khi những mái nhà không còn tổ ấm nữa, khi các em sinh ra không phải trong vòng tay âu yếm, mà trong sự ruồng bỏ, ghẻ lạnh, khi một tiếng sét của số phận đột ngột giáng xuống, cướp đi người thân yêu nhất,... các em thành những đứa trẻ côi cút giữa cảnh đời. Biết bao nhiêu em nhỏ phải khóc ngất đi vì đói và lạnh ngay từ phút chào đời khi bị bỏ rơi ở cổng bệnh viện, trước mái tam quan nhà chùa, dưới chân gác chuông nhà thờ, hay ở bất kỳ nơi nào bên lề đường, hè phố, góc chợ,... Biết bao nhiêu em nhỏ khác nữa, lang thang hết nơi này đến nơi khác, làm đủ nghề để kiếm sống: đánh giày, bán báo, bán vé số dạo, phụ việc nhà hàng...
Cái đói và cái lạnh vẫn chưa phải là điều tủi cực nhất, đáng sợ nhất. Còn biết bao nguy hiểm rình rập các em trên mỗi bước đường đời đầy bất trắc. Nhiều em nhỏ bị ngược đãi, bị bạo hành và lạm dụng thân thể. Nhiều em nữa bị đẩy vào tệ nạn xã hội: ma túy, trộm cắp, cờ bạc, lừa đảo,... Sự tàn khốc và đáng sợ của cuộc sống ngoài lề đường nhiều khi làm thui chột những tâm hồn bé bỏng, non nớt. Không được học hành, không có sự giáo dục, chăm lo của người thân, nhiều em còn rất nhỏ đã bị xã hội đen làm hư hỏng. Các em không được yêu thương nên cũng không biết yêu thương. Các em không được ai chia sẻ nên trở nên cộc cằn, gai góc. Các em luôn bị xua đuổi, nghi ngờ và xa lánh tất cả. Cái đói và cái lạnh len lỏi vào tận tâm hồn trong trắng của trẻ thơ, làm thui chột, làm đông rắn lại cả những điều tốt lành nhất, êm dịu nhất. Có lẽ cuộc sống của các em sẽ mãi chìm trong những góc tối, mãi mãi trôi dạt trên đường đời này. Một lần, tôi đã được chứng kiến cảnh vị sư thầy trụ trì một ngôi chùa nhỏ nuôi mấy chục em nhỏ mồ côi. Sư thầy vừa là người mẹ, người cha, người thầy học của tất cả các em. Và kì diệu thay các em nhỏ lớn lên thật ngoan hiền, thật giỏi giang. Nhiều em đã thi đậu đại học. Nhiều em phải đi làm và gửi tiền về phụ với thầy mẹ nuôi những đứa em chưa trưởng thành. Các em đã có một mái ấm gia đình, ánh sáng của tình thương yêu, vị tha đã thắp sáng những cuộc đời bé nhỏ. Dưới cửa chừa của Đức Phật, dưới mái nhà của người cha nhân từ, bao dung, độ lượng, các em đã lớn lên như những thiên đồng, trái tim ngập tràn tri ân và đức từ bi.
Trẻ em lang thang do nhiều lí do, nhưng nguyên nhân quan trọng là do những người cha, người mẹ thiếu trách nhiệm. Nếu như đã sinh chúng ra thì phải cố gắng bằng mọi cách chăm lo được cho chúng, mặc dù về kinh tế thiếu thốn thì ít nhất cũng phải có tình thương, hạnh phúc. Thế nên người đáng trách nhất vẫn là những bậc cha mẹ vô tâm kia. Kẻ đáng trách thứ hai là những kẻ thờ ơ, lạnh lùng và có thái độ khinh bỉ đối với trẻ em lang thang. Nếu như đã sống trong hạnh phúc thì phải biết san sẻ niềm hạnh phúc với mọi người, nếu không ta sẽ trở nên ích kỉ và đó là hạng người mà xã hội khinh bỉ. Kẻ đáng trách cuối cùng là những người sử dụng trẻ em lang thang như một món hàng, món đồ chơi đem về cho mình lợi nhuận.
Là một thanh niên được sống trong hạnh phúc, chúng ta phải có thái độ tích cực ngăn chặn những hành vi sai phạm này, đồng thời chung tay góp sức giúp các em về lại cuộc sống tươi đẹp. Tham gia nhóm tình nguyện là việc làm thiết thực.Tiếp cận để hiểu rõ về cuộc sống khó khăn, gian khổ, đồng cảm và chia sẻ những vui buồn cùng các em; hãy xóa bỏ những khoảng cách, rào cản mà kết nối triệu triệu trái tim lại với nhau, vì chúng ta đều là con một mẹ sinh ra. Hãy cống hiến cả tấm lòng của mình cho những mảnh đời bất hạnh.
Tôi biết ơn những mái ấm tình thương, những vòng tay nhân ái dù tôi may mắn có được mái ấm của cha mẹ, anh em ruột thịt. Những mái ấm ấy đã che chở cho tất cả chúng ta, trên thế giới còn đầy bất trắc này...
3.2. Bài văn mẫu số 2
Bạn vẫn thường gặp những trẻ em nhỏ không cửa không nhà, những trẻ em lang thang bất kỳ lúc nào, ở đâu... khắp những con phố nhỏ hay những nẻo đường rộng lớn giữa cõi đời này? Bạn hẳn đã nghĩ: Mình thật may mắn... Rồi lại băn khoăn vì một nỗi day dứt: Do đâu những đứa bé ấy ra nông nỗi này? Điều gì sẽ xảy ra với các em trên con đường lang thang vô định kia?...
Nhưng rồi bạn trở về nhà mình, ngôi nhà ấm áp... Bạn dần dần quên lãng, không nghĩ ngợi gì nhiều nữa. Thỉnh thoảng, bất chợt những hình ảnh thương tâm kia trở lại trong tâm trí bạn. Bạn đành gạt bỏ nó, tự bằng lòng rằng mình quá đỗi may mắn, những người thân của mình cũng quá đỗi hạnh phúc, chúng ta không phải là những kẻ lang thang không cửa không nhà, cầu bơ cầu bất,...
Số phận của những đứa trẻ lang thang, khác với các bạn bè cùng trang lứa, lẽ ra giờ này chúng phải đang được yêu thương, được nâng niu chăm sóc bởi gia đình, cha mẹ; thì giờ đây những đứa trẻ ấy phải lang thang kiếm sống dưới những tiêu cực của xã hội, những lừa lọc, áp bức, xâm hại tới bạn thân, mà quan trọng nhất là xâm hại tới tinh thần, tới tư tưởng. Vì thế các mạnh thường quân, các nhà hảo tâm từ khắp mọi miền đất nước đã cùng chung tay lập nên những Mái ấm tình thương, những gia đình không cùng chung huyết thống nhưng lại có chung một tấm lòng, để chăm lo và dạy bảo cho trẻ em lang thang, những mảnh đời bất hạnh có được một cuộc sống hạnh phúc, một tuổi thơ vui tươi và một tương lai tươi sáng.
Tiêu biểu về các tổ chức nhân đạo ở Việt Nam là: Làng trẻ em SOS, một gia đình lớn của trẻ em lang thang. Nhưng trong số những nhà hảo tâm có đầy đủ điều kiện về vật chất lẫn tấm lòng thì cũng có không ít người không có điều kiện vật chất nhưng lại có tấm lòng như Cổ tích “bà bụt sinh viên” đăng trên báo Tuổi trẻ số ra ngày 26-9-2008 về nữ SV Nguyễn Hòang Oanh đảm đang, vững vàng với vai trò là chị, là mẹ của 3 em “nuôi” nhỏ mù lòa. Dù chỉ là sinh viên, lo tiền học của bản thân còn không đủ, nhưng Oanh vẫn gắng chăm sóc cho các em, lo cho các em có được một cuộc sống no đủ, được vui chơi, được học hành bằng những mối làm thêm đến tận khuya để có tiền cho các em. Thật đúng là một câu chuyện “cổ tích” giữa đời thường.
Mái ấm tình thương chính là một mô hình tổ chức xã hội với mục đích giúp những em bé bị bỏ rơi có một gia đình và được chở che, học hành dưới sự giúp đỡ của các nhà hảo tâm, và tấm lòng thiện nguyện của mọi người trong xã hội. Có rất nhiều tổ chức cũng như mái ấm tình thương mà chúng ta đã từng một lần nghe qua: làng trẻ SOS, Làng Trẻ em Birla tại phường Mai Dịch (quận Cầu Giấy); Trung tâm Nuôi dưỡng người già và trẻ tàn tật ở xã Thụy An (huyện Ba Vì)... Những mái nhà đó được các cấp tỉnh uỷ, đại hội đồng nhân dân các cấp, những nhà hảo tâm luôn tạo điều kiện giúp đỡ về vật chất cũng như tinh thần. Đây quả thật là một việc làm thiện nguyện tốt đẹp, góp phần lan tỏa yêu thương trong xã hội.
Quả thật khi có những mái nhà tình thương, cuộc sống của chúng ta tươi đẹp hơn biết bao nhiêu. Với những trẻ em không nơi nương tựa, các em được sống trong tình yêu thương của bạn bè thầy cô và mọi người. Thử nghĩ xem, chỉ với độ tuổi mười đến mười lăm thậm chí còn nhỏ hơn, những em không cha không mẹ đã phải mưu sinh kiếm sống bằng những nghề như bán vé số, phục vụ quán nước, đau lòng hơn nhiều em còn bị bóc lột sức lao động một cách tàn nhẫn của những kẻ vô lương tâm và rồi nhiều em sa ngã vào những tệ nạn như ma tuý, mại dâm,... Khi chứng kiến những cảnh như vậy, chúng ta không khỏi xót xa và đau lòng. Chính bởi vậy, mái ấm tình thương giúp các em có một cuộc sống tốt đẹp hơn, một tương lai tươi sáng, giúp các em có một tuổi thơ thật đẹp, sống một cuộc sống có ước mơ và trở thành người có ích cho xã hội. Đó là mục tiêu cũng như sứ mạng mà mái ấm tình thương mang lại.
Việc làm của những nhà hảo tâm đối với các em lang thang thật là tuyệt vời. Đó là một nghĩa cử vô cùng cao đẹp mà xã hội đang rất cần có ở mỗi công dân. Là một thanh niên sống trong xã hội, chúng ta phải có thái độ tích cực ngăn chặn những hành vi sai phạm của bọn xấu, đồng thời chung tay góp sức giúp các em có một cuộc sống tươi đẹp. Vì trẻ em chính là tương lai của đất nước, là tương lai của chính chúng ta. “Trẻ em hôm nay, đất nước ngày mai”, hãy để trẻ được sống trong ấm no hạnh phúc, có thế thì tương lai do chúng xây dựng mới có thể tốt đẹp được.
Giúp đỡ người tàn tật, trẻ em cơ nhỡ cần có sự chung tay của nhiều cá nhân, gia đình, tổ chức từ thiện và các cấp, các ngành và cả chính bản thân chúng ta nữa. Chúng ta hãy cùng nhau vận động mọi người xây nên những mái ấm, những gia đình thật lớn, để xã hội không còn cảnh trẻ em lang thang nữa. Hãy để cuộc sống ngày một tốt đẹp hơn.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----