1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Từ trước tới nay, con người có rất nhiều quan điểm sống khác nhau.
- Nhà thơ Đức Bê-khe viết:
“Sống đẹp” đâu phải là những từ trống rỗng
Chỉ có ai bằng đấu tranh, lao động
Nhân lên vẻ đẹp cuộc đời
Mới là người sống cuộc sống đẹp tươi.
b. Thân bài:
* Thế nào là sống đẹp?
- Sống đẹp là sống có lí tưởng đúng đắn, hoài bão cao cả.
- Người sống đẹp là người biết đặt lợi ích của dân tộc, đất nước lên trên hết; suốt đời phấn đấu, hi sinh cho dân, cho nước. Quan niệm sống : Mình vì mọi người, mọi người vì mình như lời Bác Hồ dạy là sống đẹp.
* Chứng minh ý kiến:
- Trong lịch sử giữ nước của dân tộc Việt Nam có rất nhiều gương sống đẹp như danh tướng Trần Bình Trọng, Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn, Lê Lợi, Nguyễn Trãi, Nguyễn Huệ, Nguyễn Trung Trực... Ở thế kỉ XX có chủ tịch Hồ Chí Minh, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, Trần Đại Nghĩa, Tô Vĩnh Diện, Anh hùng Núp, Nguyễn Viết Xuân, Nguyễn Văn Trỗi, Trần Thị Lý, út Tịch, Nguyễn Thị Định, Lê Thị Hồng Gấm... và hàng triệu thanh niên lên đường đánh Mỹ, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
- Trong cuộc sống hoà bình có rất nhiều tấm gương đem hết tài đức cống hiến cho sự nghiệp xây dựng và phát triển đất nước giàu mạnh. Các công trình thế kỉ như xây dựng nhà máy thuỷ điện, giàn khoan dầu khí, đường dây điện cao thế chạy suốt chiều dài đất nước, con đường Hồ Chí Minh nối hai miền Nam Bắc... đều là thành quả lao động của thế hệ trẻ Việt Nam.
c. Kết bài:
- Thanh niên học sinh ngày nay cũng có rất nhiều ước mơ và khát vọng cao đẹp.
- Tuổi trẻ phải có ý chí và nghị lực, dũng cảm vượt khó, tiến công vào các lĩnh vực khoa học kĩ thuật tiên tiến để nâng cao trình độ hiểu biết, có đủ khả năng tạo dựng sự nghiệp cho bản thân và đóng góp vào sự nghiệp chung của đất nước.
- Để làm được điều đó, chúng ta phải biết sống đẹp như thi hào Bê-khe đã khẳng định.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Bàn luận về ý kiến Sống đẹp đâu phải là những từ trống rỗng.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Con người ta sinh ra và lớn lên, ai lại không một lần ước mơ, dù là ước mơ thật bình thường, thật đơn giản và ai cũng có những khát vọng, có niềm tin và có lý tưởng để sống nhất là đối với tuổi trẻ của chúng ta, lứa tuổi người ta cho là đẹp nhất thì ước mơ và lý tưởng lại bộc lộ rõ nét, có lúc lại đan xen với nhau, có lúc lại là một cuộc đấu tranh dằn vặt. Ai cũng biết, tuổi trẻ bao giờ cũng vươn tới cái hay nhất, cái đẹp nhất. Đứng trước ngưỡng cửa của cuộc đời biết bao điều mới lạ đặt ra đòi hỏi phải nhận thức và xử lý. Đâu sẽ là sống đẹp, sống có ích? Tiền đề tươi sáng? Thế nào là hạnh phúc, là ước mơ cao đẹp? “Sống đẹp” không phải là một cái gì to lớn lắm, nó rất gần gũi với chúng ta, đó không phải là những lý lẽ, những lời nói suông, những phương châm trên giấy, sách vở … mà đó là những việc làm, những hành động cụ thể diễn ra hàng ngày trong đời sống của chúng ta. Định nghĩa về “Sống đẹp” sẽ có rất nhiều cách khác nhau; Đó là sống có đạo đức trong sáng và bản lĩnh vững vàng, có lý tưởng và sống hết mình vì lý tưởng, chỉ khi xác định được điều đó ta mới sống và làm việc thật sự có ích cho bản thân, gia đình và xã hội.
Vậy sống đẹp là sống như thế nào và ý nghĩa của nó là gì ? Sống đẹp là sống có lí tưởng, hoài bão, có mục đích rõ ràng, cao cả. Người sống đẹp biết đặt lợi ích của Tổ quốc, của dân tộc lên trên hết và họ suốt đời phấn đấu, hi sinh cho mục đích cao cả đó.
Trước hết, những người sống đẹp tự nguyện cống hiến cuộc đời mình cho sự nghiệp đấu tranh giành chủ quyền độc lập, tự do thiêng liêng của dân tộc, đất nước. Trong lịch sử Việt Nam, biết bao tấm gương chiến đấu hi sinh chống quân xâm lược để bảo vệ non sông gấm vóc của tổ tiên. Tên tuổi của họ được lưu danh muôn thuở. Danh tướng Trần Bình Trọng nổi tiếng với câu nói tràn đầy khí phách trước quân thù: Ta thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc. Nguyễn Trung Trực, người anh hùng đất Lục tỉnh Nam Kỳ dõng dạc thét vang trước khi chết: Bao giờ nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây.
Có thể hiểu “Sống đẹp” là sống có ích, là sống có lý tưởng, có bản lĩnh vững vàng, có mục tiêu phấn đấu rõ ràng, trong sang. Chỉ khi xác định được điều đó ta mới sống và làm việc thật sự có ích cho bản thân, gia đình và xã hội. Bản thân tôi nghĩ rằng bản thân mỗi người nên cố gắng hoàn thành tốt công việc mình đang làm cũng là sống đẹp. Trong thực tế, rất có thể có một số bạn trẻ nghĩ “Sống đẹp” là một khái niệm xa vời, khó thực hiện; tuy nhiên, nếu nhìn thẳng và sâu vào vấn đề này trong thời kỳ đất nước đổi mới tiến vào công nghiệp hóa – hiện đại hóa ta thấy điều đó thật sự không có gì xa lạ, khó thực hiện; mà trái lại nó tồn tại ngay trong cách nghĩ, cách làm hay nói gần hơn là trong cách ăn nói, ứng xử trong lao động, công tác, học tập và đời sống thường nhật của mỗi con người. Nếu như trong chiến tranh, lớp lớp cha anh ta đã sống và cống hiến quên mình cho nền độc lập dân tộc, tính mạng con người và cuộc sống hạnh phúc cá nhân là rất quý giá, nhưng tất cả đều được tình nguyện gác lại, tình nguyện hy sinh, họ sẵn sàng đánh đổi những gì là riêng tư nhất để đổi lấy nền độc lập dân tộc. Họ “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh” khi tuổi đời còn rất trẻ và cống hiến xứng đáng vào sự nghiệp chung của Tổ quốc. Khi Tổ quốc cần, họ đã tự nguyện ra đi, chiến đấu và hy sinh anh dũng. Đó là sự dấn thân, cống hiến hoàn toàn tự nguyện khi bản thân đã hiểu thế nào là lẽ sống của một con người và lý tưởng của Người Cộng sản. Họ đã có niềm tin tuyệt đối vào độc lập tự do, có lý tưởng cao cả vì sự nghiệp giải phóng dân tộc, vô tư dâng hiến tuổi trẻ và cuộc đời cho đất nước. Niềm tin và lý tưởng ấy được bồi đắp và khích lệ mạnh mẽ bởi sự hy sinh lớn lao và nhân cách cao cả của bộ máy lãnh đạo mà người đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh. Biết bao nhiêu anh hùng, liệt sĩ đã nghĩ và hành động như vậy.
Ngày hôm nay, sống giữa đất trời hoà bình, khi chiến tranh đã lùi xa, phần lớn mọi sự so sánh giữa thời chiến tranh với thời hiện tại đều có rất nhiều sự khác biệt, nhưng có một điểm chung rất thống nhất trong tình cảm và lí trí của thế hệ trẻ chúng tôi hôm nay chính là: lý tưởng cách mạng và khát vọng sống, cống hiến cho quê hương, đất nước. Bởi tôi nghĩ, ở mỗi con người nhu cầu khẳng định mình là rất lớn; nhất là ở tuổi trẻ, bởi dù trong bất cứ hoàn cảnh nào các bạn trẻ cũng luôn luôn khát khao được thực hiện những ước mơ và khát vọng của bản thân. Nếu như những ước mơ, khát vọng, niềm tin và lý tưởng ấy được quan tâm, chăm sóc, giáo dục và khơi dậy sẽ biến nó thành sức mạnh to lớn để phát triển đất nước và sẽ là những đoá hoa thơm có ích giữa cuộc đời như lời Bác đã khẳng định khi tham dự Đại hội Đoàn lần thứ III năm 1961 “Thanh niên là người tiếp sức cách mạng cho thế hệ thanh niên già, đồng thời là người phụ trách dìu dắt thế hệ thanh niên tương lai”.
Tuổi trẻ học đường hôm nay cũng ôm ấp những ước mơ cao đẹp, luôn luôn hướng tới những chân trời rộng mở và khao khát được tiếp bước những thế hệ đi trước, biến ước mơ thành hiện thực. Tuổi trẻ phải dũng cảm vượt khó, tiến công vào các lĩnh vực khoa học tiên tiến như công nghệ sinh học, công nghệ hóa học, công nghệ vật liệu mới và công nghệ thông tin… Tương lai rộng mở nhưng thử thách, gian nan không phải ít, đòi hỏi chúng ta phải bền bỉ, kiên trì học tập, làm việc và phấn đấu để từ đó có đủ trí tuệ và khả năng tạo dựng sự nghiệp cho bản thân; đồng thời đóng góp vào sự nghiệp phát triển đất nước giàu mạnh, xây dựng xã hội công bằng, văn minh. Như vậy cuộc sống mới.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Có lẽ rằng trong cuộc sống của chúng ta luôn luôn băn khoăn về vấn đề “sống đẹp” là như thế nào. Sống đẹp cũng như những sự phấn đấu trong cuộc sống của tuổi trẻ có mối quan hệ mật thiết đối với nhau như thế nào.
Trước hết, ta phải thấy được rằng ở những người sống đẹp tự nguyện cống hiến cuộc đời mình cho sự nghiệp đấu tranh giành chủ quyền độc lập, đấu tranh để đòi lại tự do thiêng liêng của dân tộc, đất nước. Ta có thể nhận thấy được chính trong lịch sử Việt Nam, dường như cũng đã có biết bao tấm gương chiến đấu hi sinh chống quân xâm lược để bảo vệ non sông gấm vóc của tổ tiên. Quả thực những tên tuổi của họ được lưu danh muôn thuở. Vẫn còn đó danh tướng Trần Bình Trọng nổi tiếng với câu nói tràn đầy khí phách trước quân thù đó chính là “Ta thà làm quỷ nước Nam còn hơn làm vương đất Bắc”. Hay một Nguyễn Trung Trực, người anh hùng đất Lục tỉnh Nam Kỳ cũng như đã thật dõng dạc thét vang trước khi chết: Bao giờ nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây. Rồi cả tổng bí thư Trần Phú khi mà trước lúc bị thực dân Pháp xử tử hình còn hô vang khẩu hiệu cổ vũ tinh thần đồng bào đó chính là câu “Hãy giữ vững ý chí chiến đấu!”
Quả thật ta như thấy được đây chính là những con người sống đẹp, là những con người có tinh thần lao động siêng năng, sáng tạo và cũng rất mạnh dạn xóa bỏ những lạc hậu, phản động, và để có thể xây dựng những cái mới mẻ, tiến bộ. Để có thể làm cho xã hội không ngừng phát triển, đem lại cuộc sống giàu đẹp cho nhân dân. Có thể khẳng định được rằng Bác Hồ kính yêu là gương sáng về cuộc đời chiến đấu và lao động quên mình vì dân, vì nước. Bác Hồ cũng đã lấy chính hạnh phúc chung của dân tộc làm hạnh phúc của riêng mình.
Những con người sống đẹp là những con người có tinh thần lao động siêng năng, sáng tạo; mạnh dạn xóa bỏ những lạc hậu, phản động, xây dựng những cái mới mẻ, tiến bộ, làm cho xã hội không ngừng phát triển, đem lại cuộc sống giàu đẹp cho nhân dân. Bác Hồ kính yêu là gương sáng về cuộc đời chiến đấu và lao động quên mình vì dân, vì nước. Bác lấy hạnh phúc chung của dân tộc làm hạnh phúc của riêng mình. Câu nói tâm huyết của Bác đã in sâu vào tâm khảm mỗi người dân đất Việt: Tôi chì có một ham muốn tột bậc là đất nước ta được độc lập, tự do, đồng bào ta ai cũng có cơm ăn áo mặc, ai cũng được học hành.
Trong lĩnh vực khoa học nông nghiệp, Anh hùng lao động Lương Định Của, Anh hùng lao động Võ Tòng Xuân đã đem hết tài năng và sức lực cống hiến cho sự nghiệp nghiên cứu để tìm ra nhiều giống lúa năng suất cao, góp phần nâng cao đời sống nông dân và biến nước ta thành một trong những nước xuất khẩu gạo đứng đầu thế giới. Trong lĩnh vực sản xuất hàng hóa và thương mại, nhiều doanh nhân vừa có tài vừa có đức đang ngày đêm mang hết nhiệt tình và tài năng làm giàu cho đất nước, khẳng định một số thế mạnh của Việt Nam trên thương trường quốc tế. Họ không chỉ làm giàu cho cá nhân mà còn biết quan tâm tới quyền lợi chung của nhân dân, đất nước. Sống như vậy là sống đẹp.
Hay còn chính trong lĩnh vực khoa học nông nghiệp, Anh hùng lao động Lương Định Của, Anh hùng lao động Võ Tòng Xuân như cũng như đã đem hết tài năng và sức lực cống hiến cho sự nghiệp nghiên cứu để tìm ra nhiều giống lúa năng suất cao. Những thành quả nghiên cứu của Xuân dường như cũng đóng góp phần nâng cao đời sống nông dân và biến nước ta thành một trong những nước xuất khẩu gạo đứng đầu thế giới. Ngay cả trong lĩnh vực sản xuất hàng hóa và thương mại, nhiều doanh nhân vừa có tài vừa có đức đang ngày đêm mang hết nhiệt tình và tài năng làm giàu cho đất nước, khẳng định một số thế mạnh của Việt Nam trên thương trường quốc tế. Đối với họ dường như cũng không chỉ làm giàu cho cá nhân mà còn biết quan tâm tới quyền lợi chung của nhân dân, cũng như đất nước. Sống như vậy được coi là một lối sống đẹp.
Và chính tuổi trẻ học đường hôm nay cũng ôm ấp những ước mơ cao đẹp, luôn luôn hướng tới những chân trời rộng mở và như cũng đã khao khát được tiếp bước những thế hệ đi trước, biến ước mơ thành hiện thực. Tuổi trẻ bây giờ dường như càng phải dũng cảm vượt khó, tiến công vào các lĩnh vực khoa học tiên tiến như công nghệ sinh học, công nghệ hóa học, công nghệ vật liệu mới và công nghệ thông tin… Ta như có thể nhìn được tương lai rộng mở nhưng thử thách, gian nan không phải ít, đòi hỏi chúng ta dường như cũng phải bền bỉ, kiên trì học tập, làm việc và phấn đấu để từ đó có đủ trí tuệ và khả năng tạo dựng sự nghiệp cho bản thân. Hơn nữa cũng phải đồng thời đóng góp vào sự nghiệp phát triển đất nước giàu mạnh, và cũng như có thể xây dựng xã hội công bằng, văn minh. Có được như vậy cuộc sống mới thực sự có ý nghĩa, mới xứng đáng là sống đẹp như nhà thơ Bê-khe đã khẳng định là “Sống đẹp” và sự phấn đấu trong cuộc sống của tuổi trẻ.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----