Bài 8: Thực hành Điều chế, tính chất hóa học của Este và Cacbohiđrat

a. Phản ứng điều chế etyl axetat từ ancol etilic và axit axetic

• Điều kiện: Nhiệt độ: 140⁰C ; Xúc tác: H₂SO_{4 đặc}
• Hiện tượng: Trong ống nghiệm sau phản ứng có chất lỏng không màu, mùi thơm, không tan trong nước, nổi trên mặt nước.

b. Phản ứng xà phòng hóa

• Điều kiện: Nhiệt độ thích hợp
• Hiện tượng: tạo dung dịch keo

c. Phản ứng của Glucozơ với Cu(OH)₂

• Điều kiện: Nhiệt độ thích hợp
• Hiện tượng: Tạo kết tủa xanh ⇒ Tạo vẩn đục màu xanh ⇒ Tạo kết tủa đỏ gạch

d. Phản ứng của hồ tinh bột với Iot

Hồ tinh bột hấp phụ Iot tạo màu xanh tím ở nhiệt độ thường. Khi đun nóng mất màu xanh tím.

• Chú ý khi đun ống nghiệm trên ngọn lửa đèn cồn cần đun nóng toàn bộ ống nghiệm sơ qua trước sau đó mới tập trung đun ở phần dung dịch chứa trong ống nghiệm. Bởi vì ống nghiệm được làm bằng thủy tinh, sự chênh lệch nhiệt độ sẽ làm cho ống nghiệm bị vỡ.
• Khi sử dụng axit đặc, cần đeo bao tay, cẩn thận vì axit đặc rơi vào da gây bỏng nặng.
• Khi đun ống nghiệm có sử dụng kẹp thì nên kẹp ở 2/3 thân ống nghiệm tính từ đáy. Bởi vì trong phòng thí nghiệm thường sử dụng kẹp gỗ (dễ cháy), kẹp kim loại (truyền nhiệt làm bỏng tay)

a. Các bước tiến hành

Các em chú ý quan sát trình tự tiến hành và hiện tượng diễn ra trong thí nghiệm điều chế etyl axetat sau đây:

b. Hiện tượng

• Khí có mùi thơm thoát ra.
• Sau khi làm lạnh và rót NaCl bão hòa vào thì xuất hiện sự phân lớp.

c. Giải thích hiện tượng

• Đun có khí mùi thơm (etyl axetat) bay lên (phản ứng este hóa).
• Làm lạnh rót NaCl vào do este ít tan trong nước, nhẹ hơn nước nên dung dịch phân thành 2 lớp.
• Phương trình phản ứng: 

a. Các bước tiến hành

Các em chú ý quan sát trình tự tiến hành và hiện tượng diễn ra trong thí nghiệm sau:

b.Hiện tượng

Dung dịch ở dạng keo

c. Giải thích hiện tượng

• Phản ứng tạo hỗn hợp các muối Natri của các axit béo ở trạng thái keo.
• Phương trình tổng quát:

a. Các bước tiến hành

Các em chú ý quan sát trình tự tiến hành và hiện tượng diễn ra trong thí nghiệm sau:

b. Hiện tượng

Khi cho glucozơ vào tác dụng với Cu(OH)2 thấy dung dịch có màu xanh lam đặc trưng, đun nóng tạo kết tủa màu đỏ gạch.

c. Giải thích hiện tượng

• Khi cho glucozơ vào tác dụng với Cu(OH)₂ tạo phức đồng-glucozơ màu xanh lam, đun nóng tạo kết tủa màu đỏ gạch Cu₂O.
• Phương trình phản ứng:

a. Các bước tiến hành

Các em chú ý quan sát trình tự tiến hành và hiện tượng diễn ra trong thí nghiệm sau:

b. Hiện tượng

Khi nhỏ một ít dung dịch Iot vào hồ tinh bột thấy dung dịch có màu xanh tím. Khi đun nóng dung dịch mất màu xanh tím. Để nguội, màu xanh tím lại xuất hiện.

c. Giải thích hiện tượng

Phân tử tinh bột hấp phụ iot tạo màu xanh tím ở nhiệt độ thường. Khi đun nóng, iot bị giải phóng ra khỏi phân tử tinh bột làm mất màu xanh tím đó. Khi để nguội, iot bị hấp phụ trở lại làm dung dịch có màu xanh tím. Phản ứng này được dùng để nhật ra tinh bột bằng iot và ngược lại.

Sau bài học cần nắm:

• Một số kĩ năng tiến hành thí nghiệm
• Nội dung minh họa trình bày các trình tự, kinh nghiệm tiến hành thí nghiệm
• Cách sử dụng các dụng cụ phòng thí nghiệm như đun ống nghiệm, gạn, lọc,...
• Giải thích hiện tượng hóa học xảy ra dựa vào tính chất hóa học của Este và Cacbohidrat.

4.1. Trắc nghiệm

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 12 Bài 8 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Tiến hành thí nghiệm điều chế xà phòng theo các bước dưới đây:

  - Bước 1: Cho vào bát sứ nhỏ 1ml dầu ăn  và 3ml dung dịch NaOH 40%

  - Bước 2: Đun hỗn hợp sôi nhẹ và liên tục khuấy đều bằng đũa thủy tinh khoảng 8-10 phút. Thỉnh thoảng thêm vài giọt nước cất để giữ cho thể tích hỗn hợp không đổi.

  - Bước 3: Rót thêm vào hỗn hợp 4-5ml dung dịch NaCl bão hòa nóng, khuấy nhẹ. Sau đó để nguội

  Có các phát biểu sau:

  1. Ở bước 1 có thể thay dầu ăn bằng mỡ động vật

  2. Ở bước 2 nếu không liên tục khuấy đều phản ứng sẽ xảy ra chậm vì dầu ăn không tan trong dung dịch NaOH

  3. Việc thêm dung dịch NaCl bão hòa vào hỗn hợp để độ tan của xà phòng giảm đi, đồng thời giúp xà phòng nổi lên trên mặt dễ dàng tách ra khỏi hỗn hợp

  4. Sau bước 3, khi để nguội ta thấy phần dung dịch bên trên có một lớp chất lỏng màu trắng đục

  Những phát biểu đúng là:

  • A. 1, 2, 3, 4
  • B. 1, 2, 3
  • C. 2, 3, 4
  • D. 1, 2, 4

• Câu 2:

  Cho 5 giọt  CuSO4  5% và 1 ml dung dịch NaOH 10% vào ống nghiệm, lắc nhẹ. Gạn bỏ lóp dung dịch, sau đó thêm vào 2 ml glucozơ 1% lắc nhẹ. Hiện tượng quan sát được là

  • A. Có kết tủa đỏ gạch.
  • B. Cu(OH)₂ tan tạo dung dịch, màu xanh,
  • C. Cu(OH)₂ bị khử tạo Cu màu đỏ.
  • D. Cu(OH)₂ tan tạo dung dịch trong suốt.

• Câu 3:

  Cho 1 ml ancol etylic, 1 ml axit axetic và 1 giọt axit sunfuric đặc vào ống nghiệm. Lắc đều và đun nhẹ trên ngọn lửa đèn cồn, sau đó làm lạnh rồi thêm vào ống nghiệm 2 ml dung dịch NaCl bão hoà. Hiện tượng quan sát được là

  • A. Dung dịch phân thành 2 lớp.
  • B. Xuất hiện chất rắn màu trắng kết tinh,
  • C. Dung dịch chuyển thành vẩn đục,
  • D. Không có hiện tượng gì.

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 12 Bài 8.

Đang cập nhật câu hỏi và gợi ý làm bài.

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa Chúng tôi thảo luận và trả lời nhé.