Bài 62: Thụ tinh, thụ thai và phát triển của thai

1.1. Thụ tinh và thụ thai

* Thụ tinh

• Khái niệm: là sự kết hợp giữa tinh trùng và trứng để tạo thành hợp tử
• Điều kiện để xảy ra quá trình thụ tinh là:
  • Trứng phải gặp được tinh trùng
  • Tinh trùng chiu được vào bên trong trứng
• Thụ tinh thường xảy ra trong ống dẫn trứng (ở 1/3 phía ngoài)

* Thụ thai

• Là quá trình trứng đã được thụ tinh bám vào thành tử cung làm tổ và phát triển thành thai.
  • Trong quá trình đó thì: khi trứng được thụ tinh cần di chuyển xuống tử cung làm tổ mất 7 ngày. Khi xuống tử cung hợp tử vừa di chuyển vừa phân chia.
  • Khi tới tử cung, khối tế bào đã phân chia sẽ bám vào lớp niêm mạc tử cung được chuẩn bị sẵn (dày, xốp và xung huyết) để làm tổ và phát triển thành thai.
• Điều kiện để xảy ra quá trình thụ thai là hợp tử phải bám và làm tổ được ở lớp niêm mạc tử cung.

• Trong quá trình mang thai, lớp niêm mạc tử cng được duy trì nhờ hoocmon progesteron tiết ra từ thể vàng (trong 3 tháng đầu, sau đó là tiết ra từ nhau thai). Ngoài ra, hoocmon này còn kìm hãm hoạt động tiết các hoocmon kích thích buồng trứng của tuyến yên nên trứng không rụng và chín trong thời kì này.

• Trứng sau khi thụ tinh tạo thành hợp tử. Hợp tử phân chia nhiều lần tạo thành phôi.
• Phôi khi mới làm tổ trong thành tử cung chỉ là một khối tế bào chưa phân hóa dần dần được phân hóa và phát triển thành thai.
• Khoảng sau 2 tháng nơi trứng làm tổ sẽ hình thành nhau thai bám chắc vào thành tử cung.
• Thai liên hệ với nhau nhờ cuống nhau và thực hiện trao đổi chất với cơ thể mẹ qua nhau thai để lớn lên  sức khỏe của mẹ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của thai.

* Những điều khi mang thai mẹ nên làm

• Cung cấp đầy đủ chất dinh dưỡng
• Tinh thần thoải mái
• Vận động nhẹ nhàng, tránh làm các việc nặng
• Không sử dụng các chất kích thích như: cà phê, chè, thuốc lá, rượu, bia …
• Không tiếp xúc với các hóa chất, các tia phóng xạ như: tia X (khi chụp X – quang), thuốc tẩy rửa …

* Những điều khi mang thai mẹ không nên làm

• Vận động mạnh
• Sử dụng các chất kích thích, tiếp xúc với các tia phóng xạ, hóa chất độc hại
• Ăn uống, ngủ nghỉ không phù hợp …

• Cùng với sự phát triển của trứng, hoocmon từ buồng trứng tiết ra có tác dụng làm cho lớp niêm mạc tử cung dày, xốp, chứa nhiều mạch máu để đón trứng đã được thụ tinh.
• Nếu trứng không được thụ tinh thì sau 14 ngày kể từ khi trứng rụng, thể vàng bị tiêu giảm  lớp niêm mạc tử cung bị bong ra từng mảng thoát ra ngoài cùng máu và dịch nhày   hiện tượng kinh nguyệt.
• Hiện tượng kinh nguyệt xảy ra theo chu kì (hằng tháng, từ 28 – 32 ngày). Chịu sự tác động của hoocmon FSH, LH, ostrogen và progesteron

• Đây là dấu hiệu trứng không được thụ tinh và cũng là hiện tượng sinh lí bình thường, đánh dấu tuổi dậy thì chính thức ở con gái (tuổi đã có khả năng sinh con).

* Lưu ý: nếu trứng được thụ tinh thì hiện tượng kinh nguyệt không xảy ra  trong quan hệ tình dục thấy chậm kinh hoặc tắc kinh thì phải nghĩ ngay đến khả năng là có thể đã có thai  cần đi xét nghiệm hoặc thử bằng các phương tiện chuyên dùng.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 8 Bài 62 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Thông thường, sau khi thụ tinh thì mất bao lâu để hợp tử di chuyển xuống tử cung và làm tổ tại đấy?

  • A. 7 ngày 
  • B. 14 ngày
  • C. 24 ngày
  • D. 3 ngày

• Câu 2:

  Hiện tượng kinh nguyệt là dấu hiệu chứng tỏ

  • A. hợp tử được tạo thành bị chết ở giai đoạn sớm.
  • B. trứng đã được thụ tinh nhưng không rụng.
  • C.  trứng chín và rụng nhưng không được thụ tinh
  • D. trứng không có khả năng thụ tinh.

• Câu 3:

  Ở nữ giới có chu kì kinh nguyệt đều đặn là 28 ngày thì trong các thời điểm sau, nồng độ LH đạt giá trị cao nhất ở thời điểm nào ?

  • A.

    Ngày thứ 28 tính từ ngày kinh đầu tiên của chu kì gần nhất

  • B. Ngày thứ 14 tính từ ngày kinh đầu tiên của chu kì gần nhất
  • C. Ngày kinh đầu tiên của mỗi chu kì
  • D. Ngày kinh cuối cùng của mỗi chu kì

Câu 3-Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 8 Bài 62 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 1 trang 195 SGK Sinh học 8

Bài tập 4 trang 142 SBT Sinh học 8

Bài tập 2 trang 143 SBT Sinh học 8

Bài tập 18 trang 148 SBT Sinh học 8

Bài tập 19 trang 148 SBT Sinh học 8

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!