Mục tiêu của bài thực hành lắp mạch điện bảng điện nhằm giúp các em vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện, hiểu được quy trình lắp đặt mạch điện bảng điện; lắp đặt được bảng điện gồm 2 cầu chì, 1 ổ cắm điện, 1 công tắc điều khiển 1 bóng đèn đúng quy trình và yêu cầu kĩ thuật,... Mời các em cùng theo dõi nội dung bài thực hành dưới đây.
Tóm tắt lý thuyết
I - DỤNG CỤ, VẬT LIỆU VÀ THIẾT BỊ
1. Dụng cụ
Kìm cắt dây, kìm tuốt dây, khoan tay, dao, tua vít, bút thử điện.
2. Vật liệu và thiết bị
- Thiết bị: Cầu chì, công tắc, ổ lấy điện, đui đèn, bóng đèn, dây dẫn điện.
- Vật liệu: Bảng điện, băng dính, giấy giáp.
II - NỘI DUNG VÀ TRÌNH TỰ THỰC HÀNH
1. Tìm hiểu chức năng của bảng điện
Bảng điện là một phần của mạng điện trong nhà. Trên bảng điện thường lắp những thiết bị đóng cắt, bảo vệ và lấy điện của mạng điện.
Hình 1. Sự phân bố bảng điện trong mạng điện trong nhà
(1), (3) Cầu chì tổng
(2) Công tơ điện
(4), (5) Bảng điện nhánh
(6) Cầu dao tổng
- Bảng điện chính: (Hình 1)
- Cung cấp điện cho toàn hệ thống điện trong nhà
- Thường chỉ lắp cầu chì tổng, cầu dao tổng hoặc áp tô mát tổng
- Bảng điện nhánh:
- Cung cấp điện tới các đồ dùng điện
- Thường lắp cầu chì, công tắc, ổ cắm, hộp số quạt…
Hình 2. Bảng điện nhánh
2. Vẽ sơ đồ mạch điện
a. Tìm hiểu sơ đồ nguyên lý
.png)
Hình 3. Sơ đồ nguyên lí mạch điện bảng điện
- Bảng điện gồm: 2 cầu chì, 1 công tắc 2 cực điều khiển 1 đèn và 1 ổ cắm điện
- Công tắc và cầu chì mắc nối tiếp với nhau và nối với dây pha
- Bóng đèn, ổ cắm mắc song song với nhau và nối với dây trung tính
b. Vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện
Một số lưu ý trước khi lắp đặt mạch điện:
- Mục đích sử dụng: dùng để phân phối và điều khiển hợp lí nguồn năng lượng điện cho mạng điện và những đồ dùng điện
- Vị trí lắp đặt bảng điện: gần cửa ra vào hoặc nơi thuận tiện nhất
- Vị trí, cách lắp đặt các phần tử của mạch điện: cân đối, khoa học, thẩm mỹ, thuận tiện và hiệu quả sử dụng cao
- Cần đặc biệt chú ý đến sự an toàn điện cho quá trình sử dụng
Các bước vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện:
- Bước 1. Vẽ đường dây nguồn
- Bước 2. Xác định vị trí để bảng điện, bóng đèn
- Bước 3. Xác định vị trí các thiết bị điện trên bảng điện
- Bước 4. Vẽ nối đường dây dẫn điện theo sơ đồ nguyên lí
| Bước 1. Vẽ đường dây nguồn | .png) |
| Bước 2. Xác định vị trí để bảng điện, bóng đèn | .png) |
| Bước 3. Xác định vị trí các thiết bị điện trên bảng điện | .png) |
| Bước 4. Vẽ nối đường dây dẫn điện theo sơ đồ nguyên lí | .png) |
Bảng 1. Các bước vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện
3. Qui trình lắp mạch điện bảng điện
Hình 4. Qui trình lắp mạch điện bảng điện
| Các công đoạn | Nội dung công việc | Dụng cụ | Yêu cầu kĩ thuật |
| Bước 1. Vạch dấu | Bố trí thiết bị trên bảng điện Vạch dấu các lỗ khoan | Thước, mũi vạch hoặc bút chì | Bố trí thiết bị hợp lí Vạch dấu chính xác |
| Bước 2. Khoan lỗ bảng điện | Chọn mũi khoan cho lỗ luồn dây và lỗ vít Khoan | Máy khoan Mũi khoan | Khoan chính xác lỗ khoan Lỗ khoan thẳng |
| Bước 3. Nối dây mạch điện | Nối dây các thiết bị điện trên bảng điện Nối dây ra đèn | Kìm tuốt dây, kìm điện, băng dính | Nối dây đúng sơ đồ Mối nối đúng yêu cầu kĩ thuật |
| Bước 4. Lắp đặt thiết bị điện vào bảng điện | Vít cầu chì, công tắc và ổ cắm vào các vị trí được đánh dấu trên bảng điện | Tua vít, kìm | Lắp thiết bị đúng vị trí Các thiết bị được lắp chắc, đẹp |
| Bước 5. Kiểm tra | Nối nguồn Vận hành thử mạch điện Lắp đặt thiết bị và đi dây đúng sơ đồ mạch điện | Bút thử điện | Mạch điện đúng sơ đồ Mạch điện làm việc tốt, đúng yêu cầu kĩ thuật |
Bảng 2. Qui trình lắp mạch điện bảng điện
Bài tập minh họa
Câu 1
Nêu đặc điểm, công dụng của sơ đồ nguyên lí và sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện.
Gợi ý trả lời:
| Đặc điểm | Công dụng | |
| Sơ đồ nguyên lí mạch điện bảng điện | Chỉ nêu lên mối liên hệ về điện giữa các phần tử | Để tìm hiểu nguyên lí làm việc của mạch điện |
| Sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện | Thể hiện rõ vị trí lắp đặt của các phần tử | Dự trù vật liệu, lắp đặt, sửa chữa mạch điện |
Câu 2
Em hãy nêu các bước vẽ sơ đồ lắp đạt mạch điện?
Gợi ý trả lời:
Các bước vẽ sơ đồ lắp đặt mạch điện:
- Bước 1. Vẽ đường dây nguồn
- Bước 2. Xác định vị trí để bảng điện, bóng đèn
- Bước 3. Xác định vị trí các thiết bị điện trên bảng điện
- Bước 4. Vẽ nối đường dây dẫn điện theo sơ đồ nguyên lí
Câu 3
Nêu quy trình lắp đặt mạch điện bảng điện.
Gợi ý trả lời:
Quy trình lắp đặt mạch điện bảng điện:
- Bước 1. Vạch dấu
- Bước 2. Khoan lỗ bảng điện
- Bước 3. Nối dây mạch điện
- Bước 4. Lắp đặt thiết bị điện vào bảng điện
- Bước 5. Kiểm tra
Lời kết
Hi vọng với bài thực hành lắp đặt mạch điện bảng điện ở trên các em sẽ vẽ được sơ đồ lắp đặt mạch điện bảng điện, hiểu được các quy trình lắp đặt mạch điện bảng điện; thực hiện được các thao tác lắp đặt được bảng điện gồm 2 cầu chì, 1 ổ cắm điện, 1 công tắc điều khiển 1 bóng đèn theo đúng quy trình và yêu cầu kĩ thuật,...
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua Giải bài tập Công nghệ 9 Bài 6 và làm bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 9 Bài 6 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. Các em được làm bài thi MIỄN PHÍ để test kiến thức cho bản thân nhé.
Nếu có thắc mắc liên quan đến nội dung bài thực hành lắp mạch điện bảng điện thì các em có thể đặt câu hỏi trong phần Hỏi đáp để được hỗ trợ.
Các em quan tâm có thể tham khảo thêm bài học trước và bài học sau:
>> Bài trước: Bài 5: Thực hành nối dây dẫn điện
>> Bài sau: Bài 7: Thực hành lắp mạch điện đèn ống huỳnh quang
Chúc các em học tốt!
