Trong bài học này các em được tìm hiểu kiến thức về cấu tạo cơ thể, di chuyển, hình thức dinh dưỡng, sinh sản của trùng biến hình và trùng giày trong những đại diện của động vật nguyên sinh. Qua đó các em nhận thấy được từng bước tiến hoá về cơ thể và hoạt động sống của mỗi loài trong ngành động vật nguyên sinh.
Tóm tắt lý thuyết
1.1. Trùng biến hình
Trùng biến hình là đại điện tiêu biểu của lớp Trùng chân giả. Chúng sống ở mặt bùn trong các ao tù hay các hồ nước lặng. Đôi khi, chúng nổi lận vào lớp váng trên các mặt ao, hồ. Có thể thu thập mẫu trùng biến hình để quan sát dưới kính hiển vi. Kích thước chúng thay đổi từ 0,01mm đến 0,05mm.
1.1.1. Cấu tạo và di chuyển
- Trùng biến hình được coi như một cơ thể đơn bào đơn giản nhất. Cơ thể chúng gồm một khối chất nguyên sinh lỏng và nhân.
.PNG)
- Trùng biến hình di chuyển nhờ dòng chất nguyên sinh dồn về một phía tạo thành chân giả. Vì thế cơ thế chúng luôn biến đổi hình dạng.
- Video di chuyển của trùng biến hình
1.1.2. Dinh dưỡng
-
Có 4 giai đoạn trùng biến hình bắt mồi và tiêu hoá mồi:
-
Lập tức hình thành chân giả thứ hai vây lấy mồi.
-
Vùng tiếp cận mồi lõm vào.
-
Hai chân giả kéo dài nuốt mồi vào sâu trong chất nguyên sinh.
-
Không bào tiêu hoá tạo thành bao lấy mồi, tiêu hoá mồi nhờ dịch tiêu hoá.
-
.jpg)
- Thức ăn được tiêu hoá trong tế bào gọi là tiêu hoá nội bào.
- Trao đổi khí (lấy ôxi, thải CO2) thực hiện qua bề mặt cơ thể. Nước thừa được tập trung về một chồ gọi là không bào co bóp rồi chuyển ra ngoài. Chất thải được loại ra ờ vị trí bất kì trên cơ thể.
1.1.3. Sinh sản
Khi gặp điểu kiện thuận lợi (về thức ăn, nhiệt độ...), trùng biến hình sinh sản theo hình thức phân đôi.
.jpg)
1.2. Trùng giày
Trùng giày là đại diện của lớp Trùng cỏ. Tế bào trùng giày đã phân hoá thành nhiều bộ phận. Mỗi bộ phận đảm nhận một chức năng sống nhất định.
1.2.1. Cấu tạo
Phần giữa cơ thể là nhân gồm: nhân lớn và nhân nhỏ. Nửa trước và nửa sau đều có 1 không bào co bóp hình hoa thị, ở vị trí cố định. Chỗ lõm của cơ rãnh miệng, cuối rãnh miệng có lỗ miệng và hầu.
.PNG)
- Di chuyển của trùng giày
.jpg)
1.2.2. Dinh dưỡng
Thức ăn (gồm vi khuẩn, vụn hữu cơ...) được lông dồn về lỗ miệng. Thức ăn qua miệng và hầu vo thành viên trong không bào tiêu hoá. Sau đó không bào tiêu hoá rời hầu di chuyển trong cơ thể một quỹ đạo nhất định. Enzim tiêu hoá biến thức ăn thành chất lỏng thấm vào chất nguyên sinh. Chất bã được thải ra ngoài qua lỗ thoát ở thành cơ thể.
1.2.3. Sinh sản
Ngoài hình thức sinh sản vô tính bằng cách phân đôi theo chiều ngang. Trùng giày còn có hình thức sinh sản hữu tính gọi là sinh sản tiếp hợp.
- Sinh sản tiếp hợp
.PNG)
2. Luyện tập Bài 5 Sinh học 7
Sau khi học xong bài này các em cần:
- Nêu được đặc điểm cấu tạo, di chuyển, dinh dưỡng và sinh sản của trùng biến hình và trùng giày.
- Trình bày được những đặc điểm của trùng giày tiến hoá hơn so với trùng biến hình và trùng roi.
2.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 7 Bài 5 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Tự dưỡng
- B. Dị dưỡng
- C. Ký sinh
- D. Vừa tự dưỡng vừa dị dưỡng
-
- A. Phân đôi
- B. Tiếp hợp
- C. Nãy chồi
- D. Hữu tính
-
- A. Men tiêu hoá
- B. Dịch tế bào
- C. Chất tế bào
- D. Enzim tiêu hoá
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
2.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 7 Bài 5 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 22 SGK Sinh học 7
Bài tập 2 trang 22 SGK Sinh học 7
Bài tập 3 trang 22 SGK Sinh học 7
Bài tập 3 trang 11 SBT Sinh học 7
Bài tập 2 trang 14 SBT Sinh học 7
Bài tập 3 trang 14 SBT Sinh học 7
Bài tập 3 trang 15 SBT Sinh học 7
Bài tập 5 trang 15 SBT Sinh học 7
Bài tập 8 trang 16 SBT Sinh học 7
Bài tập 10 trang 16 SBT Sinh học 7
3. Hỏi đáp Bài 5 Chương 1 Sinh học 7
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
