Bài 37 Etilen

• Etilen là chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước, nhẹ hơn không khí (\(d = \frac{{28}}{{29}}\))

• Trong phân tử etilen, mỗi nguyên tử Cacbon liên kết với hai nguyên tử Hiđro, hai hóa trị còn lại liên kết hai nguyên tử Cacbon với nhau.
• Công thức cấu tạo của etilen: 
• Công thức cấu tạo thu gọn: CH₂ = CH₂

• Giữa 2 nguyên tử C có 2 liên kết, những liên kết như vậy gọi là liên kết đôi.

• Trong liên kết đôi có một liên kết kém bền, liên kết này dễ bị đứt ra trong các phản ứng hoá học.     

Hình 1: Mô hình phân tử Etilen

a) Mô hình rỗng    b) Mô hình đặc

2.3.1. Etilen có cháy không?

Khi đốt etilen cháy tạo thành CO₂, hơi nước vàng toả nhiều nhiệt

C₂H₄ +3 O₂ 2 CO₂ + 2H₂O

Video 1: Đốt cháy etilen

2.3.2. Etilen có làm mất màu dung dịch nước Brom hay không?

Hình 2: Thí nghiệm etilen tác dụng với dung dịch nước Brom

• CH₂=CH₂ + Br₂   Br-CH₂-CH₂-Br  (đibrômetan)  

• Ngoài ra etilen còn có pứ cộng với 1 số chất khác như H₂, Cl₂.

• Nhìn chung các chất có liên kết đôi (tương tự như etilen) dễ tham gia pứ cộng 

Video 2: Phản ứng giữa etilen và dung dịch nước Brom

2.3.3. Các phân tử etilen có kết hợp được với nhau không?

...+ CH₂ = CH₂ + CH₂ = CH₂ + CH₂ = CH₂ +...   - CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₂ - ...

• Các phân tử etilen kết hợp với nhau tạo thành phân tử có kích thước và khối lượng rất lớn gọi là polietilen (PE)
• Phản ứng trên gọi là phản ứng trùng hợp 

Hình 3: Ứng dụng của etilen

Hình 4: Sơ đồ tư duy bài Etilen

Bài 1:

Có 3 lọ mất nhãn đựng riêng biệt các khí metan, etilen và cacbonic. Các thí nghiệm dùng để nhận biết từng chất khí trên được trình bày trong bảng sau. Hãy điền các dấu hiệu phân biệt các chất vào các ô trống trong bảng.

Hướng dẫn:

Bài 2:

Cho 4,48 lít hỗn hợp hai khí metan và etilen đi qua bình đựng dung dịch nước brom dư. Cân lại bình đựng dung dịch brom, thấy khối lượng tăng 1,4 gam. Biết thể tích khí đã cho ở đktc, thành phần phần trăm về thể tích của metan và etilen lần lượt là:

Hướng dẫn:

Chỉ có etilen phản ứng được với dung dịch nước brom. Như vậy khối lượng tăng lên chính là khối lượng của etilen.

Phương trình phản ứng: CH₂=CH₂  + Br₂ → Br-CH₂-CH₂-Br

Số mol của etilen là:

\({n_{C{H_2} = C{H_2}}} = \frac{m}{M} = \frac{{1,4}}{{12 \times 2 + 1 \times 4}} = 0,05(mol)\)

Thể tích khí etilen là: 

\({V_{C{H_2} = C{H_2}}} = 22,4 \times {n_{C{H_2} = C{H_2}}} = 22,4 \times 0,05 = 1,12(lit)\)

Thể tích khí metan là:

\({V_{C{H_4}}} = {V_{hh}} - {V_{C{H_2} = C{H_2}}} = 4,48 - 1,12 = 3,36(lit)\)

Thành phần % về thể tích của metan và etilen lần lượt là:

\(\begin{array}{l} \% {V_{C{H_4}}} = \frac{{{V_{C{H_4}}}}}{{{V_{hh}}}}.100 = \frac{{1,12}}{{4,48}}.100 = 25\% \\ \% {V_{C{H_2} = C{H_2}}} = 100\% - 25\% = 75\% \end{array}\)

Sau bài học cần nắm:

• CTPT, CTCT, đặc điểm cấu tạo của êtilen.
• Tính chất vật lí: Trạng thái, màu sắc, tính tan trong nước, tỉ khối so với không khí. Tính chất hoá học của C2H4: Phản ứng cộng với dd Br2, pứ trùng hợp tạo PE, pứ cháy.
• Etylen được dùng làm nguyên liệu điều chế nhựa PE, ancol (rượu) etylic, axit axetic.

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 37 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Trong phân tử etilen giữa hai nguyên tử cacbon có?

  • A. Một liên kết đơn
  • B. Một liên kết đôi
  • C. Một liên kết ba
  • D. Hai liên kết đôi

• Câu 2:

  CH₄ và C₂H₄ có tính chất hóa học giống nhau là?

  • A. Tham gia phản ứng cộng với dd brom
  • B. Tham gia phản ứng cộng với khí hidro
  • C. Tham gia phản ứng trùng hợp
  • D. Tham gia phản ứng cháy với oxi

• Câu 3:

  Hóa chất dùng để phân biệt khí metan và etilen là?

  • A. Dung dịch brom
  • B. Dung dịch phenolphtalein
  • C. Dung dịch nước vôi trong
  • D. Dung dịch Natrihidroxit

• Câu 4:

  Chất nào sau đây làm mất màu dung dịch brom và tham gia phản ứng trùng hợp?

  • A. CH₄
  • B. CH₃ – CH₃
  • C. CH₃-CH₂-OH
  • D. CH₂ = CH – CH₃

• Câu 5:

  Tính chất vật lí của etilen là:

  • A. Chất lỏng, không màu, không mùi, ít tan trong nước và nhẹ hơn không khí
  • B. Chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước và nhẹ hơn không khí
  • C. Chất khí, không màu, không mùi, ít tan trong nước và nặng hơn không khí
  • D. Chất khí, không màu, không mùi, tan tốt trong nước và nhẹ hơn không khí

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hóa học 9 Bài 37.

Bài tập 1 trang 119 SGK Hóa học 9

Bài tập 2 trang 119 SGK Hóa học 9

Bài tập 3 trang 119 SGK Hóa học 9

Bài tập 4 trang 119 SGK Hóa học 9

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa Chúng tôi thảo luận và trả lời nhé.