Bài 34: Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

Từ thời cổ đại con người đã biết sử dụng và chế biến các loại hợp chất hữu cơ có trong thiên nhiên để phục vụ cho cuộc sống của mình. Vậy hữu cơ là gì? Hoá học hữu cơ là gì? Bài học Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ hôm nay giúp các em trả lời được câu hỏi này?

Tóm tắt lý thuyết

2.1. Khái niệm hợp chất hữu cơ

2.1.1. Hợp chất hữu cơ có ở đâu?

Hợp chất hữu cơ có ở trong hầu hết các loại lương thực, thực phẩm, đồ dùng và ngay trong cơ thể chúng ta.

Một số loại lương thực, thực phẩm và đồ dùng chứa hợp chất hữu cơ

Hình 1: Một số loại lương thực, thực phẩm và đồ dùng chứa hợp chất hữu cơ

2.1.2. Hợp chất hữu cơ là gì?

Thí nghiệm chứng tỏ bông có chứa Cacbon
- Bước 1: Đốt cháy bông, úp ngược ống nghiệm phía trên ngọn lửa đến khi ống nghiệm mờ đi.
- Bước 2: Xoay ống nghiệm lại và rót nước vôi trong vào, lắc đều.

Thí nghiệm chứng tỏ bông có chứa Cacbon

Hình 2: Thí nghiệm chứng tỏ bông có chứa Cacbon

Hiện tượng: Nước vôi trong vẩn đục
Nhận xét: Khi bông cháy tạo ra khí CO₂.
Kết luận: Hợp chất hữu cơ là hợp chất của Cacbon (trừ một số như CO, CO₂ , H₂CO₃, muối cacbonat kim loại...)

2.1.3. Các hợp chất hữu cơ được phân loại như thế nào?

Hidrocacbon: Phân tử chỉ chứa 2 nguyên tố là cacbon và hiđro. Ví dụ: C₆H₆, C₄H₁₀…
Dẫn xuất của hidrocacbon: Ngoài cacbon và hiđro,trong phân tử còn có các nguyên tố khác: oxi, nitơ, clo… Ví dụ: C₂H₆O, CH₃NO₂…..

2.2. Khái niệm về Hóa học hữu cơ

Hóa học hữu cơ là ngành hóa học chuyên nghiên cứu về các hợp chất hữu cơ và những chuyển đổi của chúng.
Hóa học hữu cơ có nhiều phân ngành như: Hóa học dầu mỏ, Hóa học polime, Hóa học các hợp chất thiên nhiên.

Một số hình ảnh về sản phẩm của ngành hóa hữu cơ

Hình 3: Một số hình ảnh về sản phẩm của ngành hóa hữu cơ

Một số tác hại do hợp chất hữu cơ gây ra

Hình 4: Một số tác hại do hợp chất hữu cơ gây ra

2.3. Tổng kết

Sơ đồ tư duy Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

Hình 3: Sơ đồ tư duy Khái niệm về hợp chất hữu cơ và hóa học hữu cơ

Bài tập minh họa

Bài 1:

Axit axetic có công thức C₂H₄O₂? Hãy tính % khối lượng của các nguyên tố trong axit axetic.

Hướng dẫn:

Khối lượng mol của C₂H₄O₂

M (C₂H₄O₂) = 12 x 2 + 4 +16 x 2 = 60 (gam)

=> %C = (12 x 2 : 60) x 100% = 40%

%H = (1 x 4:60) x 100% = 6,67%

%O = 100% - (40% + 6,67%) = 53,33%

Bài 2:

Hiđrocacbon A có 75%C về khối lượng. Khối lượng mol của A là 16 gam. Tìm CTPT của A.

Hướng dẫn:

Đặt CTTQ của A là CxHy

Áp dụng:

<=>

⇒ x = 1; y = 4

Vậy CTPT của A là CH₄

4. Luyện tập Bài 34 Hóa học 9

Sau bài học cần nắm:

Khái niệm hợp chất hữu cơ
Khái niệm về Hóa học hữu cơ

4.1. Trắc nghiệm

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hóa học 9 Bài 34 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

Câu 1:
Chất hữu cơ là:
- A. Hợp chất khó tan trong nước.
- B. Hợp chất của cacbon và một số nguyên tố khác trừ N, Cl, O
- C. Hợp chất của Cacbon trừ CO, CO₂, H₂CO₃, muối Cacbonat kim loại.
- D. Hợp chất có nhiệt độ sôi cao
Câu 2:
Dãy các chất sau là hiđrocacbon:
- A. CH₄, C₂H₂, C₂H₅Cl
- B. C₆H₆, C₃H₄, HCHO
- C. C₂H₂, C₂H₅OH, C₆H₁₂
- D. C₃H₈, C₃H₄, C₃H₆
Câu 3:
Các chất cho dưới đây, chất nào có phầm trăm khối lượng Cacbon lớn nhất ?
- A. CH₄
- B. CH₃Cl
- C. CH₂Cl₂
- D. CHCl₃