Vì sao lá có thể tự tạo chất dinh dưỡng cho cây? Ta sẽ giải thích được điều này sau khi đã tìm hiểu rõ cấu tạo trong của phiến lá.
Tóm tắt lý thuyết
Hình 1: Sơ đồ cắt ngang phiến lá
- Cấu tạo của phiến lá gồm 3 phần: biểu bì, thân lá và thịt lá.
1.1. Biểu bì
Hình 2: Lớp tế bào biểu bì đã được bóc ra
1-Biểu bì mật trên 2-Biểu bì mặt dưới
Hình 3: Trạng thái của lỗ khí
-
Biểu bì có tác dụng bảo vệ: tế bào phải xếp sát nhau.
-
Lỗ khí đóng mở giúp thoát hơi nước.
-
Lỗ khí tập trung ở mặt dưới của phiến lá.
-
Lỗ khí thông với khoang chứa không khí ở bên trong của phiến lá.
1.2. Thịt lá
Hình 4: Sơ đồ cấu tạo một phiến lá có độ phóng đại lớn
- Cấu tạo của thịt lá gồm rất nhiều tế bào có vách mỏng có lục lạp ở bên trong.
- Thịt lá có vai trò thu nhận ánh sáng để tạo chất hữu cơ cho cây. Khi có đủ ánh sáng lục lạp hình thành.
Đặc điểm so sánh | TB biểu bì mặt trên | TB biểu bì mặt dưới |
Hình dạng | Dài bầu dục | Dẹp, ngắn |
Cách sắp xếp | Xếp xít nhau | thưa |
Số lượng lục lạp | Nhiều | ít |
Chức năng | Chế tạo chất hữu cơ | Chứa và trao đổi khí |
Bảng 1. Bảng so sánh đặc điểm của tế bào biểu bì mặt trên và mặt dưới
1.3. Gân lá
Hình 5: Gân lá
Gân lá nằm xen giữa phần thịt lá, bao gồm phần mạch gỗ và mạch rây, có chức năng vận chuyển các chất.
1.4. Tổng kết
Hình 6: Sơ đồ tư duy bài Cấu tạo trong của phiến lá
Bài tập minh họa
Bài 1:
Hãy nối mỗi bộ phận của phiến lá ở cột A với mỗi chức năng ở cột B sao cho phù hợp:
CỘT A Các bộ phận | CỘT B Chức năng |
1. Lỗ khí gồm 2 tế bào hình hạt đậu, có khả năng đóng mở | A. có chức năng bảo vệ phiến lá |
2. Biểu bì gồm các tế bào không màu, trong suốt | B. có chức năng chế tạo chất hữu cơ |
3.Thịt lá gồm các tế bào chứa lục lạp | C. có chức năng vận chuyển các chất nuôi cây |
4. Gân lá gồm các bó mạch | D. Giúp lá trao đổi khí và hơi nước |
Hướng dẫn:
1 - D ; 2 - A ; 3 - B, 3 - C
Bài 2:
Cho các từ: vận chuyển, bảo vệ, biểu bì, đóng mở, lỗ khí, lục lạp
Lựa chọn từ thích hợp điền vào chỗ…… trong những câu sau:
(1) Bao bọc phiến lá là một lớp tế bào …………trong suốt nên ánh sáng có thể xuyên qua chiếu vào phần thịt lá.
(2) Lớp tế bào biểu bì có màng ngoài rất dày có chức năng………… cho các phần bên trong của phiến lá.
(3) Lớp tế bào biểu bì mặt dưới có rất nhiều…………………
(4) Hoạt động…………………của nó giúp cho lá trao đổi khí và cho hơi nước thoát ra ngoài.
(5) Các tế bào thịt lá chứa rất nhiều ……………………có chức năng thu nhận ánh sáng để chế tạo chất hữu cơ.
(6) Gân lá có chức năng …………………………..các chất cho phiến lá
Hướng dẫn:
(1) Bao bọc phiến lá là một lớp tế bào biểu bì trong suốt nên ánh sáng có thể xuyên qua chiếu vào phần thịt lá.
(2) Lớp tế bào biểu bì có màng ngoài rất dày có chức năng bảo vệ cho các phần bên trong của phiến lá.
(3) Lớp tế bào biểu bì mặt dưới có rất nhiều lỗ khí.
(4) Hoạt động đóng, mở của nó giúp cho lá trao đổi khí và cho hơi nước thoát ra ngoài.
(5) Các tế bào thịt lá chứa rất nhiều lục lạp có chức năng thu nhận ánh sáng để chế tạo chất hữu cơ.
(6) Gân lá có chức năng vận chuyển các chất cho phiến lá
3. Luyện tập Bài 20 Sinh học 6
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Sinh học 6 Bài 20 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
- A. Biểu bì, khoang trống, các bó mạch
- B. Biểu bì, gân lá gồm các bó mạch
- C. Biểu bì, thịt lá, gân lá gồm các bó mạch
- D. Biểu bì, lỗ khí, khoang trống
-
- A. Vì TB thịt lá ở mặt trên có nhiều khoang trống hơn mặt dưới
- B. Vì mặt trên lá hứng được nhiều ánh sáng hơn mặt dưới
- C. Vì TB thịt lá ở mặt trên chứa nhiều lục lạp hơn mặt dưới
- D. Cả b, c
-
- A. 5 tế bào
- B. 4 tế bào
- C. 3 tế bào
- D. 2 tế bào
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
3.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Sinh học 6 Bài 20 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 67 SGK Sinh học 6
Bài tập 2 trang 67 SGK Sinh học 6
Bài tập 3 trang 67 SGK Sinh học 6
Bài tập 4 trang 67 SGK Sinh học 6
Bài tập 5 trang 67 SGK Sinh học 6
Bài tập 2 trang 35 SBT Sinh học 6
Bài tập 2 trang 39 SBT Sinh học 6
Bài tập 3 trang 40 SBT Sinh học 6
Bài tập 7 trang 40 SBT Sinh học 6
4. Hỏi đáp Bài 20 Chương 4 Sinh học 6
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Sinh học Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!