Bài 2: Chuyển động thẳng đều

• Biểu diễn chuyển động của chất điểm trên hệ trục toạ độ

• Ta có:

\({v_{tb}} = \frac{s}{t}\)

  Với :  \(s{\rm{ }} = {\rm{ }}{x_2}-{\rm{ }}{x_1};{\rm{ }}t{\rm{ }} = {\rm{ }}{t_2}-{\rm{ }}{t_1}\)

1.1.2. Chuyển động thẳng đều.

•   Chuyển động thẳng đều là chuyển động có quỹ đạo là đường thẳng và có tốc độ trung bình như nhau trên mọi quãng đường.

1.1.3. Quãng đường đi trong chuyển động thẳng đều.

\(s = {\rm{ }}{v_{tb}}.t = {\rm{ }}vt\)

  Trong chuyển động thẳng đều, quãng đường đi được s tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.

• Để xác định chuyển động của một chất điểm chúng ta cần biết vị trí của chất điểm tại những thời điểm khác nhau. Phương trình này biểu diễn vị trí của chất điểm theo thời gian và gọi là phương trình chuyển động của chất điểm.

 \(x{\rm{ }} = {\rm{ }}{x_o} + {\rm{ }}s{\rm{ }} = {\rm{ }}{x_o} + {\rm{ }}vt\)

1.2.2. Đồ thị toạ độ – thời gian của chuyển động thẳng đều.

• Với \({x_o} = 5{\rm{ }}km\) và \(v = 10 km/h\) thì ta có:

\(x = 5 + 10t (km)\) (2.4)

với t tính bằng giờ.

a) Bảng

• Dựa vào phương trình \((2.4)\) để lập bảng \((x,t)\)

b) Đồ thị

• Đồ thị toạ độ – thời gian biểu diễn sự phụ thuộc của tọa độ của vật chuyển động vào thời gian

Hướng dẫn giải:

• Lúc đi:  \(40km/h = \frac{s}{{{t_1}}}\)  ( t₁ : thời gian đi)

• Lúc về:  \(60km/h = \frac{s}{{{t_2}}}\)  ( t₂: thời gian về)

• Tốc độ trung bình trong cả hành trình là:

\(\frac{{2s}}{{{t_1} + {t_2}}} = \frac{{2s}}{{\frac{s}{{{t_1}}} + \frac{s}{{{t_2}}}}} = \frac{2}{{\frac{1}{{40}} + \frac{1}{{60}}}} = 48km/h\)

Bài 2:

Hai xe cùng khởi hành một lúc từ hai điểm A và B cách nhau 120 km, chuyển động ngược chiều nhau. Vận tốc của xe đi từ A là 40 km/h, của xe đi từ B là 20 km/h. Coi chuyển động của các xe như chuyển động của chất điểm và là thẳng đều. 
a) Viết phương trình chuyển động của hai xe. Từ đó, tìm thời điểm và vị trí hai xe gặp nhau. 
b) Giải bài toán trên bằng đồ thị. 

Hướng dẫn giải:

a. Chọn gốc toạ độ tại vị trí xuất phát của xe A, chiều dương từ A đến B

• Phương trình chuyển động của xe A

\({x_A} = {\rm{ }}40t(1)\)

• Phương trình chuyển động của xe B

\({x_B} = 120 - 20t\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,(2)\)

• Hai xe gặp nhau :   \({x_A} = {\rm{ }}{x_B} \to t{\rm{ }} = {\rm{ }}2h;{\rm{ }}x{\rm{ }} = {\rm{ }}80{\rm{ }}km\)

• Sau 2 giờ hai xe gặp nhau tại vị trí cách A 80 km.

b. Đồ thị:

Qua bài giảng Chuyển động thẳng đều này, các em cần hoàn thành 1 số mục tiêu mà bài đưa ra như :

• Nêu được định nghĩa của chuyển động thẳng đều .Viết được công thức tính qung đường đi và dạng phương trình chuyển động của chuyển động thẳng đều.

• Vận dụng được công thức tính đường đi và phương trình chuyển động để giải các bài tập  về chuyển động thẳng đều.

Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Vật lý 10 Bài 2 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết. 

• Câu 1:

  Hai xe cùng khởi hành một lúc từ hai điểm A và B cách nhau 120 km, chuyển động ngược chiều nhau. Vận tốc của xe đi từ A là 40 km/h, của xe đi từ B là 20 km/h. Coi chuyển động của các xe như chuyển động của chất điểm và là thẳng đều . Tìm thời điểm và vị trí hai xe gặp nhau. 

  • A. Sau 1 giờ hai xe gặp nhau tại vị trí cách A 40 km.
  • B. Sau 2 giờ hai xe gặp nhau tại vị trí cách A 40 km.
  • C. Sau 1 giờ hai xe gặp nhau tại vị trí cách A 80 km.
  • D. Sau 2 giờ hai xe gặp nhau tại vị trí cách A 80 km.

• Câu 2:

  Trên một đường thẳng, tại hai điểm A và B cách nhau 10 km, có hai ô tô xuất phát cùng lúc và chuyển động cùng chiều. Ô tô xuất phát từ A có tốc độ 60 km/h và ô tô xuất phát từ B có tốc độ 40 km/h. Lấy gốc tọa độ ở A, gốc thời gian là lúc xuất phát, hãy xác định vị trí mà xe A đuổi kịp xe B.

  • A. cách A 30km.
  • B. cách A là 20km.
  • C. cách A là 15km.
  • D. cách A là 25km.

• Câu 3:

  Trong chuyển động thẳng đều

  • A. Quãng đương đi được s tỉ lệ thuận với tốc độ v.
  • B.  Tọa độ x tỉ lệ thuận với tốc độ v.
  • C. Tọa độ x tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.
  • D. Quãng đường đi được s tỉ lệ thuận với thời gian chuyển động t.

• Câu 4:

  Chọn câu đúng : Chuyển động thẳng đều là chuyển động 

  • A. Có vận tốc không thay đổi theo thời gian 
  • B. Vật đi được những quãng đường bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau
  • C. Có qũy đạo là đường thẳng và vật đi được những quãng đường bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau bất kì
  • D. Có vận tốc trung bình bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau bất kì

• Câu 5:

  Chỉ ra câu sai.Chuyển động thẳng đều có những đặc điểm sau:

  • A. Quỹ đạo là một đường thẳng;
  • B.  Vật đi được những quãng đường bằng nhau trong những khoảng thời gian bằng nhau bất kì;
  • C. Tốc độ trung bình trên mỗi quãng đường là như nhau;
  • D. Tốc độ không đổi từ lúc xuất phát đến lúc dừng lại.

Câu 6- Câu 15: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Vật lý 10 Bài 2 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.

Bài tập 2.5 trang 8 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.6 trang 8 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.7 trang 8 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.8 trang 8 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.9 trang 9 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.10 trang 9 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.11 trang 9 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.12 trang 9 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.13 trang 9 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.14 trang 9 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.15 trang 10 SBT Vật lý 10

Bài tập 2.16 trang 10 SBT Vật lý 10

Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Vật lý Chúng tôi sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!

Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!