Năm 1498 nhà hàng hải Vasco da Game đã vượt mũi Hảo Vọng tìm được con đường biển tới tiểu lục Ấn Độ. Từ đó các nước phương Tây đã xâm nhập vào Ấn Độ. Các nước phương Tây đã xâm lược Ấn Độ như thế nào? Thực dân Anh đã độc chiếm và thực hiện chính sách thống trị trên đất Ấn Độ ra sao? Cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân giải phóng dân tộc ở Ấn Độ diễn ra như thế nào? Mời tất cả các em học sinh chúng ta cùng tìm hiểu bài 2: Ấn Độ để trả lời.
Tóm tắt lý thuyết
1.1 Tình hình kinh tế, xã hội Ấn Độ nửa sau thế kỷ XIX
1.1.1. Quá trình thực dân xâm lược Ấn Độ
- Từ đầu thế kỉ XVII chế độ phong kiến Ấn Độ suy yếu → các nước phương Tây chủ yếu là Anh – Pháp đua nhau xâm lược
- Kết Quả: Đến giữa thế kỷ XIX, thực dân Anh hoàn thành xâm lược và đặt ách thống trị Ấn Độ.
1.1.2. Chính sách cai trị của thực dân Anh
- Kinh tế: Đẩy mạnh khai thác, vơ vét tài nguyên thiên nhiên, bóc lột nhân công rẻ mạt → Ấn Độ trở thành thuộc địa quan trọng nhất của thực dân Anh
(Những nạn nhân của nạn đói 1876-1877)
- Chính trị - xã hội
- Chính phủ Anh nắm quyền cai trị trực tiếp Ấn Độ.
- Thực dân Anh đã thực hiện chính sách chia để trị, mua chuộc tầng lớp có thế lực trong giai cấp phong kiến bản xứ.
- Anh còn tìm cách khơi sâu sự cách biệt về chủng tộc, tôn giáo và đẳng cấp trong xã hội để dễ bề cai trị.
- Về văn hóa – Giáo dục: Thi hành chính sách giáo dục ngu dân, khuyến khích tập quán lạc hậu và hủ tục cổ xưa
1.1.3. Hậu quả
- Kinh tế suy yếu,đời sống nhân dân cực khổ, mâu thuẫn dân tộc, giai cấp nổ ra…
1.2. Cuộc khởi nghĩa Xipay (1857 – 1859)
(Thực dân Anh đàn áp )
(Cuộc khởi nghĩa Xipay)
1.2.1. Nguyên nhân
- Ách thống trị tàn bạo thựcdânAnh, tinh thần dân tộc và tín ngưỡng bị xúc phạm
- Binh lính Ấn Độ bất mãn → khởi nghĩa
1.2.2. Diễn biến
-
Sáng ngày 10/05/1857, ở Mi-rút (gần Đê-li), khi thực dân Anh sắp áp giải 85 binh lính Xi-pay trái lệnh, thì ba trung đoàn Xi-pay nổi dậy khởi nghĩa bắt bọn chỉ huy Anh.
-
Nông dân các vùng lân cận cũng tham gia nghĩa quân, vây bắt chỉ huy Anh.
-
Khởi nghĩa nhanh chóng lan rộng đến Đê-li, khắp miền Bắc và một phần miền Tây Ấn Độ.
-
Nghĩa quân đã lập được chính quyền ở 3 thành phố lớn.
-
Cuộc khởi nghĩa duy trì được 2 năm thì bị thực dân Anh dốc toàn bộ lực lượng đàn áp dã man. Nhiều nghĩa quân bị quân Anh trói vào họng súng đại bác, rồi bắn cho tan xương nát thịt. Khởi nghĩa bị thất bại.
1.2.3. Ý nghĩa
- Nêu cao tinh thần bất khuất chống thực dân của nhân dân Ấn Độ. thức vươn tới độc lập của nhân dân Ấn Độ
- Mở dầu cho phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc sau này.
1.3 Đảng Quốc Đại và phong trào dân tộc (1885 – 1908)
1.3.1. Đảng Quốc đại
- Từ giữa thế kỉ XIX, giai cấp tư sản và tầng lớp trí thức Ấn Độ đã dần dần đóng vai trò quan trọng
- Tư sản Ấn Độ muốn được tự do phát triển kinh tế và đòi hỏi được tham gia chính quyền, nhưng bị thực dân Anh kìm hãm.
- Cuối năm 1885, Đảng Quốc dân Đại hội (Quốc đại) thành lập. Đó là chính Đảng đầu tiên của của giai cấp tư sản Ấn Độ. Nó đánh dấu một giai đoạn mới, giai đoạn giai cấp tư sản Ấn Độ bước lên đài chính trị.
- Trong 20 năm đầu (1885-1905), Đảng Quốc đại chủ trương đấu tranh ôn hoà để đòi hỏi chính phủ thực dân tiến hành cải cách và không tán thành phương pháp đấu tranh bằng vũ lực.
- Do thái độ thỏa hiệp của những người cầm đầu và chính quyền sách 2 mặt của chính quyền Anh, nội bộ Đảng Quốc đại bị phân hóa thành 2 phái: ôn hòa và phái cực đoan (kiên quyết chống Anh do Ti-lắc đứng đầu)
(Ti Lắc)
1.3.2. Phong trào dân tộc
- Tháng 7/1905, chính quyền Anh thi hành chính sách chia để trị. Ban hành đạo luật chia đôi xứ Ben-gan: miền Đông theo đạo Hồi và miền Tây theo đạo Ấn. Điều đó làm bùng nổ lên phong trào đấu tranh chống thực dân Anh, đặc biệt ở Bom-bay và Can-cút-ta.
- Ngày 6/10/1905, đạo luật chia cắt Ben-gan bắt đầu có hiệu lực, nhân dân coi đó là ngày quốc tang: hơn 10 vạn người kéo đến bờ sông Hằng, làm lễ tuyên thệ và hát vang bài “Kính chào Người – Mẹ hiền Tổ quốc” để tỏ ý đoàn kết , thống nhất. Khắp nơi vang lên khẩu hiệu “Ấn Độ là của người Ấn Độ”.
- Tháng 6/1908, thực dân Anh bắt Ti-lắc và tuyên án ông 6 năm tù. Vụ án Ti-lắc thổi bùng lên một đợt đấu tranh mới. Hàng vạn công nhân Bom-bay tiến hành tổng bãi công 6 ngày (để trả lời 6 năm tù của Ti-lắc), xây dựng chiến luỹ, thành lập các đơn vị chiến đấu chống lại quân Anh. Các thành phố khác cũng hưởng ứng, cuộc đấu tranh lên đỉnh cao buộc thực dân Anh phải thu hồi đạo luật chia cắt Ben-gan.
- Cao trào cách mạng 1905-1908 mang đậm ý thức dân tộc đánh dấu sự thức tỉnh của nhân dân Ấn Độ.
(Bengal bị chia cắt năm 1905)
2. Luyện tập củng cố
Tóm lại, dưới sự xâm lược và đặt ách đô hộ của thực dân Anh đối với người dân Ấn Độ. Cuối thế kỉ XIX đầu XX phong trào đấu tranh ở Ấn Độ phát triển mạnh, ý thức độc lập dân tộc ngày càng rõ nét nhất là trong cao trào cách mạng 1905-1908, chứng tỏ sự trưởng thành của cách mạng Ấn Độ. Mặc dù thất bại nhưng sẽ là sự chuẩn bị cho cuộc đấu tranh về sau. Qua bài học này các em phải nắm những kiến thức trọng tâm cơ bản của bài: Thực dân Anh xâm lược như thế nào? Họ thực hiện chính sách nào để cai trị Ấn Độ. Cuộc đấu tranh của nhân dân Ấn Độ diễn ra như thế nào? Kết quả và ý nghĩa.
2.1. Bài tập trắc nghiệm
Trong phần sau là các câu hỏi Trắc nghiệm Lịch sử 11 Bài 2 nhằm giúp các em củng cố lại các kiến thức đã học ở trên.
-
- A. Cuộc tranh giành quyền lực giữa các chúa phong kiến.
- B. Sự liên kết giữa các tập đoàn phong kiến với nhau.
- C. Sự ổn định và phát triển của chế độ phong kiến
- D. Sự phân liệt của chế độ phong kiến ở Ấn Độ.
-
- A. Đầu tư vào Ấn Độ.
- B. Thăm dò Ấn Độ chuẩn bị xâm lược.
- C. Đua tranh xâm lược Ấn Độ.
- D. Tăng cường quan hệ mua bán với Ấn Độ.
-
- A. Mĩ và Đức.
- B. Nga và Anh.
- C. Đức và Nga.
- D. Anh và Pháp.
Câu 2 - câu 10: Xem trắc nghiệm để thi online
2.2. Bài tập SGK
Ngoài ra, còn có phần Giải bài tập Lịch sử 11 Bài 2 gồm hướng dẫn giải chi tiết và dễ hiểu các bài tập trong sách giáo khoa. Nếu các em có thắc mắc về các nội dung có liên quan đến bài học thì các em có thể đặt câu hỏi ở phần Hỏi đáp để được hỗ trợ giải đáp thắc mắc.
Sau khi học xong bài này xin mời các em hãy cùng Chúng tôi tìm hiểu bài học tiếp theo: Trung Quốc
