Hướng dẫn chi tiết
1. Tóm tắt nội dung
- Hệ thống hóa các tác phẩm văn học nước ngoài trong chương trình Ngữ văn THCS
- Nội dung chủ yếu của bộ phận văn học nước ngoài đã học
- Đặc điểm nghệ thuật của bộ phận văn học nước ngoài đã học
2. Hướng dẫn soạn bài Tổng kết văn học nước ngoài
Câu 1. SGK Ngữ văn từ lớp 6 đến lớp 9 có tất cả 19 văn bản văn học nước ngoài, không kể một số văn bản văn học dân gian nước ngoài và một số văn bản Đọc thêm. Ở từng thể loại, trật tự sắp xếp như sau:
- Thơ: Xa ngắm thác núi Lư, Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh (Lí Bạch), Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê (Hạ Tri Chương), Bài ca nhà tranh bị gió thu phá (Đỗ Phủ), Mây và sóng (Ta-go).
- Kịch: Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục (Mô-li-e).
- Bút kí chính luận: Lòng yêu nước (Ê-ren-bua).
- Truyện ngắn và tiểu thuyết: Buổi học cuối cùng (Đô-đê), Cô bé bán diên (An-đéc-xen), Đánh nhau với cối xay gió (Xéc-van-tét), Chiếc lá cuối cùng (O Hen-ri), Hai cây phong (Ai-ma-tốp), Cố hương (Lỗ Tấn), Những đứa trẻ (Go-rơ-ki), Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang (Đi-phô), Bố của Xi-mông (Mô-pa-xăng), Con chó Bấc (Lân-đơn).
- Nghị luận xã hội: Đi bộ ngao du (Ru-xô).
- Nghị luận văn chương: Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten (Ten).
Gợi ý:
| Số thứ tự | Tác phẩm (Đoạn trích) | Tác giả (người dịch) | Thế kỉ | Thể loại | Nước | Lớp |
| 1 | Cây bút thần | Cổ tích | Không rõ | Cổ tích | Trung Quốc | 6 |
| 2 | Ông lão đánh cá và con cá vàng | A . Puskin | 19 | Cổ tích | Nga | 6 |
| 3 | Xa ngắm thác núi Lư | Lý Bạch | 8 | hơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 4 | Cảm nghĩ trong đêm thanh tình | Lý Bạch | 8 | Thơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 5 | Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê | Hạ Tri Chương | 8 | Thơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 6 | Bài ca nhà tranh bị gió thu phá | Đỗ Phủ | 8 | Thơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 7 | Cô bé bán diêm | An- đéc- xen | 19 | Truyện ngắn Cổ tích | Đan Mạch | 8 |
| 8 | Đánh nhau với cối xay gió | M.Xéc- van-tét | 16-17 | Tiểu thuyết | Tây Ban Nha | 8 |
| 9 | Chiếc lá cuối cùng | O.Hen-ri | 19 | Truyện ngắn | Mĩ | 8 |
| 10 | Hai cây phong | Ai-ma-tốp | 20 | Truyện ngắn | Nga | 8 |
| 11 | Đi bộ ngao du | G.Ru-xô | 18 | Nghị luận | Pháp | 8 |
| 12 | Ông Giuốc-đanh học làm quý tộc | Mô-li-e | 18 | Hài kịch | Pháp | 8 |
| 13 | Cố hương | Lỗ Tấn | 20 | Truyện ngắn | Trung Quốc | 9 |
| 14 | Những đứa trẻ | M.Gor-ki | 20 | Tiểu thuyết | Nga | 9 |
| 15 | Mây và sóng | Ta-go | 20 | Thơ tự do | Ấn Độ | 9 |
| 16 | Rô-bin-sơn ngoài đảo hoang | Đ.Đi-phô | 17-18 | Tiểu thuyết | Anh | 9 |
| 17 | Bố của Xi Mông | G.Mô-pát-xăng | 19 | Truyện ngắn | Pháp | 9 |
| 18 | Con chó Bấc | G.Lân-đơn | 20 | Tiểu thuyết | Mĩ | 9 |
| 19 | Lòng yêu nước | I.Ê-ren-bua | 20 | Nghị luận | Nga | 9 |
| 20 | Bàn về đọc sách | Chu Quang Tiềm | 20 | Nghị luận | Trung Quốc | 9 |
| 21 | Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten | H.Ten | 19 | Nghị luận | Pháp | 9 |
Câu 2. Những văn bản trên thuộc nền văn học các nước Trung Quốc (Hạ Tri Chương, Lí Bạch, Đỗ Phủ, Lỗ Tấn), Ấn Độ (Ta-go), Nga (Go-rơ-ki, Ê-ren-bua), Cư-rơ-gư-xtan (Ai-ma-tốp), Pháp (Mô-li-e, Ru-xô, Đô-đê, Mô-pa-xăng, Ten), Anh (Đi-phô), Tây Ban Nha (Xéc-van-tét), Đan Mạch (An-đéc-xen), Mĩ (O Hen-ri, Lân-đơn).
Câu 3. Bộ phận văn học viết trải dài từ thế kỉ VII - VIII (Hạ Tri Chương, Lí Bạch, Đỗ Phủ), qua các thế kí XVI (Xéc-van-tét), thế kỉ XVII (Mô-li-e), thế kỉ XVIII (Ru-xô, Đi-phô), thế kỉ XIX (An-đéc-xen), Mĩ (O Hen-ri, Lân-đơn).
Câu 4. Bộ phận văn học nước ngoài ở THCS mang đậm sắc thái phong tục, tập quán của nhiều dân tộc trên thế giới và đề cập nhiều vấn đề xã hội, nhân sinh ở các nước thuộc những thời đại khác nhau, giúp chúng ta bồi dường những tình cảm đẹp, yêu cái thiện, ghét cái ác... (xem phần Ghi nhớ ở từng bài).
Câu 5. Bộ phận văn học này (xem phần Ghi nhớ ở từng bài) còn cung cấp nhiều kiến thức bổ ích như: nghệ thuật thơ Đường (Hạ Tri Chương, Lí Bạch, Đỗ Phủ), lối thơ văn xuôi (Ta-go), bút kí chính luận (Ê-ren-bua), nghệ thuật hài kịch (Mô-li-e), nhiều phương thức tự sư và phong cách văn xuôi khác nhau (Đi-phô, Đô-đê, Go-rơ-ki, Ai-ma-tốp...), các kiểu văn nghị luận (Ru-xô, Ten, Chu Quang Tiềm.
Để hiểu bài hơn, các em tham khảo bài giảng Tổng kết văn học nước ngoài.
3. Hỏi đáp về bài Tổng kết văn học nước ngoài
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em.
