Bài học này giúp các em tổng kết, ôn tập một số kiến thức cơ bản về những bài văn học nước ngoài đã được học trong chương trình ngữ văn trung học cơ sở từ lớp 6 đến lớp 9.
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu chung
- Ôn tập một số kiến thức cơ bản về những bài văn học nước ngoài đã được học trong chương trình Ngữ Văn THCS từ lớp 6 đến lớp 9.
- Tích hợp với phần Văn ở tất cả các bài văn học nước ngoài đã học với phần tập làm văn ở bài Tổng kết phần tập làm văn.
- Rèn kĩ năng hệ thống hóa bài tập.
1.2. Bảng hệ thống hóa các tác phẩm văn học nước ngoài trong chương trình Ngữ văn THCS
| Số thứ tự | Tác phẩm (Đoạn trích) | Tác giả (người dịch) | Thế kỉ | Thể loại | Nước | Lớp |
| 1 | Cây bút thần | Cổ tích | Không rõ | Cổ tích | Trung Quốc | 6 |
| 2 | Ông lão đánh cá và con cá vàng | A . Puskin | 19 | Cổ tích | Nga | 6 |
| 3 | Xa ngắm thác núi Lư | Lý Bạch | 8 | hơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 4 | Cảm nghĩ trong đêm thanh tình | Lý Bạch | 8 | Thơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 5 | Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê | Hạ Tri Chương | 8 | Thơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 6 | Bài ca nhà tranh bị gió thu phá | Đỗ Phủ | 8 | Thơ trữ tình, thất ngôn bát cú Đường luật | Trung Quốc | 7 |
| 7 | Cô bé bán diêm | An- đéc- xen | 19 | Truyện ngắn Cổ tích | Đan Mạch | 8 |
| 8 | Đánh nhau với cối xay gió | M.Xéc- van-tét | 16-17 | Tiểu thuyết | Tây Ban Nha | 8 |
| 9 | Chiếc lá cuối cùng | O.Hen-ri | 19 | Truyện ngắn | Mĩ | 8 |
| 10 | Hai cây phong | Ai-ma-tốp | 20 | Truyện ngắn | Nga | 8 |
| 11 | Đi bộ ngao du | G.Ru-xô | 18 | Nghị luận | Pháp | 8 |
| 12 | Ông Giuốc-đanh học làm quý tộc | Mô-li-e | 18 | Hài kịch | Pháp | 8 |
| 13 | Cố hương | Lỗ Tấn | 20 | Truyện ngắn | Trung Quốc | 9 |
| 14 | Những đứa trẻ | M.Gor-ki | 20 | Tiểu thuyết | Nga | 9 |
| 15 | Mây và sóng | Ta-go | 20 | Thơ tự do | Ấn Độ | 9 |
| 16 | Rô-bin-sơn ngoài đảo hoang | Đ.Đi-phô | 17-18 | Tiểu thuyết | Anh | 9 |
| 17 | Bố của Xi Mông | G.Mô-pát-xăng | 19 | Truyện ngắn | Pháp | 9 |
| 18 | Con chó Bấc | G.Lân-đơn | 20 | Tiểu thuyết | Mĩ | 9 |
| 19 | Lòng yêu nước | I.Ê-ren-bua | 20 | Nghị luận | Nga | 9 |
| 20 | Bàn về đọc sách | Chu Quang Tiềm | 20 | Nghị luận | Trung Quốc | 9 |
| 21 | Chó sói và cừu trong thơ ngụ ngôn của La Phông-ten | H.Ten | 19 | Nghị luận | Pháp | 9 |
→ Bộ phận văn học nước ngoài cho ta được tiếp xúc với nhiều nền văn học của nhiều nước trên thế giới (Trung Quốc, Ấn Độ, Nga, Pháp, Anh, Tây Ban Nha, Mĩ, Đan Mạch, Cư-rơ-gư-xtan).
→ Bộ phận văn học nước ngoài trải dài suốt nhiều thế kí (từ TK VII-VIII đến TK XX).
1.3. Nội dung chủ yếu của bộ phận văn học nước ngoài đã học
- Những sắc thái về phong tục, tập quán, của nhiều dân tộc, châu lục trên thế giới.
- Thiên nhiên và tình yêu thiên nhiên (Xa ngắm thác núi Lư, Đi bộ ngao du, Hai cây phong,...)
- Tấm lòng thương cảm của các nhà văn với số phận của những người nghèo khổ (Bài ca nhà tranh bị gió thu phá, Cô bé bán diêm, Chiếc lá cuối cùng, Cố hương,...).
- Hướng con người tới cái thiên nhiên và bài trừ cái xấu (Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục, Đánh nhau với cối xay gió...).
- Tình yêu làng xóm, quê hương, đất nước (Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê, Lòng yêu nước, Cố hương, Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh...).
- Tình cảm gia đình, bạn bè, thầy trò (Mây và sóng, Những đứa trẻ, Hai cây phong...).
1.4. Đặc điểm nghệ thuật của bộ phận văn học nước ngoài đã học
a) Thơ
- Nghệ thuật thơ Đường.
- Lối thơ văn xuôi.
b) Truyện
- Nghệ thuật xây dựng cốt truyện, cách xây dựng nhân vật, yếu tố hư cấu, cách kể chuyện...
c) Nghị luận
- Cách sắp xếp luận điểm, phương pháp lập luận...
d) Kịch
- Nghệ thuật tạo dựng mâu thuẫn và xung đột kịch, hành động kịch...
2. Soạn bài Tổng kết văn học nước ngoài
Để nắm được nội dung của bài ôn tập này, các em có thể tham khảo thêm
bài soạn Tổng kết văn học nước ngoài.
