1. Bố cục văn bản
- Bố cục gồm 2 phần:
- Phần 1 (Từ đầu đến "râm ran"): Cảnh làng quê lúc chớm hè.
- Phần 2 (Còn lại): Thế giới các loài chim.
2. Hướng dẫn soạn văn Lao xao
Câu 1. Đọc bài văn Lao xao (Duy Khán) và trả lời các câu hỏi:
a) Thống kê theo trình tự tên của các loài chim được nói đến.
b) Tìm xem các loài chim có được sắp xếp theo từng nhóm loài gần nhau hay không?
c) Tìm hiểu cách dẫn dắt lời kể, cách tả, cách xâu chuỗi hình ảnh, chi tiết.
Gợi ý:
a) Thống kê trình tự tên các loài chim:
- Bồ các, chim ri, sáo sậu, sáo đen, tu hú.
- Chim ngói, nhạn, bìm bịp.
- Diều hâu, chèo bảo, quạ đen, quạ khoang, cắt.
b) Có theo sự sắp xếp các nhóm loài gần nhau.
c) Cách dẫn dắt lời kể rất tự nhiên, cách tả, cách xâu chuỗi hình ảnh, chi tiết rất hợp lí và bất ngờ.
Câu 2. Nhận xét nghệ thuật miêu tả các loài chim. Cụ thể:
a) Chúng được miêu tả về những phương diện nào và mỗi loài được miêu tả kĩ ở điểm gì? (hình dạng, màu sắc, tiếng kêu hoặc hót, hoạt động và đặc tính).
b) Kết hợp tả và kể như thế nào? Tìm những dẫn chứng cho thấy các loài chim được tả trong môi trường sinh sống, hoạt động của chúng và trong mối quan hệ giữa các loài.
c) Nhận xét về tài quan sát và tình cảm của tác giả với thiên nhiên, làng quê qua việc miêu tả các loài chim.
Gợi ý:
a) Miêu tả các loài chim
- Bồ các kêu váng lên, sáo hót vui, nhạn kêu "chéc chéc", bìm bịp kêu "bịp bịp", chèo bẻo kêu "chè cheo chét".
- Diều hâu cps cái mũi khoằm, chèo bẻo thức suốt ngày mùa, quạ đen, quạ khoang lia lia láu láu, chim cắt cánh nhọn,...
b) Sựu kết hợp xen kẽ kể và tả:
- Tả: chim cắt cánh nhọn như dao bâu chọc tiết lớn...)
- Kể: hai con chèo bẻo đang bay, một con cắt vụt lao ra...
c) Nhận xét: Tác giả có tài quan sát tinh tường, hiểu biết phong phú và tình cảm yêu mến thiên nhiên, làng quê.
Câu 3. Trong bài có sử dụng nhiều chất liệu văn hoá dân gian như thành ngữ, đồng dao, kể chuyện. Hãy tìm các dẫn chứng.
Cách cảm nhận đậm chất dân gian về các loài chim trong bài tạo nên nét đặc sắc gì và có điều gì chưa xác đáng?
Gợi ý:
- Những yếu tố văn hóa dân gian:
- Đồng dao: Bồ các là bác chim ri; Chim ri là dì sáo sậu…bồ các.
- Thành ngữ: Dây mơ, rễ má; Kẻ cắp gặp bà già;…
- Truyện cổ tích: Sự tích chim bìm bịp, Sự tích chim chèo bẻo.
- Nhận xét: Chất văn hóa dân gian thấm đượm trong cái nhìn và cảm xúc của nhà văn về các loài chim và cuộc sống ở làng quê. Đối với mỗi loài, tác giả lại có cái nhìn khác nhau có thể là thiện cảm hoặc ác cảm, đôi khi gán ghép cho chúng những phẩm chất như con người.
Câu 4. Bài văn đã cho em những hiểu biết gì mới và những tình cảm như thế nào về thiên nhiên, làng quê qua hình ảnh các loài chim?
Gợi ý:
- Bài văn đem đến những hiểu biết thứ vị về hai nhóm chim vùng nông thôn nước ta. Qua đó làm ta thấy yêu mến thiên nhiên, làng quê với sức sống bền bỉ muôn loài.
Trên đây là bài Soạn văn 6 Lao xao tóm tắt. Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm bài soạn chi tiết Lao xao.
-----Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp-----
