Phương pháp xác định CTHH và tính phân tử khối của hợp chất môn Hóa học 8

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CÔNG THỨC HÓA HỌC CỦA ĐƠN CHẤT, HỢP CHẤT VÀ TÍNH PHÂN TỬ KHỐI CỦA HỢP CHẤT

1) Cách viết công thức hóa học của đơn chất

Công thức hóa học của đơn chất chỉ gồm kí hiệu hóa học của một nguyên tố.

- Với kim loại: kí hiệu hóa học của nguyên tố được coi là công thức hóa học.

Thí dụ: Công thức hóa học của các nguyên tố sắt, đồng … là Fe, Cu …

- Với phi kim:

+ Nhiều phi kim có phân tử gồm một số nguyên tử liên kết với nhau (thường là 2), nên thêm chỉ số này ở chân kí hiệu.

Thí dụ: Công thức hóa học của khí oxi, khí hiđro … là O₂, H₂ …

+ Một số phi kim quy ước lấy kí hiệu làm công thức.

Thí dụ: Công thức hóa học của photpho, lưu huỳnh… là P, S …

2) Cách viết công thức hóa học của hợp chất

Công thức hóa học của hợp chất gồm kí hiệu hóa học của những nguyên tố tạo ra chất kèm theo chỉ số ở chân. Công thức dạng chung:

A_xB_y hay A_xB_yC_z …

Trong đó:

A, B … là kí hiệu của nguyên tố;

x,y … là những số nguyên chỉ số nguyên tử của mỗi nguyên tố có trong một phân tử hợp chất, gọi là chỉ số, nếu chỉ số bằng 1 thì không ghi.

Thí dụ: Biết trong phân tử nước có 2 H và 1O, công thức hóa học của nước là H₂O.

3) Cách tính phân tử khối của một chất

Phân tử khối là khối lượng của một phân tử tính bằng đơn vị cacbon.

Phân tử khối của một chất bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử chất đó.

Thí dụ: Phân tử khối của khí oxi (O₂) bằng: 2.16 = 32 đvC.

Phân tử khối của muối ăn (NaCl) bằng: 23 + 35,5 = 58,5 đvC.

Chú ý:

Theo công thức hóa học của một chất ta có thể biết được:

- Nguyên tố nào tạo ra chất.

- Số nguyên tử mỗi nguyên tố có trong một chất.

- Nguyên tử khối hay phân tử khối của chất.

Ví dụ 1: Viết công thức hóa học và tính phân tử khối của các hợp chất sau:

a) Magie oxit, biết trong phân tử có 1 Mg và 1 O.

b) Hiđrosunfua, biết trong phân tử có 2 H và 1 S.

c) Canxi sunfat, biết trong phân tử có 1 Ca, 1 S và 4 O.

Hướng dẫn giải:

Hướng dẫn giải:

a) Công thức hóa học của magie oxit: MgO.

Phân tử khối của MgO bằng: 24 + 16 = 40 (đvC).

b) Công thức hóa học của hiđro sunfua: H₂S.

Phân tử khối của H₂S bằng: 2.1 + 32 = 34 (đvC).

c) Công thức hóa học của canxi sunfat: CaSO₄.

Phân tử khối của CaSO₄ bằng: 40 + 32 + 16.4 = 136 (đvC).

Ví dụ 2: Cho công thức hóa học của các chất sau:

a) Khí nitơ N₂;

b) Khí amoniac NH₃;

c) Axit clohiđric HCl.

d) Muối kẽm sunfat ZnSO₄.

Hãy nêu những gì biết được về mỗi chất.

Hướng dẫn giải:

a) Từ công thức hóa học của khí nitơ N₂ biết được:

- Khí nitơ do nguyên tố nitơ tạo ra.

- Có 2 nguyên tử nitơ trong một phân tử.

- Phân tử khối bằng: 2.14 = 28 (đvC).

b) Từ công thức hóa học của amoniac NH3 biết được:

- Amoniac do hai nguyên tố N và H tạo ra.

- Có 1 nguyên tử N và 3 nguyên tử H trong một phân tử.

- Phân tử khối bằng: 14 + 3.1 = 17 (đvC).

c) Từ công thức hóa học của axit clohiđric HCl biết được:

- Axit clohiđric do hai nguyên tố H và Cl tạo ra.

- Có 1 nguyên tử H và 1 nguyên tử Cl trong một phân tử.

- Phân tử khối bằng: 1 + 35,5 = 36,5 (đvC).

d) Từ công thức hóa học của kẽm sunfat ZnSO₄ biết được:

- Kẽm sunfat do 3 nguyên tố Zn, S và O tạo ra.

- Có 1 nguyên tử kẽm, 1 nguyên tử lưu huỳnh và 4 nguyên tử oxi trong một phân tử.

- Phân tử khối bằng: 65 + 32 + 16.4 = 161 (đvC).

Ví dụ 3:

a) Các cách viết sau chỉ các ý gì? 2 Cu, 2 H₂, 3 NaCl.

b) Dùng chữ số và công thức hóa học để diễn đạt các ý sau: năm nguyên tử sắt, ba phân tử muối ăn, bốn phân tử khí oxi.

Hướng dẫn giải:

a) 2 Cu: hai nguyên tử đồng.

2 H₂: hai phân tử hiđro.

3 NaCl: ba phân tử muối ăn (hay ba phân tử natri clorua).

b) năm nguyên tử sắt: 5 Fe.

ba phân tử muối ăn: 3 NaCl.

bốn phân tử khí oxi: 4 O₂.

Câu 1: Viết 5 N chỉ:

A. 5 đơn chất nitơ.

B. 5 phân tử nitơ.

C. 5 nguyên tử nitơ.

D. 5 hợp chất nitơ.

Đáp án

Chọn C.

Viết 5 N chỉ năm nguyên tử nitơ.

Câu 2: Nguyên tử khối của oxi là

A. 32 đvC.

B. 16 đvC.

C. 32 gam.

D. 16 g.

Đáp án

Chọn B.

Nguyên tử khối của oxi là 16 đvC.

Câu 3: Phân tử khối của oxi là

A. 32g.

B. 32 đvC.

C. 16g.

D. 16 đvC.

Đáp án

Chọn B.

Phân tử oxi có công thức hóa học là O₂.

Phân tử khối của phân tử oxi bằng: 2.16 = 32 đvC.

Câu 4: Để tạo thành phân tử của một hợp chất thì tối thiểu cần phải có bao nhiêu loại nguyên tử?

A. Hai loại nguyên tử.

B. Ba loại nguyên tử.

C. Một loại nguyên tử.

D. Bốn loại nguyên tử.

 

---Để xem tiếp nội dung của tài liệu các em vui lòng xem online hoặc tải về máy---

Trên đây là trích dẫn một phần nội dung tài liệu Phương pháp xác định ông thức hóa học của đơn chất, hợp chất và tính phân tử khối của hợp chất môn Hóa học 8. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Ngoài ra các em học sinh có thể tham khảo các tài liệu cùng chuyên mục:

• Phương pháp phân biệt đơn chất và hợp chất môn Hóa học 8
• Dạng bài tập xác định khối lượng nguyên tử có đáp án môn Hóa học 8

Chúc các em học tốt!