1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài
- Giới thiệu vài nét về tác giả
- Vũ Bằng (1913-1984) sinh tại Hà Nội, là nhà văn, nhà báo.
- Các tác phẩm chính: “Thương nhớ mười hai” (tùy bút). “Tuyển tập Vũ Bằng” (truyện kí...).
- Giới thiệu về bài thơ “Mùa xuân của tôi”
- Bài “Mùa xuân của tôi” trích từ tùy bút “Tháng Giêng mơ về trăng non rét ngọt” trong tập “Thương nhớ mười hai”. Nội dung thể hiện nỗi nhớ gia đình, quê hương da diết của tác giả trong thời gian dài sống ở miền Nam.
b. Thân bài
- Mùa xuân miền Bắc hiện lên trong tâm tưởng của tác giả
- Cụ thể, sinh động, đặc sắc.
- Mưa, gió, tiếng trống, tiếng hát.
- Không khí gia đình đoàn tụ
- Nhang trầm, đèn, nến,...
- Đào, cỏ,....
→ Mùa xuân in dấu vẻ đẹp của thiên nhiên, trong đời sống sinh hoạt của con người: “Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt - mùa xuân Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại...”
- Cảm xúc của tác giả trước cảnh mùa xuân
- Làm rạo rực tâm hồn tác giả
- Tác giả khẳng định mình dành cho mùa xuân một tình yêu nồng nàn, đằm thắm.
- Tin rằng những người khác cũng thế bởi đó là quy luật của tình cảm.
- Vũ Bằng nói đến mùa xuân với một cảm xúc rạo rực, đắm say, tự hào: “Ấy đấy, cái mùa xuân thần thánh của tôi... Nhựa sống ở trong người cứ căng lèn... Cùng với mùa xuân trở lại, tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra và đập mạnh han... Đẹp quá đi, mùa xuân ơi - mùa xuân của Hà Nội thân yêu, của Bắc Việt thương mến”.
- Yêu con người
- Mùa xuân hiện lên trong khung cảnh gia đình sum họp đầm ấm, vui vầy trong dịp Tết.
- Làm rạo rực tâm hồn tác giả
c. Kết bài
- Ấn tượng về mùa xuân trong bài "Mùa xuân của tôi" và về tác giả
- Bài văn hay và đẹp như một bài thơ trữ tình giàu hình ảnh và nhạc điệu.
- Vũ Bằng xứng đáng với lời nhận xét, đánh giá là cây bút tài hoa của văn xuôi Việt Nam hiện đại.
- Cảm nghĩ của bản thân qua bài "Mùa xuân của tôi"
- Tình yêu nồng nàn mà tác giả dành cho mùa xuân, dành cho quê hương cũng là tình cảm của mỗi con người Việt Nam chúng ta.
Bài văn mẫu
Đề bài: Qua bài thơ “Mùa xuân của tôi” (Trích “Tháng giêng mơ về trăng non rét lạnh”) của tác giả Vũ Bằng em hãy viết cảm nhận của mình qua bài thơ này.
Gợi ý làm bài
Bài mẫu 1
Vũ Bằng tên thật là Vũ Đăng Bằng (1913-1984) sinh tại Hà Nội, là nhà văn và nhà báo, bắt đầu sự nghiệp sáng tác từ trước Cách mạng tháng Tám 1945. Ông có sở trường về truyện ngắn, tùy bút, bút kí. Sau năm 1954, ông vào Sài Gòn vừa viết văn, làm báo, vừa hoạt động cách mạng.
Bài văn này trích từ thiên tùy bút “Tháng Giêng mơ về trăng non rét ngọt” in trong tập “Thương nhớ mười hai”. Tác phẩm được viết trong hoàn cảnh đất nước bị chia cắt, tác giả phải sống trong vùng kiểm soát của Mĩ - Ngụy, xa cách quê hương đất Bắc. Nhà văn đã gửi vào trang sách nỗi niềm thương nhớ quê hương, gia đình tha thiết và lòng mong mỏi đất nước hòa bình, thống nhất. Điều đó thể hiện qua hoài niệm về cảnh sắc thiên nhiên và phong vị cuộc sống hằng ngày của Thủ đô Hà Nội với vẻ đẹp mang đậm bản sắc văn hóa tinh tế của một vùng và cũng là của chung đất nước.
Nói đến tình yêu nồng nàn của mình đối với mùa xuân, tác giả mượn quy luật để khẳng định:
“Tự nhiên như thế: ai cũng chuộng mùa xuân. Mà tháng giêng là tháng đầu của mùa xuân, người ta càng trìu mến, không có gì lạ hết. Ai bảo được non đừng thương nước, bướm đừng thương hoa, trăng đừng thương gió; ai cấm được trai thương gái, ai cấm được mẹ yêu con; ai cấm được cô gái còn son nhớ chồng thì mới hết được người mê luyến mùa xuân”.
Nhà văn nhớ về mùa xuân đất Bắc là nhớ về cảnh đẹp thiên nhiên và những cảnh sinh hoạt đời thường đặc trưng nhất. Những hình ảnh đẹp đẽ, khó quên tái hiện rõ ràng trong tâm tưởng nhà văn:
“Mùa xuân của tôi - mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân Hà Nội - là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng”...
Giọng văn du dương, trầm bổng, giàu chất thơ của Vũ Bằng đã đưa chúng ta vào thế giới hồi ức miên man, dạt dào cảm xúc. Thế giới ấy là một phần không thể thiếu trong cuộc sống tinh thần của kẻ tha hương. Nhà văn nhắc đi nhắc lại như lời tỏ tình thiết tha, say đắm: “Mùa xuân của tôi... mùa xuân thần thánh của tôi... Điều đó chứng tỏ tình yêu mùa xuân đã thấm sâu vào tâm hồn, vào máu thịt của người con đất Bắc”. Để nhấn mạnh sức sống và sự cuốn hút kì lạ của mùa xuân, tác giả đã dùng cách nói cường điệu; cường điệu mà vẫn rất tự nhiên:
-- Để xem được đầy đủ nội dung còn lại, mời quý thầy cô và các em vui lòng đằng nhập vào Chúng tôi để dowload tài liệu về máy --
Trải dọc bài thơ chính là tấm chân tình của tác giả dành cho mùa xuân đất bắc. Sự hòa quyện với thiên nhiên, với đất trời, với con người. Từ những câu văn đầu tiên, tác giả đã vẽ nên đặc trưng của thời tiết và khí xuân miền Bắc với “mưa rêu rêu gió lành lạnh” không nơi nào có được. Chính đặc trưng này làm nền tảng để tác giả có thể vẽ thêm nhiều vẻ đẹp khác nhau nữa. Những thanh âm như tiếng nhạn kêu, câu hát huê tình quyện với sự ấm áp của nhang trầm, của không khí đoàn tụ gia đình khiến tác giả thổn thức nhớ thương. Có lẽ chính những điều ấm áp và bình dị đó khiến tác giả không nguôi khi nhớ về.
Mùa xuân đẹp ở cảnh sắc thiên nhiên nhưng chính từ lòng người cũng toát lên vẻ đẹp quyến rũ, nồng nàn đó. Tác giả đã viết “Ngồi yên không chịu được. Nhựa sống trong người căng lên như máu”. Mùa xuân khiến cho trái tim con người muốn cựa quậy, muốn thổn thức và muốn bùng cháy. Xuân đến “tim người ta dường như cũng trẻ hơn ra, và đập mạnh hơn những ngày đông giá”. Cái rét của mùa xuân là cái rét ngọt ngào từ không “căm căm” như mùa đông xứ Bắc nữa.
Vũ Bằng với những cảm nhận tinh tế, ngôn ngữ giàu chất thơ và nhiều hình ảnh so sánh mới lạ đã khiến người đọc hồi tưởng về những mùa xuân đã qua, mùa xuân của quê hương, của lòng người mênh mang.
Và xuân đến, tháng giêng chính là biểu tượng tươi đẹp nhất, cũng là nơi hội tụ của những vẻ đẹp ngọt ngào. Như Xuân Diệu từng nói “Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”. Trong văn Vũ Bằng không ngọt ngào, hối hả như Xuân Diệu nhưng lại đằm thắm và da diết nhất khiến cho người đọc lâng lâng, mê đắm. Khi tháng giêng về cũng là lúc đất trời bắt đầu có sự chuyển giao kì diệu và đầy tinh tế. Nét đẹp tháng giêng đất bắc là nét đẹp dịu dàng mà đằm thắm, có sự hòa quyện giữa con người với thiên nhiên đất trời. Và có lẽ lòng người cũng đồng điệu theo những nhịp điệu của mùa xuân.
Thật vậy “Mùa xuân của tôi” của Vũ Bằng là những dòng cảm xúc nhẹ nhàng, tinh khôi và đầy tươi mới nhất khi viết về mùa xuân. Nó gợi nhắc cho người đọc về những thanh âm trong trẻo và ngọt lành của mùa xuân tươi đẹp.
Trên đây chỉ trích dẫn một phần nội dung văn mẫu: Phát biểu cảm nghĩ về bài thơ "Mùa xuân của tôi" của Vũ Bằng. Bên cạnh đó, các em có thể tham khảo soạn bài Mùa xuân của tôi và bài giảng Mùa xuân của tôi nhằm củng cố và ôn luyện lại những kiến thức trọng tâm nhất của bài thơ để có đủ cơ sở lý luận, tiến hành viết bài văn. Thông qua những tài liệu này giúp các em thấy cảm xúc về những nét riêng của cảnh sắc thiên nhiên, không khí mùa xuân Hà Nội và mùa xuân miền Bắc qua nỗi lòng sầu xứ, tâm sự day dứt của Vũ Bằng. Hy vọng với những tài liệu này sẽ cung cấp quý thầy cô và các em có thêm nhiều kiến thức hay và bổ ích. Ngoài ra, tài liệu còn nhằm hướng dẫn và nâng cao kĩ năng tìm ý, lập dàn bài và viết bài văn biểu cảm hoàn chỉnh cho các em. Chúc các em có những bài văn phát biểu cảm nghĩ thật hay và hấp dẫn hơn nữa
-- MOD Ngữ Văn Chúng tôi (Tổng hợp và biên soạn)
