1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài
- Dân tộc Việt từ ngàn xưa đã coi tinh thần đoàn kết là cội nguồn của sức mạnh dựng nước và giữ nước.
- Bài học giáo dục nhẹ nhàng mà thâm thúy về tinh thần đoàn kết đã được gửi gắm qua truyện ngụ ngôn “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”.
b. Thân bài
- Nguyên nhân dẫn đến mất đoàn kết giữa Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng:
- Từ trước đến nay, mọi người sống với nhau rất thân thiết. Bỗng một hôm, cô Mắt cho rằng lão Miệng quanh năm chẳng làm gì cả mà lại được hưởng hết những miếng ngon miếng lành.
- Vì nông nổi nên mấy người kia cũng thấy đúng như vậy và cùng lên án lão Miệng là lười biếng.
- Hành động dại dột của Chân, Tay, Tai, Mắt:
- Rủ nhau kéo đến nhà lão Miệng, mắng nhiếc không tiếc lời.
- Tuyên bố từ nay lão Miệng phải tự kiếm lấy thức ăn. Mọi người sẽ không làm để nuôi lão nữa.
- Bảo nhau đồng loạt nghỉ việc.
- Hậu quả tai hại:
- Sau vài ngày, cả bọn đều thấy mệt mỏi rã rời. Chân, Tay, không buồn cất nhắc, Mắt lờ đờ, Tai lúc nào cũng ù ù như xay lúa.
- Đến ngày thứ bảy thì không thể chịu nổi, bèn họp nhau lại để bàn.
- Bác Tai chỉ ra nguyên nhân: Mọi người làm việc để kiếm thức ăn nuôi lão Miệng. Lão Miệng nhai, nuốt thức ăn, nuôi toàn bộ cơ thể, như vậy cũng là làm việc. Bỏ lão Miệng đói thì tất nhiên là Chân, Tay, Tai, Mắt đều tê liệt cả. Mọi người hiểu và thấy rõ sai lầm.
- Giải quyết hậu quả:
- Bác Tai dẫn cả bọn đến xin lỗi lão Miệng.
- Thấy lão Miệng sống dở chết dở, cả bọn vội vã làm việc, kiếm thức ăn mang về cho lão.
- Lão Miệng ăn xong, mọi người đếu thấy khỏe khoắn hẳn ra.
- Mọi người lại sống vui vẻ, hoà thuận như xưa.
c. Kết bài
- Truyện ngắn gọn, dí dỏm nhưng là một lời khuyên khôn ngoan: Đoàn kết thì sống, chia rẽ thì chết.
- Trong xã hội, mỗi người có một năng lực, trình độ, nhiệm vụ khác nhau. Do đó không nên suy bì, tị nạnh, dẫn đến hậu quả xấu, ảnh hưởng đến lợi ích chung.
- Đoàn kết tạo ra sức mạnh và làm cho cuộc đời trở nên đẹp đẽ, đáng yêu.
Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn phát biểu cảm nghĩ của em sau khi đọc truyện ngụ ngôn “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”.
Gợi ý làm bài
Từ thuở xa xưa, tổ tiên chúng ta đã nhận thức rất đúng về vai trò của đoàn kết và mối quan hệ chặt chẽ giữa cá nhân với cộng đồng. Nhận thức đó đã được đúc kết thành bài học bổ ích gửi gắm trong tục ngữ, ca dao và truyện cổ dân gian. Một trong những truyện mang ý nghĩa giáo dục thấm thìa, sâu sắc dưới một hình thức ngụ ngôn dí dỏm, thú vị là truyện “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng”.
Truyện kể về hành động dại dột của Chân, Tay, Tai, Mắt vì suy bì, ganh tị với Miệng mà bảo nhau đồng loạt không làm việc, để cho lão Miệng tự kiếm lấy miếng ăn. Hành động nông nổi thiếu suy nghĩ ấy khiến cho cả bọn mệt mỏi, rã rời. Hiểu ra sai lầm, tất cả kéo nhau đến giảng hoà với lão Miệng. Rồi ai làm việc nấy, mọi người lại sống hoà thuận như xưa.
Trong truyện ngụ ngôn này, nhân vật là những bộ phận của cơ thể con người đã được nhân hoá.
Thông qua truyện, người xưa muốn khẳng định: Trong xã hội, trong một tập thể, tất cả mọi người đều có liên quan chặt chẽ với nhau. Không ai có thể tách rời khỏi cộng đồng và chỉ có đoàn kết, gắn bó, nương tựa lẫn nhau mới có thể tạo ra sức mạnh. Nếu chia rẽ sẽ dẫn tới suy thoái, diệt vong. Do đó mọi người phải biết hợp tác với nhau và tôn trọng công sức của nhau.
Kết cấu truyện ngắn gọn, bố cục rõ ràng và có đầy đủ nhân vật, tình tiết, mâu thuẫn như một màn kịch nhỏ và hoàn cảnh nảy sinh mâu thuẫn chính là cuộc trao đổi giữa Chân, Tay, Tai, Mắt về sự cống hiến và hưởng thụ.
-- Để xem được đầy đủ tài liệu, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào Chúng tôi để dowload tài liệu về máy --
Như vậy rõ ràng là Chân, Tay, Tai, Mắt và Miệng có liên quan mật thiết với nhau. Mỗi bộ phận tuy có chức năng riêng nhưng có cùng một nhiệm vụ chung là duy trì và phát triển sự sống của cơ thể. Không thể nói bộ phận nào quan trọng hơn cả. Sự khiếm khuyết bất cứ bộ phận nào cũng gây ảnh hưởng xấu đến toàn bộ hoạt động của con người.
Tử quan hệ không thể tách rời giữa các nhân vật, truyện ngụ ngôn này đã Khéo léo đặt ra bài học cho con người. Trong cuộc sống, một cá nhân không thể tồn tại nếu tách khỏi cộng đồng. Mối quan hệ giữa người với người, giữa cá nhân với cộng đồng là hết sức quan trọng. Truyện tuy ngắn gọn nhưng là lời khuyên khéo léo và thiết thực: Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người. Bởi vì suy nghĩ, hành động, cách ứng xử của cá nhân không chỉ tác động đến bản thân mà còn ảnh hưởng chung đến cả cộng đổng, tập thể.
Điều thú vị là qua truyện ngụ ngôn này, ông cha ta đã khẳng định: Trong xã hội, mỗi người có một năng lực, một trình độ khác nhau, do đó sự phân công công việc và cách thức đóng góp cũng khác nhau. Không nên suy bì, tị nạnh một cách nông nổi, thiếu suy nghĩ dẫn đến hậu quả xấu, ảnh hưởng đến lợi ích chung. Bên cạnh việc đoàn kết hỗ trợ lẫn nhau, mỗi thành viên phải tự giác làm việc theo sự phân công của xã hội. Khi làm việc phải cống hiến hết sức mình cho cả cộng đồng. Có như vậy xã hội mới ngày càng tốt đẹp hơn.
Trên đây chỉ trích dẫn một phần sơ đồ tóm tắt gợi ý được trình bày dưới dạng sơ đồ tư duy, giúp các em dễ dàng trong việc ghi nhớ kiến thức; kết hợp với dàn bài chi tiết và bài văn mẫu. Hi vọng, bài văn: phát biểu cảm nghĩ của em sau khi đọc truyện ngụ ngôn “Chân, Tay, Tai, Mắt, Miệng” sẽ giúp ích cho quá trình dạy và học của quý thầy cô giáo và các em học sinh, giúp những tiết học Văn sinh động và hiệu quả hơn. Mời thầy cô và các em cùng tham khảo.
--- MOD Ngữ văn Chúng tôi (Tổng hợp và biên soạn)
