Hướng dẫn chi tiết
1. Tóm tắt nội dung bài học
Nguồn gốc: Lục bát là thể thơ độc đáo của văn học Việt Nam.
Luật thơ: Lục bát thể hiện ở khổ thơ bát gồm câu sáu tiếng và một câu tám tiếng sắp xếp theo mô hình đây (B: bằng; T: trắc; V: vần; chưa tính đến các dạng biến thể và ngoại lệ)
Các tiếng ở vị trí 1, 3,5, 7 không theo bằng trắc trong bảng đánh dấu (-). Tiếng thứ hai thường là thanh bằng. Tiếng thứ tư thường là thanh trắc ( nhưng có khi ngoại lệ tiếng thứ hai là thanh trắc, tiếng thứ tư sẽ là thanh bằng). Trong câu 8, nếu tiếng thứ sáu là thanh ngang (bổng) thì tiếng thứ 8 là thanh huyền (trầm). Ngược lại cũng vậy.
2. Soạn bài Làm thơ lục bát
Câu 1. Làm thơ lục bát theo mô hình ca dao. Điền nối tiếp cho thành bài và đúng luật. Cho biết vì sao em điền các từ đó (về ý và về vần).
Em ơi đi học trường xa
Cố học cho giỏi về nhà mẹ mong
Anh ơi phấn đấu cho bền
Mỗi năm mỗi lớp vững bền mai sau
Ngoài vườn ríu tiếng chim
Cây xòe bóng nắng cùng em trốn tìm
Lí do điền từ: Hợp về nghĩa và hợp về vần.
Câu 2. Cho biết câu lục bát sau sai ở đâu và sửa lại cho đúng luật.
Vườn em cây quýt đủ loài
Có cam, có quýt, có bòng, có na
Thiếu nhi là tuổi học hành
Chúng em phấn đấu tiến lên hàng đầu.
Hai câu lục bát sai vì không đúng nguyên tắc hiệp vần, và luật bằng trắc.
Sửa lại là:
Vườn em cây quýt đủ loài
Có cam, có quýt, có soài, có na
Thiếu nhi là tuổi học hành
Chúng em phấn đấu trở thành trò ngoan.
Để hiểu rõ hơn về thể thơ lục bát các em tham khảo thêm bài giảng Làm thơ lục bát.
3. Hỏi đáp về bài Làm thơ lục bát
Nếu có thắc mắc cần giải đáp các em có thể để lại câu hỏi trong phần Hỏi đáp, cộng đồng Ngữ văn Chúng tôi sẽ sớm trả lời cho các em.