A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
B. Dàn ý chi tiết
a. Mở bài
- Giới thiệu truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày
- Dẫn dắt vào vấn đề: hiện tượng tham nhũng qua truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày
- Cải và Ngô chỉ có chuyện xô xát thông thường, đưa kiện đến thầy Lý trưởng, vô tình mở đầu cho câu chuyện trào phúng đầy tiếng cười mà sâu cay.
- Thầy Lý khác với cái tiếng đời tưởng rằng thanh liêm, giỏi giang thực chất là dạng quan tham ăn tiền trắng trợn.
=> “Lẽ phải” theo đó nhanh bị lật đổi theo đồng tiền là một biểu hiện rõ của xã hội phong kiến.
- Cải và Ngô vì muốn thắng kiện nên đã đi lén đút lót cho thầy Lý. => Họ không có niềm tin nơi công lý, chỉ quan tâm đến chạy vạy.
- Ở khía cạnh đạo đức, họ là những người đáng trách vì tội hối lộ, ở khía cạnh xã hội, họ thực chất cũng chỉ là nạn nhân của sự nhũng nhiễu ở bọn quan tham.
- Phiên xử diễn ra cao trào với câu chuyện đầy ẩn ý, hài hước của 2 con người Cải – thầy Lý
- Khi Cải khăng khăng “xin xét lại, lẽ phải về con mà !’’, thầy lí đã không hề phủ nhận điều đó nhưng thầy đưa ra lí lẽ “Tao biết mày phải… nhưng nó lại phải…. bằng hai mày!’’
=> Tiền đã quyết định lẽ phải ở vị quan sâu mọt ấy. “lẽ phải kia đã bị mua gấp đôi”
- Dẫn trích câu tục ngữ mô tả về vấn đề nhức nhối cả xã hội phong kiến. (“Nào ngờ cùng tổ bợm già,/Quan tham với lại quan tòa bạn thân!”.)
=> phê phán một bộ phận “cha mẹ dân” không làm tròn trách nhiệm phục vụ dân, ra sức bóc lột vơ vét=> dân càng khổ =>Xã hội càng đi xuống.
- “tham nhũng” thời nào cũng có, với nhiều biểu hiện tinh vi. Nhưng nay có Đảng, đã và đang mạnh tay trừng phạt rồi toàn xã hội bài trừ. Giáo dục đạo đức chính trực thế hệ quan chức. => dần kiên cố, tin tưởng phòng tuyến “chống giặc ngoại xâm” vững chắc.
c. Kết bài
- Nhận xét, khái quát, đanh giá chung về vấn đề, hiện tượng
- Mở rộng vấn đề bằng những suy ngẫm và cảm nhận của mỗi cá nhân
Bài văn mẫu
Đề bài: Hiện tượng tham nhũng qua truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày
Gợi ý làm bài
Từ lâu, truyện cười dân gian đã trở thành một sản phẩm văn hóa tinh thần tuyệt vời của dân tộc, nó mang trong mình là những tác phẩm nhằm mang đến tiếng cười hài hước xua tan mệt mỏi, và cũng có rất nhiều câu chuyện đưa đến giọng cười châm biếm,phê phán, đả kích, qua những sự việc gắn bó khăng khít với cuộc sống dung dị đời thường. Truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày là một trong số đó, đánh đòn đau vào tệ nạn tham nhũng ăn vào máu của không ít con mọt quan thời xưa, vì tiền mà sẵn sàng lung lay, lật đổi “lẽ phải” trắng trợn
Câu chuyện bắt đầu với sự bất đồng, xô xát giữa 2 nhân vật Cải và Ngô. Họ tìm đến viên quan xử kiện có tiếng giỏi giang trong vùng – thầy Lý trưởng. Vì muốn thắng thế và bị đánh ít, mối quan hệ chính nối quan với dân chính là đút lót tiền lén lút từ trước (Cải đã lót tiền trước cho thầy lí năm đồng).Cải nghĩ thế là quan sẽ cho mình giảm nhẹ roi nên rất ung dung. Mâu thuẫn chỉ diễn ra đỉnh điểm trong phiên xử kiện, Cải bất ngờ từ thế chủ động chuyển hoàn toàn sang bị động, khi thầy phán đánh mười roi. Chưa dừng lại ở đó, Cải vội nhắc nhở thầy lí bằng những hành động chứa ấn ý mà chỉ hai người trong cuộc hiểu với nhau. Anh ta “ xòe năm ngón tay’’ nhắc thầy mình đã lót năm đồng và “ngước mắt lên nhìn thầy’’ chờ đợi
---Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến---
Là học sinh đang còn ngồi trên ghế nhà trường, em thật may mắn khi đã được sớm hiểu biết được phần nào về vấn nạn tham nhũng này qua những trang sách, dòng tin thời sự,người lớn giúp em nâng cao, hăng hái hơn trong việc vận dụng tránh xa, phê phán những hành vi tham nhũng, và góp sức nhỏ của mình chung tay để xây dựng phòng tuyến chống giặc nội xâm vững vàng hơn
Sau khi đọc xong câu chuyện “Nhưng nó phải bằng hai mày” với ngôn từ xúc tích, dễ hiểu, đầy kinh nghiệm, giọng cười châm biếm, nhưng đầy bức bối khi phê phán lên thói hư tật xấu xã hội phong kiến xưa. Nó đã để lại trong lòng người đọc chúng ta rất nhiều bài học, mỉa mai lên ý tưởng ăn đút, ăn lót, bênh vực kẻ có tiền như là triệu chứng điển hình của bệnh tham nhũng trong bộ phận quan lại, lên án được sự thao túng của đồng tiền chắc chắn cũng sẽ đi đôi với quyền lực người nhà nước giữa chốn quan trường. Vì vậy ngày nay, đa số “Cha mẹ của Dân” nên cần nhận thức sớm, tu dưỡng, cảnh tỉnh, dám nói không với tham nhũng
Mong rằng, tài liệu trên đã góp phần giúp các em học tốt hơn chương trình Ngữ văn 10, cũng như giúp các em trau dồi thêm kĩ năng làm văn nghị luận xã hội. Chúc các em có thêm tài liệu văn mẫu hay với đề tài Hiện tượng tham nhũng qua truyện cười Nhưng nó phải bằng hai mày.
--MOD Ngữ văn Chúng tôi (tổng hợp và biên soạn)