Dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu: Luyện tập (tiếp theo)

a) Khí hậu nước ta / ấm áp // cho phép ta / quanh năm trồng trọt, thu hoạch bốn mùa.

               C              V                         C                 V

             CN                                                              VN

• Cụm C-V: Khí hậu nước ta ấm áp" → Chủ ngữ trong câu.
• Cụm C-V: "ta quanh năm trồng trọt" → Phụ ngữ cho cụm động từ "cho phép".

b) Có kẻ // nói từ khi các thi sĩ / ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ / trông mới đẹp; từ khi

                                   C                        V                                            C                             V

     CN                                                                           VN 

có người / lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối / nghe mới hay.

          C                         V                                                                     C                                        V                                  

• Cụm C-V: "các thi sĩ ca tụng cảnh núi non" → làm phụ ngữ cho động từ "nói".
• Các cụm C-V: "Có người lấy tiếng...."; "tiếng suối nghe mới hay" → Định ngữ (danh từ Khi)

c) Thật đáng tiếc khi chúng ta // thấy những tục lệ tốt đẹp ấy / đã mất dần, và những thức quý của đất 

                                                                             C                                 V                                  C

                     CN 

mình / thay dần bằng những thức bóng bảy hào nhoáng và thô kệch bắt chước người ngoài [...].

                                           V

                                       VN

• 2 cụm C - V làm phụ ngữ cho động từ "thấy"

a) Chúng em học giỏi. Cha mẹ và thầy cô rất vui lòng.

→ Chúng em / học giỏi // làm cho cha mẹ và thầy cô / rất vui lòng.

          C             V                                 C                        V

              CN                            VN

b) Nhà văn Hoài Thanh khẳng định: "Cái đẹp là cái có ích".

→ Nhà văn Hoài Thanh // khẳng định rằng cái đẹp / là cái có ích.

                                                                  C             V

              CN                                       VN

c) Tiếng Việt rất giàu thanh điệu. Điều đó khiến lời nói của người Việt Nam ta du dương, trầm bổng như một bản nhạc.

→ Tiếng Việt / rất giàu thanh điệu // khiến lời nói của người Việt Nam ta / du dương, trầm bổng như một bản nhạc.

           C                   V                                              C                                                V

                      CN                                                             VN

d) Cách mạng tháng Tám thành công. Từ đó, tiếng Việt có một bước phát triển mới, số phận mới.

→ Từ khi Cách mạng tháng Tám / thành công, tiếng Việt // có một bước phát triển mới, số phận mới.

                       C                                 V

                                TN                                    CN                                 VN

• Lưu ý: Các phụ ngữ của động từ cảm nghĩ (biết, biết rằng, nghĩ...), động từ gây khiến (khiến, khiến cho, làm cho...), động từ khả năng (muốn, định...), động từ bị động (bị, được, chịu, mắc phải...) thường được mở rộng thành cụm C-V.

a) Anh em hoà thuận, hai thân vui vầy.

→ Anh em hoà thuận khiến hai thân vui vầy.

b) Đây là cảnh một rừng thông. Ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ.

→ Đây là cảnh một rừng thông ngày ngày có biết bao nhiêu người qua lại. Nhưng bao nhiêu người qua lại cũng chỉ mải suy tính xem rừng này mỗi năm lấy được bao nhiêu nhựa thông, bao nhiêu củi thông. Đến lúc có người nhìn cảnh chỉ vì mến cảnh và biết quên mình trong cảnh, từ lúc ấy mới có văn thơ.

c) Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống",... ra đời. Sự ra đời của các vở kịch ấy đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.

→ Hàng loạt vở kịch như "Tay người đàn bà", "Giác ngộ", "Bên kia sông Đuống",... ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu ở khắp mọi miền đất nước.