ĐỀ THI HỌC KÌ I NĂM HỌC 2018-2019
TRƯỜNG THCS PHAN THIẾT Bài kiểm tra: NGỮ VĂN LỚP 9
Câu 1 (1,0 điểm): Nêu khái niệm phương châm về lượng? Thành ngữ “Ông nói gà, bà nói vịt” liên quan đến phương châm hội thoại nào?
Câu 2 (0,5 điểm): Cho các câu sau:
a. Năm em học sinh lớp 9A có chân trong đội tuyển của trường tham dự “Hội khỏe Phù Đổng” cấp tỉnh.
b. Dù ai nói ngả nói nghiêng
Lòng ta vẫn vững như kiềng ba chân
Ở câu nào, từ chân được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ? Câu nào từ chân được dùng với nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ?
Câu 3 (0,5 điểm): Kể tên một tác phẩm thơ được viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta mà em đã được học trong chương trình Ngữ văn lớp 9 kỳ I và ghi rõ tên tác giả?
Câu 4 (1,0 điểm): Chép chính xác tám câu cuối trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích trích Truyện Kiều của Nguyễn Du.
Câu 5 (7,0 điểm): Đóng vai nhân vật ông Hai (Truyện ngắn Làng- Kim Lân) kể lại diễn biến tâm trạng khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc.
----------HẾT----------
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
Câu 1.
- Khái niệm: Khi giao tiếp, cần nói cho có nội dung; nội dung của lời nói phải đáp ứng yêu cầu của cuộc giao tiếp, không thiếu, không thừa
- Thành ngữ “Ông nói gà, bà nói vịt” liên quan đến phương châm quan hệ.
Câu 2.
- Nghĩa của từ chân:
a. Chân - nghĩa chuyển theo phương thức hoán dụ.
b. Chân - nghĩa chuyển theo phương thức ẩn dụ.
Câu 3.
- Tên tác phẩm, tác giả thơ được viết trong thời kì đầu cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta đã được học trong chương trình Ngữ văn lớp 9 kỳ I:
- Đồng chí (Chính Hữu)
Câu 4.
- Tám câu cuối trong đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích trích Truyện Kiều của Nguyễn Du:
Buồn trông cửa bể chiều hôm,
Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa?
Buồn trông ngọn nước mới sa,
Hoa trôi man mác biết là về đâu?
Buồn trông nội cỏ rầu rầu,
Chân mây mặt đất một màu xanh xanh.
Buồn trông gió cuốn mặt duềnh,
Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi.
Câu 5.
- Mở bài: Dẫn dắt vào câu chuyện (theo ngôi kể thứ nhất)
- Thân bài: (Thể hiện được nỗi ám ảnh day dứt, tâm trạng tuyệt vọng, đau khổ, bế tắc khi nghe tin làng Chợ Dầu theo giặc. Trong bài viết có sử dụng đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm kết hợp yếu tố nghị luận) với các ý cơ bản sau:
- Ở nơi tản cư:
- Ông nghĩ về làng.
- Ông muốn được về làng.
- Ông nhớ về làng.
- Ông quan tâm đến cuộc kháng chiến.
- Khi nghe tin làng theo giặc:
- Cổ nghẹn ắng, da mặt tê rân rân, lặng đi tưởng như không thở được, một lúc lâu mới rặn è è nuốt một cái gì vướng ở cổ giọng lạc hẳn đi.
- Vờ đứng lảng ra chỗ khác rồi đi thẳng, cúi gằm mặt xuống mà đi.
- Về đến nhà nằm vật ra giường, nước mắt cứ giàn ra rồi nắm chặt hai tay rít lên.
- Kiểm điểm từng người trong óc nửa tin, nửa ngờ.
- Gắt gỏng, đêm trằn trọc không sao ngủ được, hết trở mình bên này lại trở mình bên kia thở dài, chợt lặng đi, chân tay nhũn ra tưởng chừng như không cất lên được.
- Ba, bốn hôm không bước chân ra ngoài, suốt ngày ở gian nhà chật chội ấy nghe ngóng, để ý, chột dạ và nơm nớp.
- Suy nghĩ hay là quay về làng? Không thể được làng thì yêu thật nhưng làng theo Tây rồi thì phải thù.
- Ôm con vào lòng nói chuyện như để ngỏ lòng mình, minh oan cho mình để vơi đi được đôi phần nỗi khổ trong lòng.
- Ở nơi tản cư:
- Kết bài: Khẳng định lại ấn tượng về tâm trạng của bản thân khi nghe tin làng mình theo giặc.
- Lưu ý:
- Dàn ý chỉ mang tính định hướng, học sinh có thể trình bày theo cách khác nhưng phải đảm bảo các ý trên.
- Chỉ cho điểm tối đa với những bài viết hoàn chỉnh về bố cục, đúng thể loại, trình bày rõ ràng, mạch lạc, có sáng tạo, trình bày sạch đẹp, không mắc lỗi chính tả, ngữ pháp.
- Giáo viên căn cứ vào làm bài cụ thể của học sinh để cho điểm phù hợp, công bằng.
Ngoài ra, các em có thể tham khảo thêm:
