TRƯỜNG THPT GIA ĐỊNH ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KÌ 2
NĂM HỌC: 2018 - 2019
MÔN: NGỮ VĂN 10
Anh/chị hãy phân tích đoạn văn bản sau trong tác phẩm Đại cáo bình Ngô (“Bình Ngô đại cáo”) của Nguyễn Trãi:
Từng nghe:
Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.
Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng nền văn hiến đã lâu.
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.
Từ Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời gây nền độc lập,
Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi bên xưng đế một phương.
Tuy mạnh yếu từng lúc khác nhau,
Song hào kiệt đời nào cũng có.
Vậy nên:
Lưu Cung tham công nên thất bại,
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong.
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.
Việc xưa xem xét,
Chứng cớ còn ghi.
(Theo bản dịch của Bùi Kỉ, Bùi Văn Nguyên chỉnh lí)
..............HẾT............
HƯỚNG DẪN GIẢI CHI TIẾT
1. Yêu cầu về kĩ năng: Biết cách làm bài nghị luận văn học dạng phân tích; thể hiện cảm nhận sâu sắc, tinh tế; kết cấu bài viết chặt chẽ, diễn đạt lưu loát; văn viết có cảm xúc, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp,…
2. Yêu cầu về kiến thức:
a. Mở bài: giới thiệu để dẫn vào đề
b. Thân bài:
- Giới thiệu chung: xuất xứ, hoàn cảnh sáng tác, nhan đề…
- Phân tích
- Học sinh cần bám sát văn bản, phân tích theo bài giảng của giáo viên đã dạy trên lớp. Khuyến khích những bài viết thể hiện suy nghĩ sâu sắc, có cách diễn đạt mới mẻ, chủ yếu làm nổi bật những ý sau:
- Tư tưởng nhân nghĩa tiến bộ gắn liền với thực tiễn dân tộc.
- Mối liên hệ gắn bó giữa “nước” và “dân”
- Khẳng định chân lý về sự tồn tại độc lập, có chủ quyền của nước Đại Việt bằng những yếu tố khách quan, đầy sức thuyết phục.→ Nêu cao luận đề chính nghĩa.
- Nghệ thuật viết văn chính luận của Nguyễn Trãi được thể hiện qua việc sử dụng một loạt các biện pháp nghệ thuật để tăng sức thuyết phục cho bản tuyên ngôn như: các câu văn biền ngẫu đăng đối, nhịp nhàng; từ ngữ chuẩn xác, trang trọng, giàu hình ảnh; so sánh, đặt ngang hàng giữa ta và giặc về trình độ chính trị, tổ chức, quản lý quốc gia; biện pháp liệt kê; giọng văn đĩnh đạc, trang trọng, tràn đầy niềm tự hào dân tộc;…
- Đánh giá
- Đoạn đầu của “Bình Ngô đại cáo” có ý nghĩa trọng đại như một bản tuyên ngôn độc lập (tính toàn diện, tính sâu sắc, tư tưởng thời đại).
- Nội dung của đoạn một có ý nghĩa như tiền đề cho toàn bài cáo, tất cả nội dung được phát triển tiếp theo đều xoay quanh tiền đề này.
- Sức thuyết phục của văn chính luận trong đoạn này là sự kết hợp độc đáo giữa lí lẽ và thực tiễn.
c. Kết bài
Trên đây là trích dẫn một phần đề kiểm tra giữa HK2 năm 2019 môn Ngữ Văn 10 - Trường THPT Gia Định. Để xem được đầy đủ nội dung đề kiểm tra, mời quý thầy cô và các em vui lòng đăng nhập vào Chúng tôi. Hy vọng rằng đây sẽ là tài liệu tham khảo bổ ích cho các thầy cô làm tài liệu ôn tập và ra đề cho học sinh. Đồng thời, tài liệu này giúp các em học sinh có bước ôn thi thật tốt để có một kết quả cao.
---Mod Ngữ Văn tổng hợp và biên soạn---
