Bài học này các em cần nắm được nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn bộ sự sống trên trái đất, nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là ngăn chặn nguy cơ đó là đấu tranh cho một thế giới hòa bình.
Tóm tắt bài
1.1. Tìm hiểu chung
a. Tác giả G.G. Mác két
- Ga–bri–en Gác–xi –a Mác–két là nhà văn Cô-lôm-bi-a.
- Sinh năm 1928 mất năm 2014
- Nhận giải thưởng Nô ben về văn học năm 1982.
- Ông viết nhiều tiểu thuyết, truyện ngắn, nổi tiếng nhất là tiểu thuyết "Trăm năm cô đơn (1967)".
b. Tác phẩm
- Ra đời tháng 8 năm 1986.
- Vị trí: Trích tham luận tại cuộc họp nguyên thủ nước họp ở Mê-hi-cô.
c. Bố cục
Có thể chia làm 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến "vận mệnh thế giới": Hiểm họa chiến trang hạt nhân đang đề nặng lên toàn trái đất.
- Phần 2: Tiếp theo đến "điểm xuất phát của nỏ": Sự phi lí và tốn kém của cuộc chạy đua vũ trang.
- Phần 3: Còn lại: Ngăn chặn chiến tranh là nhiệm vụ của mọ người.
d. Thể loại
- Văn bản nhật dụng: Nghị luận chính trị, xã hội.
1.2. Đọc hiểu văn bản
a. Hiểm họa chiến tranh hạt nhân
- Nguy cơ chiến tranh hạt nhân.
- Ngày 8/8/1986, hơn 50000 đầu đạn hạt nhân đã được bố trí khắp hành tinh.
- Tất cả mọi người ngồi trên một thùng 4 tấn thuốc nổ.
- Tất cả chỗ đó nổ tung sẽ hủy hoại 12 lần Trái đất và các hành tinh khác.
- Chiến tranh hạt nhân được so sánh như thanh gươm Đa-mô-clet.
- Cuộc sống tốt đẹp của con người bị chiến tranh hạt nhân đe dọa.
- Chiến tranh hạt nhân đi ngược lý trí loài người.
- Nhiệm vụ đấu tranh cho một thế giới hòa bình.
⇒ Mở đầu bằng một câu hỏi rồi tự trả lời bằng một thời điểm thực tại với những con số cụ thể, cách tính toán cụ thể, đơn giản.
⇒ Tác động vào nhận thức về sức mạnh ghê gớm của vũ khí hạt nhân, gợi sự đồng tình của người đọc.
b. Chạy đua chiến tranh hạt nhân là cực kỳ tốn kém
- Ngược với lí trí của con người
Các lĩnh vực đời sống xã hội | Chi phí chuẩn bị chiến tranh hạt nhân |
100 tỉ USD để giải quyết vấn đề cấp bách, cứu trợ ý tế, GD cho 500 triệu trẻ em nghèo trên thế giới. | Gần bằng chi phí cho 100 máy bay ném bom chiến lược B.1B và 7000 tên lửa vượt đại dương. |
Kinh phí của chương trình phòng bệnh 14 năm cứu hơn 14 triệu trẻ em Châu Phi. | Bằng giá 10 chiếc tầu sân bay Ni-mít mang vũ khí hạt nhân của Mĩ dự định sản xuất từ năm 1986 - 2000. |
Năm 1985 có 575 triệu người thiếu dinh dưỡng. | Gần bằng kinh phí sản xuất 149 tên lửa MX. |
Tiền nông cụ cần thiết cho các nước nghèo dinh dưỡng. | Gần bằng kinh phí sản xuất 27 tên lửa MX. |
Xóa nạn mù chữ cho toàn thế giới. | Bằng tiền đóng 2 tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân. |
- Chạy đua vũ trang, chuẩn bị cho chiến tranh hạt nhân vô cùng tốn kém và điên rồ, làm mất đi sự cải thiện đời sống của con người, ngược với lí trí lành mạnh của nhân loại.
→ Các dẫn chứng cụ thể, nhiều lĩnh vực thiết yếu của đời sống được so sánh với sự tốn kém của chi phí hạt nhân.
⇒ Cho thấy sự vô nhân đạo, lời tố cáo của những kẻ độc ác đang đẩy loài người đến cái chết.
- Chiến tranh đi ngược với cá tự nhiên.
- 180 triệu năm bông hồng mới nở.
- 380 triệu năm con bướm mới biết bay.
- Hàng triệu triệu năm con người mới hình thành.
→ Đó là cả một quá trình kì công nhưng nếu chiến tranh diễn ra nó sẽ trở thành con số không.
⇒ Đối lập, khẳng định một sự phản tiến hóa, phản tự nhiên đến điên rồ khiến ta thấy được hiểm họa của hạt nhân.
c. Nhiệm vụ của mọi người
- Tích cực đoàn kết, xiết chặt đội ngũ đấu tranh vì hòa bình, phản đối ngăn chặn chiến tranh xảy ra.
- Đây là lời trăng trối nhưng cũng là lời thức tỉnh mọi người trong cuộc chiến tranh hạt nhân.
Bài tập minh họa
Ví dụ:
Đề: Bằng lí lẽ. dẫn chứng em hãy chứng minh phân tích và đánh giá làm sáng tỏ vấn đề Đấu tranh cho một thế giơi hòa bình có phải là một bài văn nghị luận sống động không?
Gợi ý làm bài
1. Mở bài
- Giới thiệu tác giả, tác phẩm “Đấu tranh cho một thế giới hoà bình”.
- Tóm lược nội dung chính và bài học cho mỗi chúng ta.
2. Thân bài
- Đấu tranh cho một thế giới hoà bình là một văn bản nghị lụận.
- Luận điểm chính mà tác giả nêu ra trong bài viết này là: "Chiến tranh hạt nhân là một hiểm hoạ khủng khiếp đang đe doạ loài người và sự sông trên Trái Đất, vì vậy nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại là đoàn kết đấu tranh đểloại bỏ nguy cơ ấy".
- Kho vũ khí hạt nhân đang tàng trữ có khả năng huỷ diệt sự sống trên Trái Đất và các hành tinh khác trong hệ Mặt Trời.
- Cuộc chạy đua vũ trang vô cùng tốn kém đã làm mất đi cơ hội cải thiện đời sống cho hàng tỉ người nghèo khổ nhất trên thế giới.
- Chiến tranh hạt nhân không chỉ đi ngược lại lí trí của loài người mà còn trái với quy luật tự nhiên, phản lại sự tiến hoá.
- Vì vậy, tất cả chúng ta phải có nhiệm vụ ngăn chặn cuộc chiến tranh hạt nhân, đấu tranh cho một thế giới hoà bình, vì một cuộc sống tốt đẹp hơn cho tất cả mọi người.
- Mác-két đã sử dụng nghệ thuật lập luận chặt chẽ, sắc bén kết hợp với chứng cứ phong phú, xác thực, cụ thể.
- Sự khủng khiếp của nguy cơ chiến tranh hạt nhân, tác giả đã nêu cụ thể thời gian và đưa ra số liệu cụ thể đầu đạn hạt nhân với một phép tính rất đơn giản, rất dễ hiểu: 50.000 đầu đạn hạt nhân chia bình quân cho đầu người trên thế giới, mỗi người phải hứng chịu trung bình 4 tấn thuốc nổ.
- Tính chất phi lí của cuộc chạy đua vũ trang, tác giả đã đưa ra hàng loạt so sánh giữa chi phí cho vũ khí hạt nhân với chi phí cho các hoạt động cứu trợ, phát triển xã hội, y tế, tiếp tế thực phẩm, giáo dục, đặc biệt ở các nước nghèo:
- Chạy đua vũ trang là đi ngựợc lại lí trí của tự nhiên.
- Thông điệp mà tác giả muốn gửi tới loài người: Một thế giới không có vũ khí và một cuộc sống hoà bình, công bằng.
- Đấu tranh cho một thế giới hoà bình giàu sức thuyết phục còn bởi cảm xúc mãnh liệt và nhiệt huyết chứa chan của tác giả.
3. Kết bài
- Bằng lập luận sắc bén, chứng cứ phong phú, xác thực và nhiệt huyết Mác-két đã nêu rõ mối hiểm hoạ hạt nhân đối với nhân loại.
- Sự tốn kém vô cùng phi lí của cuộc chạy đua vũ trang.
- Kêu gọi mọi người phải hành động để ngăn chặn nguy cơ chiến tranh hạt nhân, đấu tranh vì một thế giới hoà bình.
- Đấu tranh cho một thế giới hòa bình là bài văn nghị luận xuất sắc.
3. Soạn bài Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình, trích từ tham luận tại cuộc họp nguyên thủ ở Mê – hi – cô, được G. G. Mác –két viết vào tháng 8 năm 1986. Bài viết nói lên nguy cơ chiến tranh hạt nhân đang đe dọa toàn bộ sự sống trên trái đất cùng những nhiệm vụ cấp bách của toàn thể nhân loại. Để biết thêm chi tiết, các em có thể tham khảo bài soạn chi tiết tại đây: Bài soạn Đấu tranh cho một thế giới hòa bình.
4. Một số bài văn mẫu về văn bản Đấu tranh cho một thế giới hòa bình
Đấu tranh cho một thế giới hòa bình của G. G. Mác – két là một bài văn nghị luận được viết bằng cả tâm huyết và trái tim của một nhà văn yêu chuộng hòa bài. Sức thuyết phục của bài văn được thể hiện rõ qua việc tác giả đã dùng những lập luận chặt chẽ, chứng cứ phong phú, xác thực. Để cảm nhận sâu sắc về văn bản này, các em có thể tham khảo một số bài văn mẫu dưới đây: