Chuyên đề ôn tập về phản ứng hóa học và phân loại phản ứng hóa Học lớp 10 năm 2021

1. Phản ứng hóa học là gì?

 - Là quá trình biến đổi từ chất này thành chất khác.

Các chất tham gia → các chất sản phẩm

2. Phân loại

 - Phản ứng không làm thay đổi số oxi hóa

Ví dụ:  Cu(OH)₂ + HCl → CuCl₂ + H₂­O

 - Phản ứng có làm thay đổi số oxi hóa (Phản ứng oxi hóa – khử)

 Ví dụ: H₂S + O₂ → SO₂ + H₂O

3. Cân bằng phản ứng hóa học

a. Cân bằng phản ứng không làm thay đổi số oxi hóa

* Lưu ý: Loại phản ứng hóa học này cân bằng rất đơn giản cần dựa phương pháp đại số giữa số nguyên tử các nguyên tố hóa học trước và sau phản ứng → cân bằng.

Ví dụ: NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + H₂O

  NaOH → Na₂SO₄ cần 2 NaOH

Tổng số H tham gia = 4 → cần 2H₂O

 → Phương trình đã được cân bằng

  2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

b. Cân bằng phản ứng oxi hóa - khử

- Nguyên tắc: Dựa vào sự bảo toàn electron nghĩa là tổng số electron của chất khử cho phải bằng tổng số electron chất oxi hóa nhận.

- Các bước cân bằng:

+ Bước 1: Xác định số oxi hóa của nguyên tử các nguyên tố trước và sau phản ứng và cho biết chất nào là chất oxi hóa, chất nào là chất khử.

+ Bước 2: Viết các quá trình oxi hóa và quá trình khử:

Quá trình oxi hóa là quá trình nhường e

Quá trình khử là quá trình nhận e.

+ Bước 3: Xác định hệ số của 2 quá trình oxi hóa và quá trình khử. Sao cho

Tổng số electron cho = tổng số electron nhận.

+  Bước 4: Điền các hệ số vào phương trình và tiến hành cân bằng nguyên tử các nguyên tố không làm thay đổi số oxi hóa.

Ví dụ: Cân bằng phản ứng oxi hóa khử sau theo phương pháp thăng bằng electron.

1. NH₃ + O₂ → NO + H₂O (không có yếu tố môi trường)

 + Bước 1:

N^-3H₃ + O₂⁰ → N⁺²O^-2 + H₂O

 khử      oxh

 + Bước 2:

N^-3 → N⁺² + 5e (quá trình oxi hóa)

O₂⁰ + 4e → 2O^-2(quá trình khử)

+ Bước 3: Hệ số cân bằng là 4 và 5

+ Bước 4:

4NH₃ + 5O₂ → 4NO + 6H₂O

2. Fe + H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O (có yếu tố môi trường)

(tiến hành tương tự)

Fe⁰         + H₂S⁺⁶O₄ đặc nóng → Fe⁺³₂(SO₄)₃ + S⁺⁴O₂ + H₂O

chất khử    chất oxi hóa

1 x 2Fe⁰ → 2Fe⁺³ + 6e

3 x S⁺⁶ + 2e → S⁺⁴

2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Cân bằng phản ứng oxi hóa khử sau theo phương pháp thăng bằng electron.

1. Dạng 1: Phản ứng oxi hóa – khử thông thường

1. Zn  +  H₂SO₄  → ZnSO₄  +  H₂S  +  H₂O

2.  KMnO₄ + HCl   →   KCl + MnCl₂ + Cl₂­  + H₂O

3. Mg + HNO₃  →  Mg(NO₃)₂  +  NH₄NO₃  + H₂O

4.  KMnO₄ + FeSO₄ + H₂SO₄  →   Fe₂(SO₄)₃  + MnSO₄ + K₂SO₄ + H₂O

2. Dạng 2: Phản ứng tự oxi hóa – khử

1. Cl₂  +  KOH   → KCl  + KClO₃  +  H₂O

2. S + NaOH  → Na₂S  + Na₂SO₃   + H₂O

3. Dạng 3: Phản ứng oxi hóa – khử nội phân tử

1. AgNO₃  → Ag  + NO₂  + O₂

2. Cu(NO₃)₂  → CuO   + NO₂  + O₂

3. KMnO₄  → K₂MnO₄  +  O₂  +  MnO₂

4. Dạng 4: Phản ứng  oxi hóa – khử  có số oxi hóa là phân số

2. Fe₃O₄   +  HNO₃  →  Fe(NO₃)₃   +  NO  + H₂O

3. CH₃ – C = CH  + KMnO₄  + KOH → CH₃ – COOK  + K₂CO₃  + MnO₂ + H₂O

4. CH₃ – CH = CH₂ + KMnO₄ + H₂O → CH₃ – CH(OH) –CH₂(OH) + MnO₂ + KOH

5. Dạng 5: Phản ứng  oxi hóa – khử  có nhiều chất khử

1. FeS₂  +  O₂   →  Fe₂O₃   +  SO₂

2. FeS  + KNO₃  → KNO₂   + Fe₂O₃   +  SO₃

3. FeS₂ + HNO₃   → Fe(NO₃)₃  + H₂SO₄ + NO₂­ + H₂O

4. FeS₂ + HNO₃ + HCl  → FeCl₃ + H₂SO₄ + NO­ + H₂O

5. FeS + HNO₃  → Fe(NO₃)₃  + Fe₂(SO₄)₃ + NO­ + H₂O

6. Cr₂S₃  + Mn(NO₃)₂  + K₂CO₃  → K₂CrO₄  + K₂SO₄  + K₂MnO₄  + NO  + CO₂

6. Dạng 6: Phản ứng  oxi hóa – khử  có só oxi hóa tăng giảm ở nhiều mức

1. Al + HNO₃ →Al(NO₃)₃  +  NO  +  N₂O   +  H₂O  (V_NO  : V_N2O  =  3 :  1)

2. Al + HNO₃  →  Al(NO₃)₃  +  NO  +  N₂   +  H₂O  ( n_NO  : n_N2  =  3 :  2)

3. FeO  +  HNO₃  →  Fe(NO₃)₃  +  NO₂   + NO  +  H₂O

(Biết tỉ lệ số mol NO₂  :  NO  =  a : b )

4. FeO  +  HNO₃  →  N₂O  +  NO  + Fe(NO₃)₃  +  H₂O

(Biết tỉ lệ số mol N₂O  :  NO  =  x : y )

5. Al + HNO₃  →  Al(NO₃)₃  +  NO  +  N₂O   +  H₂O

(Biết tỉ lệ số mol NO  :  N₂O  =  1 : 2 )

7. Dạng 7: Phản ứng  oxi hóa – khử  có hệ số bằng chữ

1.  M  + HNO₃  →  M(NO₃)_n  + NO₂­ + H₂O 

2.   M  + H₂SO₄  →  M₂(SO₄)_n  + SO₂­  + H₂O

3.  Fe_xO_y  + HNO₃ →   Fe(NO₃)₃  + NO­ + H₂O

4.  Fe_xO_y + H₂SO₄  →  Fe₂(SO₄)₃  +  SO₂­  + H₂O

5. FeO + HNO₃  →  Fe(NO₃)₃  + N_xO_y­  + H₂O

6. M₂(CO₃)_n  +  HNO₃  → M(NO₃)_m  +  NO  + CO₂  +  H₂O

7. NaIO_x  +  SO₂  +  H₂O   → I₂  +  Na₂SO₄   +  H₂SO₄

8. Dạng 8: Phản ứng  oxi hóa – khử  có chất hữu cơ

1. C₆H₁₂O₆   +  H₂SO₄ đ →  SO₂   +  CO₂   +  H₂O

2. C₁₂H₂₂O₁₁  +  H₂SO₄  đ  → SO₂ +  CO₂  +  H₂O

3.  CH₃- C  CH  + KMnO₄ + H₂SO₄ → CO₂ +  K₂SO₄  + MnSO₄  + H₂O

4. HOOC – COOH  + KMnO₄ + H₂SO₄ → CO₂  +   K₂SO₄  +  MnSO₄   +  H₂O

Câu 1. Loại phản ứng nào sau đây luôn là không phải phản ứng oxi hóa – khử?

A. phản ứng hóa hợp

B. phản ứng phân hủy

C. phản ứng thế

D. phản ứng trao đổi

Câu 2. Phản ứng nhiệt phân muối thuộc phản ứng:

A. oxi hóa – khử.

B. không oxi hóa – khử.

C. oxi hóa – khử hoặc không.

D. thuận nghịch.

Câu 3. Phản ứng nào sau đây vừa là phản ứng phân hủy, vừa là phản ứng oxi hóa – khử?

A. NH₄NO₂ → N₂ + 2H₂O

B. CaCO₃ → CaO + CO₂

C. 8NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6NH₄Cl

D. 2NH₃ + 3CuO → N₂ + 3Cu + 3H₂O

Câu 4. Phản ứng nào sau đây là phản ứng thế?

A. CuO + HCl → CuCl₂ + H₂O

B. Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

C. 3Zn + 8HNO₃ → 3Zn(NO₃)₂ + 2NO + 4H₂O

D. Fe(NO₃)₂ + AgNO₃ → Fe(NO₃)₃ + Ag

Câu 5. Phản ứng nào sau đây vừa là phản ứng hóa hợp, vừa là phản ứng oxi hóa – khử?

A. CaO + H₂O → Ca(OH)₂

B. 2NO₂ → N₂O₄

C. 2NO₂ + 4Zn → N₂ + 4ZnO

D. 4Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃

Câu 6. Phản ứng nào sau đây vừa là phản ứng phân hủy, vừa là phản ứng oxi hóa – khử?

A. NH₄NO₂ → N₂ + 2H₂O

B. CaCO₃ → CaO + CO₂

C. 8NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6NH₄Cl

D. 2NH₃ + 3CuO → N₂ + 3Cu + 3H₂O

Câu 7. Cho các phản ứng sau :

a. FeO + H₂SO₄ đặc nóng

b. FeS + H₂SO₄ đặc nóng

c. Al₂O₃ + HNO₃

d. Cu + Fe₂(SO₄)₃

e. RCHO + H₂

f. Glucozơ + AgNO₃ + NH₃ + H₂O

g. Etilen + Br₂

h. Glixerol + Cu(OH)₂

Dãy gồm các phản ứng đều thuộc loại phản ứng oxi hoá – khử là?

A. a, b, d, e, f, h.

B. a, b, d, e, f, g.

C. a, b, c, d, e, g.

D. a, b, c, d, e, h.

Câu 8. Cho từng chất : Fe, FeO, Fe(OH)₂, Fe₃O₄, Fe₂O₃, Fe(NO₃)₃, Fe(NO₃)₂, FeSO₄, Fe₂(SO₄)₃, FeCO₃ lần lượt phản ứng với HNO₃ đặc nóng. Số lượng phản ứng thuộc loại phản ứng oxi hoá – khử là:

A. 8.

B. 6.

C. 5.

D. 7.

Câu 9. Xét phản ứng sau:

3Cl₂ + 6KOH → 5KCl + KClO₃ + 3H₂O (1)

2NO₂ + 2KOH → KNO₂ + KNO₃ + H₂O (2)

Phản ứng (1), (2) thuộc loại phản ứng

A. oxi hóa – khử nội phân tử.

B. oxi hóa – khử nhiệt phân.

C. tự oxi hóa – khử.

D. không oxi hóa – khử.

Câu 10. Khi trộn dung dịch Fe(NO₃)₂ với dung dịch HCl, thì

A. không xảy ra phản ứng.

B. xảy ra phản ứng thế.

C. xảy ra phản ứng trao đổi.

D. xảy ra phản ứng oxi hóa – khử.

Câu 11: Phản ứng nào sau đây là phản ứng oxi hóa – khử?

A. Fe₂ O₃ + 6HNO₃ → 2Fe(NO₃) ₃ + 3H₂ O

B. H₂ SO₄ + Na₂ O → Na₂ SO₄ + 2H₂ O

C. Fe₂ O₃ + 3CO → 2Fe + 3CO₂

D. 2AgNO₃ + BaCl₂ → Ba(NO₃) ₂ + 2AgCl ↓

Câu 12: Phản ứng nào sau đây vừa là phản ứng hóa hợp, vừa là phản ứng oxi hóa – khử?

A. CaO + H₂ O → Ca(OH) ₂

B. 2NO₂ → N₂ O₄

C. 2NO₂ + 4Zn → N₂ + 4ZnO

D. 4Fe(OH) ₂ + O₂ + 2H₂ O → 4Fe(OH)₃

Câu 13: Phản ứng nào sau đây vừa là phản ứng phân hủy, vừa là phản ứng oxi hóa – khử?

A. NH₄NO₂ → N₂ + 2H₂O

B. CaCO₃ → CaO + CO₂

C. 8NH₃ + 3Cl₂ → N₂ + 6NH₄ Cl

D. 2NH₃ + 3CuO → N₂ + 3Cu + 3H₂O

Câu 14: Phản ứng nào sau đây là phản ứng oxi hóa – khử?

A. Fe₂O₃ + 6HNO₃ → 2Fe(NO₃)₃ + 3H₂O

B. H₂SO₄ + Na₂O → Na₂SO₄ + 2H₂O

C. Fe₂O₃ + 3CO → 2Fe + 3CO₂

D. 2AgNO₃ + BaCl₂ → Ba(NO₃)₂ + 2AgCl ↓

Câu 15: Phản ứng nào sau đây vừa là phản ứng hóa hợp, vừa là phản ứng oxi hóa – khử?

A. CaO + H₂O → Ca(OH)₂

B. 2NO₂ → N₂O₄

C. 2NO₂ + 4Zn → N₂ + 4ZnO

D. 4Fe(OH)₂ + O₂ + 2H₂O → 4Fe(OH)₃

 

Trên đây là một phần trích đoạn nội dung Chuyên đề ôn tập về phản ứng hóa học và phân loại phản ứng hóa Học lớp 10 năm 2021. Để xem toàn bộ nội dung các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong kì thi sắp tới.