Chuyên đề Lý thuyết và phương pháp giải bài tập Vật lý 6 về Đo thể tích vật rắn không thấm nước

ĐO THỂ TÍCH VẬT RẮN KHÔNG THẤM NƯỚC

I. TÓM TẮT LÝ THUYẾT VÀ PHƯƠNG PHÁP GIẢI

1. Đo thể tích vật rắn không thấm nước và chìm trong nước

Muốn đo thể tích của vật rắn không thấm nước và chìm trong nước ta có thể dùng bình chia độ hoặc dùng bình tràn.

a) Dùng bình chia độ

Khi dùng bình chia độ thì nhớ đổ đủ nước vào bình (sao cho khi thả vật vào thì vật được ngập hoàn toàn trong nước). Khi đó thể tích của phần chất lỏng dâng lên bằng thể tích của vật.

Thể tích của vật được tính bằng công thức: V_vật = V₂ – V₁

Trong đó: V₁ là thể tích của nước khi chưa thả vật vào trong bình chia độ.

                  V₂ là thể tích của nước và vật khi thả vật vào trong bình chia độ.

Ví dụ: Thể tích của nước khi chưa thả viên đá vào trong bình chia độ là V₁ = 150 cm³

Thể tích của nước và viên đá khi thả viên đá vào trong bình chia độ là V₂ = 200 cm³

Thể tích của viên đá là: V_đá = V₂ – V₁ = 200 – 150 = 50 cm³

b) Dùng bình tràn

Ta thường sử dụng phương pháp bình tràn khi vật rắn không bỏ lọt bình chia độ.

Khi dùng bình tràn thì nhớ trước khi thả vật vào bình tràn thì phải đổ nước cho đầy bình tràn và hứng hết toàn bộ nước tràn ra vào bình chia độ, không được để nước đổ ra ngoài. Vì nếu đổ nước chứa đầy bình tràn hay nước bị đổ ra ngoài thì kết quả đo sẽ không chính xác. Khi đó thể tích của phần chất lỏng tràn ra bằng thể tích của vật:

V_vật = V_nước tràn ra ở trong bình chia độ

2. Chú ý

Khi đo thể tích của vật không thấm nước và chìm được trong nước thì ta cần chú ý:

- Nếu vật nhỏ hơn bình chia độ thì ta nên dùng bình chia độ chứ không nên dùng bình tràn để việc thực hiện đơn giản và chính xác.

- Nếu vật lớn hơn bình chia độ thì ta phải dùng bình tràn, tất nhiên cũng phải dùng thêm bình chia độ.

II. BÀI TẬP RÈN LUYỆN KỸ NĂNG

Bài 1: Khi sử dụng bình tràn và bình chứa để đo thể tích vật rắn không thấm nước thì thể tích của vật bằng

A. thể tích bình chứa.                                                 

B. thể tích bình tràn.

C. thể tích phần nước tràn ra từ bình tràn sang bình chứa.

D. thể tích nước còn lại trong bình tràn.

Hướng dẫn giải:

Khi sử dụng bình tràn và bình chứa để đo thể tích vật rắn không thấm nước thì thể tích của vật bằng thể tích phần nước tràn ra từ bình tràn sang bình chứa.

⇒ Đáp án C

Bài 2: Công thức tính thể tích của vật rắn khi đo bằng bình chia độ:

A. V_rắn = V_{lỏng – rắn} - V_lỏng                                                           B. V_rắn = V_{lỏng + rắn} - V_lỏng

C. V_rắn = V_{lỏng – rắn} + V_lỏng                                                          D. V_rắn = V_{lỏng + rắn} + V_lỏng

Hướng dẫn giải:

Công thức tính thể tích của vật rắn khi đo bằng bình chia độ là V_rắn = V_{lỏng + rắn} - V_lỏng

⇒ Đáp án B

Bài 3: Để đo thể tích của hòn sỏi cỡ 15 cm³, bình chia độ nào sau đây thích hợp nhất?

A. Bình có GHĐ 250 ml, ĐCNN 10 ml                      B. Bình có GHĐ 100 ml, ĐCNN 2 ml

C. Bình có GHĐ 250 ml, ĐCNN 5 ml                        D. Bình có GHĐ 100 ml, ĐCNN 1 ml

Hướng dẫn giải:

Để đo thể tích của hòn sỏi cỡ 15 cm³, bình chia độ có GHĐ 100 ml, ĐCNN 1 ml

⇒ Đáp án D

Bài 4: Cho một vật rắn không thấm nước vào bình chia độ có chứa sẵn 50 cm³ nước. Ta thấy nước trong bình dâng đến vạch 100 cm³. Vậy thể tích vật rắn là:

A. 50 cm³                           B. 150 cm³                                

C. 96 cm³                           D. 100 cm³

Hướng dẫn giải:

- Thể tích nước dâng lên thêm là thể tích của vật.

- Lúc đầu thể tích nước là 50 cm³, sau khi cho vật vào thì thể tích là 100 cm³ ⇒ dâng thêm 50 cm³ 

⇒ Đáp án A

Bài 5: Một bình tràn chỉ có thể chứa nhiều nhất là 100 cm³ nước, đang đựng 60 cm³ nước. Thả một vật rắn không thấm nước vào bình thì thấy thể tích nước tràn ra khỏi bình là 30 cm³. Thể tích của vật rắn bằng bao nhiêu?

A. 40 cm³                           B. 90 cm³                                  

C. 70 cm³                           D. 30 cm³

Hướng dẫn giải:

- Lúc đầu nước trong bình tràn là 60 cm³, sau khi cho vật vào thì nước trong bình dâng lên thêm 40 cm³ và bị tràn ra ngoài 30 cm³.

- Thể tích của vật là: V_vật = 40 + 30 = 70 cm³ ⇒ Đáp án C

Bài 6: Để đo thể tích của một đồng xu bằng kim loại. Bạn Nga đã bỏ vào bình chia độ đang chứa nước 10 đồng kim loại đó. Thể tích nước dâng lên thêm trong bình là 3 ml. Thể tích mỗi đồng kim loại đó là:

A. 0,0003 dm³                   B. 0,003 dm³                           

C. 0,0003 m³                     D. 0,001 cm³

Hướng dẫn giải:

- Thể tích dâng lên 3 ml là thể tích của 10 đồng xu.

- Thể tích của một đồng xu là: ml = 0,3 cm³ = 0,0003 dm³

⇒ Đáp án A

Bài 7: Bạn Lan dùng bình chia độ để đo thể tích một viên sỏi. Kết quả đúng là 55,7 cm³. Bạn Lan đã dùng bình nào trong các bình sau?

A. Bình có ĐCNN 1 cm³                                                            B. Bình có ĐCNN 0,1 cm³

C. Bình có ĐCNN 0,5 cm³                                                        D. Bình có ĐCNN 0,2 cm³

Hướng dẫn giải:

ĐCNN phải là ước số của 55,7 cm³ ⇒ Dùng bình có ĐCNN 0,1 cm³ vì các bình khác không thể cho số lẻ đến 0,7 cm³.

Bài 8: Để đo thể tích của vật rắn không thấm nước và có thể chìm hoàn toàn trong nước chỉ cần

A. một bình chia độ bất kì.                                         

B. một bình tràn.

C. một bình chia độ có kích thước sao cho vật rắn có thể bỏ lọt vào bình.

D. một ca đong.

Hướng dẫn giải:

Để đo thể tích của vật rắn không thấm nước và có thể chìm hoàn toàn trong nước chỉ cần một bình chia độ có kích thước sao cho vật rắn có thể bỏ lọt vào bình.

⇒ Đáp án C

Bài 9: Nếu dùng bình chia độ để đo thể tích của một vật rắn thì trong trường hợp nào sau đây, thể tích của vật rắn được tính bằng công thức V_R = V_{R + L} – V_L, trong đó V_R là thể tích vật rắn, V_{R + L} là thể tích do mực chất lỏng chỉ khi đã bỏ vật rắn chìm vào chất lỏng trong bình, V_L là thể tích chất lỏng trong bình.

A. Vật rắn thấm nước và chìm một phần trong chất lỏng.

B. Vật rắn thấm nước và chìm hoàn toàn trong chất lỏng.

C. Vật rắn không thấm nước và chìm một phần trong chất lỏng.

D. Vật rắn không thấm nước và chìm hoàn toàn trong chất lỏng.

Hướng dẫn giải:

Nếu dùng bình chia độ để đo thể tích của một vật rắn thì trong trường hợp vật rắn không thấm nước và chìm hoàn toàn trong chất lỏng, thể tích của vật rắn được tính bằng công thức V_R = V_{R + L} – V_L 

⇒ Đáp án D

Bài 10: Khi thả một quả cam vào một bình tràn chứa đầy nước thì nước tràn vào một bình chia độ có GHĐ 300 cm³ và ĐCNN 5 cm³. Mực nước trong bình chia độ lên tới vạch số 215. Thể tích của quả cam bằng bao nhiêu?

A. 215 cm³                         B. 85 cm³                                  

C. 300 cm³                         D. Cả A, B, C đều sai

Hướng dẫn giải:

Quả cam thường nổi một phần nên theo kết quả trên nước tràn ra 215 cm³ không phải là thể tích quả cam.

⇒ Đáp án D

 

Trên đây là toàn bộ nội dung Chuyên đề Lý thuyết và phương pháp giải bài tập Vật lý 6 về Đo thể tích vật rắn không thấm nước. Để xem thêm nhiều tài liệu tham khảo hữu ích khác các em chọn chức năng xem online hoặc đăng nhập vào trang Chúng tôi để tải tài liệu về máy tính.

Hy vọng tài liệu này sẽ giúp các em học sinh ôn tập tốt và đạt thành tích cao trong học tập .

Các em quan tâm có thể tham khảo thêm các tài liệu cùng chuyên mục:

• Câu hỏi trắc nghiệm ôn tập chương 1 Cơ học môn Vật lý 6 có đáp án

• Chuyên đề Bài tập trắc nghiệm và tự luận Vật Lý 6 ôn tập phần Cơ học

Chúc các em học tập tốt !