Cảm nhận bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

A. Sơ đồ tóm tắt gợi ý

B. Dàn ý chi tiết

a. Mở bài

• Giới thiệu về tác giả Phan Bội Châu và tác phẩm Xuất dương lưu biệt
• Dẫn dắt vào vấn đề

• Khái quát chung
  • Hoàn cảnh sáng tác: Bài thơ được viết cuối năm 1905 trong buổi chia tay các đồng chí để lên đường sang Nhật, dấy lên phong trào Đông Du
  • Thể thơ: Thất ngôn bát cú đường luật
  • Chủ đề: Thể hiện lẽ sống cao đẹp, có khí tiết của người quân tử, tư thế quyết tâm hăm hở, những ý nghĩ mới mẻ cao cả của nhà lãnh đạo cách mạng.
• Cảm nhận
  • 6 câu thơ đầu: Nguyên cớ lưu biệt
    • Vì lí tưởng, khát vọng sống cao đẹp
      • Tư thế khở khoắn, ngang tàng, dám ngạo nghễ, thách thứ với càng khôn
      • Câu thơ thứ nhất, tự nhắc nhở mình phải sống sao cho xứng đáng với chí làm trai
    • Ý thức trách nhiệm lớn lao của bản thân đối với cuộc đời
      • Cái tôi mang đầy trách nhiệm, lớn lao, đáng quý, đáng trọng
      • Hai khoảng thời gian: trăm năm của đời người và ngàn năm của lịch sử: nhắc nhở danh tiếng nam nhi gắn liền với sự nghiệp giải phóng dân tốc
    • Vì nỗi đau mất nước và sự bế tắc của khoa cử, chữ nghĩa thánh hiền
      • Quan niệm của tác giả về sống chết, vinh nhục
      • Khí phách ngang tàng, táo bạo của nhà cách mạng đi tiên phong cho thời đại mới. Cần có một con đường mới.
  • 2 câu thơ sau: quyết tâm lưu biệt, tự nguyện dấn thân
    • Ý thơ chuyển mạch, ngôn từ, hình ảnh thơ như cất cánh lãnh mạn, bay bổng
    • Lời thề với non sông đất nước. Lời thề đó biến thành hành động muốn nương theo ngọn gió dài vượt sóng ra khơi.
    • Không khí hăm hở, sôi sục của toàn bài, khát vọng của người chiến sĩ

--> Vẻ đẹp hình tượng người anh hùng ra đi vì nước è khát vọng tự do, cháy bỏng sống trọn bổn phận làm trai

c. Kết bài

• Nêu cảm nhận, nhận xét chung về vấn đề
• Mở rộng vấn đề bằng suy nghĩ và liên tưởng của mỗi cá nhân

Bài văn mẫu

​Đề bài:  Cảm nhận bài thơ Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu

Gợi ý làm bài​

Bài văn mẫu 1

Phan Bội Châu là một nhân vật lịch sử kiệt xuất. Một người yêu nước nồng nàn tha thiết tiêu biểu cho phong trào đấu tranh giành độc lập của dân tộc. Ông luôn nung nấu ý chí giải phóng dân tộc. Ông là một trong những người khai sáng con đường đấu tranh giải phóng dân tộc theo khuynh hướng dân chủ tư sản. Phan Bội Châu là người khởi xướng phong trào Đông du, thành viên của Việt Nam Quang phục hội. Phan Bội Châu không xem văn chương là mục đích của cuộc đời mình. Nhưng cuộc đời hoạt động cách mạng buộc ông phải cầm bút sáng tác vàn chương phục vụ cho công cuộc cách mạng. Ông là người có ý thức dùng văn chương để tuyên truyền, vận động cách mạng. Bởi vậy mà thơ văn của ông luôn nóng bỏng nhiệt tình yêu nước. Ông luôn khích lệ tinh thần và ý chí chiến đấu, vận động đông đảo đồng bào tham gia vào khối đại đoàn kết dân tộc để hợp sức đánh đuổi kẻ thù.

Sau khi Duy Tân hội được thành lập, Phan Bội Châu nhận nhiệm vụ xuất dương sang Nhật để đặt cơ sở đào tạo cốt càn cho phong trào cách mạng trong nước. Tác giả đã viết bài thơ này trong buổi chia tay với các đồng chí để lên đường sang Nhật. Với giọng thơ bay bổng và khỏe khoắn, đầy tráng khí và cảm hứng lãng mạn, góp phần thể hiện khát khao lớn lao, chí khí và quyết tâm của nhân vật trữ tình.

---Để tham khảo nội dung đầy đủ của tài liệu, các em vui lòng tải về máy hoặc xem trực tuyến---

Muốn vượt biển Đông theo cánh gió,

Muôn trùng sóng bạc tiễn ra khơi.

"Vượt biển Đông" là cách nói có vẻ khoa trương nhưng đó là hành động sắp diễn ra. Người ra đi trong niềm hứng khởi vô biên "muôn trùng sóng bạc" tiễn chân như một yếu tố kích thích. Đó chính là bạn đồng hành trong cuộc ra đi hùng tráng này.

Xuất dương lưu biệt là một khúc hát lên đường. Đề tài có tính chất truyền thống, nhưng tư tưởng lại rất mới mẻ. Bài thơ mang âm hưởng lạc quan nên đã khiến cho cảm xúc thể hiện trong bài thơ có chiều sâu, có sức gợi cảm mạnh mẽ. Đây là tráng ca của một vị anh hùng mà suốt đời không hề biết mệt mỏi trong hành động cứu nước thương dân.

Vừa rồi, Chúng tôi đã giới thiệu đến các em tài liệu văn mẫu phân tích tác phẩm Lưu biệt khi xuất dương của Phan Bội Châu. Mong rằng, tài liệu sẽ hỗ trợ các em ôn tập và củng cố kiến thức bài học Lưu biệt khi xuất dương tốt hơn.

--MOD Ngữ văn Chúng tôi (tổng hợp và biên soạn)