1. Sơ đồ tóm tắt gợi ý
2. Dàn bài chi tiết
a. Mở bài:
- Giới thiệu vấn đề cần nghị luận.
b. Thân bài:
* Giải thích:
- "Lao động" là gì? (lao động tri thức, lao động chân tay).
- "Vinh quang" là gì?
* Bàn luận về mặt tích cực của vấn đề:
"Tại sao lại nói lao động là vinh quang ? (Hoặc là " Lao động mang lại cho ta những gì ?").
- Lao động đem đến của cải, vật chất => cuộc sống ấm no, đầy đủ.
- Lao động mang lại niềm vui.
- Lao động giúp hình thành và hoàn thiện nhân cách bản thân.
- Lao động là đôi cánh của ước mơ.
=> cá nhân phát triển, tập thể phát triển, xã hội phát triển theo chiều hướng tích cực, văn minh...
* Bàn về mặt tiêu cực liên quan tới vấn đề:
Bên cạnh những con người "lao động là vinh quang", trong xã hội vẫn còn những con người lười biếng, chỉ biết núp sau bóng của người khác, sợ hãi, e dè khi lao động...
* Liên hệ bản thân:
- Liên hệ chung.
- Liên hệ riêng.
c. Kết bài:
- Khẳng định lại vấn đề cần nghị luận.
3. Bài văn mẫu
Đề bài: Em hãy viết bài văn trình bày suy nghĩ của bản thân về câu nói Lao động là vinh quang.
Gợi ý làm bài:
3.1. Bài văn mẫu số 1
Trong lịch sử phát triển của loài người, bắt đầu từ khi loài vượn cổ xuất hiện biết cầm nắm, hái lượm dần tiến hóa thành người tinh khôn, người đứng thẳng và đến chúng ta loài người hiện đại. Loài người không ngừng lao động để cải tạo chính mình, sử dụng đôi tay để tạo ra những dụng cụ phục vụ đời sống, tạo ra lửa để nấu chín thực phẩm, thuần hóa thú nuôi, trồng trọt, cải tạo thiên nhiên, không còn ở những hang hóc mà biết xây dựng nơi trú ngụ. Khi đã lo được cái ăn cái mặc, con người dần hoàn thiện về mặt văn hóa, lao động trí óc để sáng tạo nên những công trình vĩ đại như kim tự tháp, vạn lý trường thành…các phép tính, khám phá thiên nhiên. Nhờ lao động, con người dần đạt đến cuộc sống văn minh như hiện nay – con người đã trở thành loài thượng đẳng trên trái đất.
Ta có thể hiểu lao động là vận dụng sức mạnh tay chân hoặc trí óc thông qua công cụ lao động để cải tạo thiên nhiên nhằm mục đích tinh thần phục vụ con người. Chính nhờ lao động mà con người trở thành loài thượng đẳng và có cuộc sống văn minh như ngày nay. Tất cả mỗi người phải lao động nếu không sẽ trở thành kẻ vô công rỗi nghề không đóng góp gì cho bản thân, gia đình và xã hội. Lao động là thước đo giá trị của con người. Lao động có nhiều hình thức: lao động xã hội, lao động công ích… Quá trình hình thành là khoảng thời gian để tạo ra một kết quả, một công việc. Hoàn thiện nhân cách là làm nên trọn vẹn phẩm chất của con người. Như thế ta có thể hiểu “lao động là quá trình hình thành và hoàn thiện nhân cách của con người” là vận dụng hoạt động chân chính của bản thân là khoảng thời gian để tạo ra trọn vẹn phẩm chất của con người.
Thỉnh thoảng đi ăn nhà hàng, tôi vẫn gặp những du học sinh Mỹ đi làm nhân viên phục vụ, một tay bê ba tô phở nóng mồ hôi nhễ nhại. Tôi tin chắc rằng, khi còn ở Việt Nam, thậm chí đến việc cho đồ vào máy giặt các cậu cũng không phải làm vì đã có mẹ hoặc người giúp việc lo hộ. Nhưng nước Mỹ với chi phí đắt đỏ cũng như tinh thần tự lập tự cường khiến cho bất kỳ ai, dù có lười nhác đến đâu cũng phải tìm cho bản thân một lối đi. Một anh kỹ sư không may thất nghiệp vẫn tỏ ra vui vẻ khi tạm thời chấp nhận công việc lao động chân tay để mưu sinh. Chẳng mấy ai bận tâm hay đánh giá vị trí của người khác bởi người Mỹ bận lắm?
Tôi nhớ cảm giác buồn bã của cô hàng xóm cách đây bốn năm, khi cô nhận quyết định về hưu với tâm trạng vừa vui vừa buồn. Cô tâm sự, vậy là xong, cô đã chính thức già rồi, sống cho qua ngày thôi. Suốt ngày cô ôm căn bếp nhỏ với chiếc đài cassette, luẩn quẩn ra vào với con mèo mướp. Con cái của cô đến tuổi trưởng thành đều lập gia đình riêng với trăm mối bận tâm riêng. Xem ra, người lớn tuổi ở Việt Nam dù còn sức khỏe, còn trí tuệ minh mẫn vẫn mang mặc cảm là người vô dụng. Những nhà tuyển dụng thậm chí chỉ tuyển nhân viên từ 22 đến 35 tuổi. Ngoài 35 đã không còn được coi là trẻ nữa.
Với lối suy nghĩ, tuổi già ắt sức phải yếu, làm việc thế đủ rồi, nghỉ ngơi thôi, nên phần lớn người cao tuổi ở Việt Nam cảm thấy buồn chán, cô độc và thừa thãi, có người tìm kiếm niềm vui ở những câu lạc bộ mang tính chất giải trí như khiêu vũ, võ thuật… Có người muốn phụ con cái bán hàng thì bị thiên hạ lời qua tiếng lại dèm pha, con cái nhà ấy sao mà bất hiếu, cha mẹ nhiều tuổi rồi mà vẫn bắt phải làm. Mỗi lần đi siêu thị Walmart, tôi lại bắt gặp rất nhiều người cao tuổi đứng soát hóa đơn mua hàng của khách ở cửa ra. Có bà lão bảy mươi tay run lẩy bẩy, nhưng vẫn mỉm cười thật tươi, cảm ơn khách hàng rối rít. Bà gắn lông mi giả, tô son đỏ trang điểm như một cô gái ở tuổi đôi mươi khiến tôi suýt kêu lên vì ghen tị. Trẻ hay già, muốn cống hiến hay không, là ở mình. Tôi ngưỡng mộ văn hóa Mỹ bởi họ chẳng bận tâm đến già hay trẻ, ai muốn tìm sự vinh quang trong lao động đều có cơ hội để thể hiện bản thân.
Bạn hãy giả sử trong một tuần bạn không làm gì cả, chỉ việc ăn, ngủ, giải trí, thử hỏi bạn nhận được gì, cảm nhận được gì, phải chăng chỉ là sự nhàm chán, thấy rằng chẳng có gì thú vị, bạn muốn ngay lập tức phải làm gì đó có ích cho bản thân, chẳng hạn như đọc một quyển sách hay, xem lại những bài học cũ. ngay lập tức bạn thấy rất phấn chấn và tràn trề sinh lực. Như thế ta có thể nói, con người sinh ra để lao động, nhờ lao động mà phát triển hoàn thiện.
Mục đích của cả đời người là được tôn trọng, được là người hữu ích,chính lao động sẽ giúp chúng ta,giúp hoàn thiện nhân cách con người. Lao động giúp con người ý thức được trách nhiệm làm người từ thành quả lao động. Chỉ có lao động mới có thể “nở hoa” nhân cách và mang lại sự giàu có cho con người từ tinh thần đến của cải vật chất. Vâng! Lao động chính là một trong những yếu tố giúp con người hoàn thiện nhân cách.
3.2. Bài văn mẫu số 2
Từ nhỏ đến lớn, tôi vẫn nghe câu “Lao động là vinh quang”, nhưng nghe mãi tôi chẳng hiểu vinh quang ở chỗ nào vì cứ nhắc đến khái niệm đi làm là thấy mệt. Những người bạn xung quanh tôi, mỗi lần tụ tập gặp nhau vào ngày chủ nhật lại than thở, sao mấy ngày nghỉ trôi đi nhanh thế, mai phải đi làm rồi. Dù tôi biết chắc trong số đó, có vài người chỉ xách túi đến cơ quan, ngồi gõ sổ sách khoảng 4, 5 tiếng đồng hồ quả quýt cho xong, đến ba giờ chiều mắt trước mắt sau về sớm đế tranh thủ shopping hay đi chợ…
Tôi thì viết văn viết báo tự do, không gò bó, nên chưa thấm lắm cảm giác buộc phải đi cày ra sao. Cho đến khi tôi đặt chân lên đất Mỹ, tôi mắt tròn mắt dẹt khi chứng kiến sự nhiệt tình của những người lao động ở xứ tư bản. Có thể bên trong thâm tâm, họ không hẳn yêu thích công việc mà họ đang làm, nhưng gác cảm xúc cá nhân qua một bên, họ ý thức rằng nó đem lại sự an toàn, no đủ cho cuộc sống của họ và những thành viên trong gia đình của họ. Nên họ trân trọng công việc và sẵn sàng hết mình mới công việc ấy.
Lao động là quá trình làm việc thông qua tri thức của bản thân, bằng các hoạt động chân tay nhằm tạo nên của cải, vật chất nhằm đáp ứng các nhu cầu của bản thân cũng như giúp xã hội phát triển. "Vinh quang" trong câu nói "Lao động là vinh quang" được hiểu là những thành quả bằng vật chất hoặc tinh thần mà bản thân có được trong quá trình lao động. Câu nói không chỉ khuyến khích mà còn khẳng định công việc lao động sẽ mang đến một tương lai tươi sáng phía trước.
Lao động tạo nên của cải, vật chất. Cuộc sống của chúng ta phát triển nhờ quá trình trao đổi hàng hoá. Con người không vận động sẽ không thể làm ra được của cải. Việc làm ra hàng hoá sẽ giúp mua bán, trao đổi được thuận tiện; không chỉ là miếng cơm, manh áo hàng ngày mà còn được chuyển thành tiền tệ, vàng bạc. Của cải, vật chất có được trong quá trình lao động sẽ làm cuộc sống mỗi người thay đổi, càng nhiều của cải, cuộc sống sẽ càng ấm no, đủ đầy hơn.
Quá trình lao động còn là quá trình tạo ra niềm vui. Cả lao động chân tay hay lao động trí óc đều có những niềm vui riêng khi bản thân làm ra được của cải, đồng thời phát huy được những tài năng của cá nhân. Niềm vui trong lao động cũng sẽ giúp con người phấn chấn, vui vẻ, đạt được hiệu quả làm việc cao hơn.
Nếu bạn hỏi tôi mong muốn một cuộc sống thể nào tôi sẽ nói rằng đó là một Cuộc sống Đơn giản - một Cuộc sống Bình thường. Một cuộc sống mà sau một ngày lao động mệt mỏi rã rời tôi trở về nhà, nghỉ ngơi trên chiếc giường êm ái và chìm vào giấc ngủ nhẹ nhàng mà không mộng mị. Để rồi sáng mai tôi lại tràn đầy năng lượng chinh phục những thử thách của công việc, của cuộc sống.
Mục đích sống lớn nhất của con người chính là được xã hội công nhận và tôn vinh. Công việc thể hiện trách nhiệm của bản thân với xã hội và chỉ có lao động con người mới thực sự được hạnh phúc, được tôn vinh. Bạn đừng bao giờ mong muốn sự nhàn hạ, dễ dàng trong công việc bởi nhàn hạ luôn đi cùng với nhục nhã.
Hãy đam mê, hãy hết mình nếm trải mọi khó khăn vất vả trong công việc chỉ như thế bạn mới tận hưởng vị ngọt của thành công.
------Mod Ngữ văn biên soạn và tổng hợp------