Bài 38: Luyện tập Tính chất hóa học của crom, đồng và hợp chất của chúng

Kiến thức cần nắm

Bài 1:

Hoàn thành sơ đồ phản ứng sau:

a. \(C{r_2}{O_3} \to Cr \to C{r_2}{(S{O_4})_3} \to Cr{\left( {OH} \right)_3} \to Na\left[ {Cr{{\left( {OH} \right)}_4}} \right]\)

b. \(CrC{l_3} \to {K_2}Cr{O_4} \to {K_2}C{r_2}{O_7} \to C{r_2}{\left( {S{O_4}} \right)_3} \to CrS{O_4} \to Cr{\left( {OH} \right)_2}\)

Hướng dẫn:

a. Chuỗi phản ứng như sau:

  Cr₂O₃   + 2Al \(\overset{t^{0}}{\rightarrow}\) 2Cr + Al₂O₃

  2Cr    +  6H₂SO₄  \(\overset{t^{0}}{\rightarrow}\) Cr₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

  Cr₂(SO₄)₃ +  6NaOH → 2Cr(OH)₃ + 3Na₂SO₄

  Cr(OH)₃  +  NaOH → Na[Cr(OH)₄]

b. Chuỗi phản ứng như sau:

   2CrCl₃ + 3Cl₂ + 16KOH → 2K₂CrO₄ + 12KCl + 8H₂O

   2K₂CrO₄ + H₂SO₄ → K₂Cr₂O₇ + K₂SO₄ + H₂O

   K₂Cr₂O₇ + 6FeSO₄ + 7H₂SO₄ → 3Fe₂(SO₄)₃  + K₂SO₄ + Cr₂(SO₄)₃ + 7H₂O

   Cr₂(SO₄)₃  + Zn → 2CrSO₄  +  ZnSO₄

   CrSO₄ + 2NaOH  → Cr(OH)₂ + Na₂SO₄

Bài 2:

Cho dãy các phản ứng hóa học sau:

Cu + O₂ → Chất A

Chất A + HCl→ Chất B + Nước

Chất B + Chất C → Tủa D + NaCl

Tủa D + HCl → Chất B

Các chất A, B, C, D trong các phản ứng trên là các chất nào?

Hướng dẫn:

2Cu + O2 → 2CuO

CuO + 2HCl→ CuCl₂ + H₂O

CuCl₂ + 2NaOH → Cu(OH)₂ + 2NaCl

Cu(OH)₂ + 2HCl → CuCl2 + 2H2O

Vậy các chất A, B, C, D lần lượt là: CuO, CuCl2, NaOH, Cu(OH)2

Bài 3:

Dung dịch X gồm CuCl₂ 0,2M; FeCl₂ 0,3M; FeCl₃ 0,3M. Cho m (g) bột Mg vào 100ml dung dịch X khuấy đều đến khi phản ứng kết thúc thu được dung dịch B. Thêm dung dịch KOH dư vào B được kết tủa D. Nung D trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 5,4 g chất rắn E. Giá trị của m là:

Hướng dẫn:

Nếu không có kim loại thoát ra
⇒ Chất rắn gồm Fe₂O₃; MgO, CuO
Lại có: \(m_{Fe2O3} + m_{CuO} = 0,03 \times 160 + 0,02 \times 80 = f6,4g >5,4\)
⇒ Cu²⁺ giả sử phản ứng mất x mol
Mg + 2Fe³⁺ → Mg²⁺ + 2Fe²⁺
Mg + Cu²⁺ → Mg²⁺ + Cu
⇒ n_{Mg pứ} = (0,015 + x) mol
⇒ chất rắn gồm: 0,03 mol Fe₂O₃; (0,02 - x) mol CuO; (0,015 + x) mol MgO
⇒ x = 0,04 mol
⇒ n_{Fe pứ} = 0,055 mol ⇒ m = 1,32 g

Bài 4:

Hòa tan hỗn hợp gồm 0,1 mol Zn; 0,05 mol Cu; 0,3 mol Fe trong dung dịch HNO₃. Sau khi các kim loại tan hết thu được dung dịch không chứa NH₄NO₃ và khí NO là sản phẩm khử duy nhất, Số mol HNO₃ tối thiểu cần dùng là:

Hướng dẫn:

Bảo toàn e ta được: 0,1 x 2 + 0,05 x 2 + 0,3x 2 = 3x ⇒ x = 0,3(mol).
Ta có \(n_{HNO_3}= 4n_{NO} \Rightarrow n_{HNO_3} = 1,2 \ (mol)\).
Cách khác:
Tư duy: Hòa tan hết với lượng axit min khi các muối sinh ra đều là muối X(NO₃)₂.
Vậy mol NO₃⁻ trong này bằng 2 lần tổng số mol kim loại.
Mà các kim loại đều nhường 2e. Vậy mol khí NO = \(\frac{2}{3}\) tổng số mol kim loại
⇒ n NO₃⁻ = 2 tổng n_KL +23 tổng n_KL = n_axit

Bài 1:

Dung dịch X chứa m gam hỗn hợp CuSO₄ và NaCl. Thực hiện điện phân dung dịch X cho đến khi nước bắt đầu điện phân ở cả 2 điện cực thì dừng lại, khi đó ở anot thoát ra 4,48 lít khí (đktc). Dung dịch sau điện phân có thể hòa tan tối đa 2,7 gam Al. Giá trị lớn nhất của m là:

Hướng dẫn:

Catot:
Cu²⁺ + 2e → Cu
Anot:
2Cl^- → Cl2 + 2e
2H2O → 4H⁺ + O₂ + 4e
Khi 2 điện cực cùng thoát khí thì dừng ⇒ catot chưa điện phân nước
Mà dung dịch sau điện phân phản ứng với Al
⇒ anot có điện phân nước
⇒ nH+ = 3nAl = 0,3 mol ⇒ \(n_{O_{2}}\) = 0,075 mol
⇒ \(n_{Cl_{2}}\) = nkhí – \(n_{O_{2}}\) = 0,125 mol
Bảo toàn e: n_e = 2n_Cu = \(2n_{Cl_{2}}+ 4n_{O_{2}}\) ⇒ n_Cu = 0,275 mol
Ban đầu có: 0,275 mol CuSO4; 0,25 mol NaCl
⇒ m = 58,625g

Bài 2:

Thực hiện các phản ứng nhiệt nhôm hỗn hợp gồm m gam Al và 4,56 gam Cr₂O₃ (trong điều kiện không có O₂), sau khi phản ứng kết thúc, thu được hỗn hợp X. Cho toàn bộ X vào một lượng dư dung dịch HCl (loãng, nóng), sau khi các phản ứng xảy ra hoàn toàn, thu được 2,016 lít H₂ (đktc). Còn nếu cho toàn bộ X vào một lượng dư dung dịch NaOH (đặc, nóng), sau khi phản ứng kết thúc thì số mol NaOH đã phản ứng là:

Hướng dẫn:

Cr₂O₃: 0,03 mol

\(\begin{array}{l} 2Al + C{r_2}{O_3}\mathop \to \limits^{{t^0}} A{l_2}{O_3} + 2Cr\\ \begin{array}{*{20}{c}} {\begin{array}{*{20}{c}} {}&{} \end{array}}&{0,03 \to 0,03 \leftarrow 0,06} \end{array} \end{array}\)

X không có Al

\(\\ Cr\rightarrow H_2 \\ 0,06\rightarrow 0,6\)

nH₂ (đề) = 0,09 > 0,06

\(\Rightarrow\) Al dư

\(\\ Al_{du}\rightarrow \frac{3}{2}H_2 \\ 0,02\leftarrow 0,03\)

X gồm:

Al dư: 0,02;

Al₂O₃: 0,03;

Cr: 0,06 (không phản ứng NaOH)

sản phẩm nhiệt nhôm tác dụng OH^-

nOH^- = nAl(ban đầu)

\(\Rightarrow\) NaOH(phản ứng) = 0,08

Sau bài học cần nắm: Tính chất hóa học của crom, đồng và hợp chất của chúng

Bài kiểm tra Trắc nghiệm Hoá học 12 Bài 38 có phương pháp và lời giải chi tiết giúp các em luyện tập và hiểu bài.

• Câu 1:

  Kim loại có độ cứng lớn nhất là:

  • A. Sắt
  • B. Vàng
  • C. Crom
  • D. Nhôm

• Câu 2:

  Crom không phản ứng với chất nào sau đây?

  • A. Dung dịch H₂SO₄ đặc, đun nóng.
  • B. Dung dịch NaOH đặc, đun nóng.
  • C. Dung dịch HNO₃ đặc, đun nóng.
  • D. Dung dịch HNO₃ đặc, đun nóng.

• Câu 3:

  Hiện tượng nào dưới đây đã được mô tả không đúng?

  • A. Đốt CrO trong không khí thấy chất rắn chuyển từ màu đen sang màu lục thẫm.
  • B. Đun nóng S với K₂Cr₂O₇ thấy chất rắn chuyển từ màu da cam sang màu lục thẫm.
  • C. Thổi khí NH₃ qua CrO₃ đun nóng thấy chất rắn chuyển từ màu đỏ sang màu lục thẫm.
  • D. Nung Cr(OH)₂ trong không khí thấy chất rắn chuyển từ màu lục sáng sang màu lục thẫm.

• Câu 4:

  Crom được điều chế bằng phương pháp:

  • A. Nhiệt nhôm: Cr₂O₃ + 2Al → 2Cr + Al₂O₃
  • B. Thuỷ luyện: 2CrCl₃ + 3Zn → 2Cr + 3ZnCl₂
  • C. Điện phân Cr₂O₃ nóng chảy: 2Cr₂O₃  4Cr + 3O₂
  • D. Điện phân dung dịch CrCl₃: 2CrCl₃     2Cr + 3Cl₂

• Câu 5:

  Bốn kim loại Na, Al, Fe và Cu được ấn định không theo thứ tự X, Y, Z, T. Biết: X, Y được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy; X đẩy được kim loại T ra khỏi dung dịch muối; Z tác dụng được với dung dịch H₂SO₄ đặc nóng nhưng không tác dụng được với dung dịch H₂SO₄ đặc nguội. X, Y, Z, T lần lượt là:

  • A. Na; Fe; Al; Cu.
  • B. Na; Al; Fe; Cu. 
  • C. Al; Na; Cu; Fe.
  • D. Al; Na; Fe; Cu.

• Câu 6:

  Một mẫu khí thải ra được cho qua dung dịch CuSO₄, thấy xuất hiện kết tủa màu đen. Hiện tượng này do khí thải có:

  • A. SO₂  
  • B. H₂S 
  • C. CO₂
  • D. NO₂

• Câu 7:

  Cho các dãy chất Cr₂O₃, Cr, Al, Al₂O₃, CuO, CrO₃, NaH₂PO₄. Số chất trong dãy phản ứng được với dung dịch NaOH loãng là:

  • A. 7.
  • B. 4.
  • C. 6.
  • D. 5.

• Câu 8:

  Cặp kim loại nào sau đây bền trong không khí và nước do có màng oxit bảo vệ?

  • A. Fe và Al.
  • B. Fe và Cr.
  • C. Mn và Cr.
  • D. Al và Cr.

• Câu 9:

  Hòa tan hoàn toàn 3,84 gam Cu trong dung dịch HNO₃ dư, thu được khí NO (sản phẩm khử duy nhất). Trộn lượng NO trên với O₂ dư, thu được hỗn hợp khí Y. Sục Y vào nước dư, thu được dung dịch Z và còn lại khí O₂ duy nhất. Tổng thể tích O₂ (đktc) đã phản ứng là:

  • A. 0,896 lít.
  • B. 0,672 lít.
  • C. 0,504 lít.
  • D. 0,784 lít.

Câu 3- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online 

Các em có thể hệ thống lại nội dung bài học thông qua phần hướng dẫn Giải bài tập Hoá học 12 Bài 38.

Bài tập 38.4 trang 93 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.5 trang 93 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.6 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.7 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.9 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.10 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.11 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.12 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.13 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 38.8 trang 94 SBT Hóa học 12

Bài tập 4 trang 126 SGK Hóa học 12 nâng cao

Bài tập 5 trang 226 SGK Hóa học 12 nâng cao

Trong quá trình học tập nếu có bất kì thắc mắc gì, các em hãy để lại lời nhắn ở mục Hỏi đáp để cùng cộng đồng Hóa Chúng tôi thảo luận và trả lời nhé.